Ný könnun Maskínu sýnir að þeim hefur fjölgað verulega á síðustu fimm árum sem telja líklegt að mannskæð hryðjuverk verði fram á Íslandi. Ríflega fjórðungur þátttakanda eða 26,6% telja það nú líklegt en í sambærilegri könnun fyrir fimm árum töldu aðeins 7,8% það vera líklegt. Þá voru líka flestir þátttakanda eða 76,6% á því að slíkt væri ólíklegt fyrir fimm árum en nú er innan við helmingur á því eða um 45%. Könnunin var gerð dagana 23. - 27. september.
Daginn sem byrjað var að framkvæma könnunina hélt lögreglan blaðamannafund þar sem greint var frá því að tveir menn væru í gæsluvarðhaldi eftir umfangsmiklar aðgerðir lögreglu. Lagt hafi verið hald á tugi skotvopna en um framleiðslu á þrívíddarprentuðum vopnuðum hafi verið um að ræða. Mennirnir eru grunaðir um að hafa haft í hyggju að undirbúa hryðjuverk hér á landi sem áttu að beinast gegn borgurum og stofnunum ríkisins.
„Mér finnst niðurstöðurnar algjörlega skiljanlegar í ljósi síðustu daga og sé þær í raun og veru þessar niðurstöður sem viðbrögð við þessum fréttum. Við þessum blaðamannafundi þar sem að það er notað hugtakið hryðjuverk sem auðvitað veldur almenningi miklum ótta,“ segir Margrét Valdimarsdóttir afbrotafræðingur.
Ef könnunin yrði endurtekin að tveimur mánuðum liðnum mætti búast við öðrum niðurstöðum.
„Þá sæjum við nýjar niðurstöður sem að væru kannski meira í takti við það sem væri í fyrri könnun.“
Mikilvægt sé að hafa í huga að Ísland sé enn eitt af þeim löndum þar sem tíðni afbrota sé lág.
„Það er þannig að þegar við heyrum af hryðjuverkaárás að það er skiljanlegt að við upplifum að við búum í einhverskonar breyttu samfélagi að það sé breyttur veruleiki á Íslandi. Það er ekki endilega þannig og það er kannski mikilvægt að hafa í huga að Ísland er enn þá það land sem hefur einna lægstu tíðni alvarlegra afbrota og ofbeldis og það hefur ekkert verið að breytast og við vonum auðvitað að það haldi bara áfram. Að við höldum áfram að vera þetta örugga og friðsæla land.“
Lögregla hefur lítið viljað tjá sig um gang rannsóknarinnar síðan á blaðamannafundinum síðasta fimmtudag. Fyrir stundu var boðað til annars blaðamannafundar en hann verður á morgun klukkan þrjú.
Gæsluvarðhald yfir öðrum mannanna rennur út á morgun en lögreglan mun fara fram á að það verði framlengt.
Dómsmálaráðherra hefur, eftir að málið kom upp, rætt um til skoðunar sé að auka viðbúnað hjá lögreglu og að hann ætli á næstunni að leggja fram frumvarp um forvirkar rannsóknarheimildir.
„Kannski eitt sem ég held að sé mikilvægt en það er að sko skoða frumvarpið sérstaklega en ekki með þessa árás í huga. Af því að við þurfum auðvitað að skoða þetta frumvarp í íslensku samhengi óháð þessari árás og hvernig hún er skilgreind eða þessari mögulegu árás,“ segir Margrét.
