Bein útsending: Hættu við aðra tilraun vegna leka Samúel Karl Ólason skrifar 3. september 2022 14:30 Artemis-1 á skotpalli 39B í Flórída. Vonast er til þess að hægt verði að skjóta geimfarinu af stað til tunglsins á sjöunda tímanum í kvöld. NASA/Joel Kowsky Starfsmenn Geimvísindastofnunar Bandaríkjanna (NASA) eru hættir við að reyna að skjóta Artemis-1 af stað til tunglsins í kvöld. Hætt var við aðra tilraun til fyrsta tunglskots Artemis-áætlunarinnar vegna leka á einum af elsdneytistönkum Space Launch System-eldflaugarinnar. Lekinn greindist skömmu eftir að byrjað var að dæla fljótandi vetni á eldflaugina. Nokkrar tilraunir til að laga lekann skiluðu ekki árangri og því var hætt við geimskotið. Þetta segir Josef Aschbacher, yfirmaður Geimvísindastofnunar Evrópu (ESA), sem er samstarfsaðili NASA. Forsvarsmenn NASA hafa staðfest það. Official announcement and next steps to come from @NASA, stay tuned. https://t.co/1krcuvKhw7— Josef Aschbacher (@AschbacherJosef) September 3, 2022 Útlit er fyrir að ekki verði hægt að gera aðra tilraun fyrr en þann 19. september, í fyrsta lagi. Fréttin hefur verið uppfærð. Upprunalegu útgáfu hennar má sjá hér að neðan. Skotglugginn svokallaði opnast klukkan 18:17 að íslenskum tíma og verður opinn í um tvær klukkustundir. Veðurfræðingar Bandaríkjahers segja veðrið verða tiltölulega hagstætt og að það muni skána þegar líður á daginn. Á mánudaginn greindist leki á einum af eldsneytistönkum SLS-eldflaugarinnar og lak fljótandi vetni úr honum. Sá leki var talinn innan marka en ekki tókst að kæla einn af hreyflum eldflaugarinnar niður nægilega hratt. Nú stendur til að byrja það ferli þrjátíu til 45 mínútum fyrr, svo meiri tími gefist til að kæla hreyflana niður fyrir geimskotið. Vandamál kom þó upp fyrr í dag þegar verið var að fylla á eldsneytistanka eldflaugarinnar og hefur ekki tekist að laga hann. Vegna hans hefur hægt gengið að fylla á tankana og er hætta á að aftur þurfi að hætta við geimskotið. During tanking of the #Artemis I mission, a leak developed in the supply side of the 8-inch quick disconnect while attempting to transfer fuel to the rocket. Attempts to fix it so far have been unsuccessful. Stand by for updates. https://t.co/6LVDrA1toy— NASA (@NASA) September 3, 2022 Hægt er að fylgjast með útsendingu NASA frá geimskotinu í spilaranum hér að neðan. Formleg dagskrá NASA vegna geimskotsins á að hefjast upp úr klukkan fjögur. Þegar Orion-geimfarinu verður skotið á loft verður það ómannað og mun það ferðast rúmlega tvær milljónir kílómetra á rúmum 42 dögum og lenda í Kyrrahafinu. Eins og sjá má á myndinni hér að neðan mun Orion-geimfarið fara marga hringi í kringum tunglið. Hér má sjá helstu vendipunkta Artemis-1. Þetta geimskot kallast Artemis-1. Um borð í Orion-geimfarinu verður mikið af vísindabúnaði sem vísindamenn vonast til að geta notað við undirbúning mannaðra geimferða framtíðarinnar. Auk vísindabúnaðar verða þrjár gínur um borð. Þær kallast Commander Moonikin Campos, Helga og Zohar. Campos verður búinn fjölmörgum skynjurum og íklæddur sama búning og geimfarar munu vera í á næstu árum. Sjá einnig: NASA reynir aftur á laugardag Þessum skynjurum er meðal annars ætlað að greina þá þyngdarkrafta sem Campos verður fyrir við geimskotið og geimferðina og einnig verða geislunarskynjarar í gínunni sem ætlað er að varpa ljósi á það hve mikilli geislun geimfarar verða fyrir svo langt frá hlífðarhjúpi jarðarinnar. Um borð eru einnig smáir gervihnettir sem verða meðal annars notaðir til að leita að vatni á tunglinu og kortleggja yfirborð þess. Í næsta geimskoti áætlunarinnar, Artemis-2 verður farin svipuð ferð en þá verða menn um borð. Í Artemis-3 verður svo reynt að lenda mönnum á yfirborði og verður það í fyrsta sinn sem menn fara til tunglsins frá Appollo-17 árið 1972. Vonast er til þess að Artemis-3 fari á loft árið 2025 eða 2026. Gríska gyðjan Artemis er systir guðsins Apollos. Eins og frægt er var það nafn verkefnisins sem sneri að tunglferðunum sem farnar voru á árum áður. Hér að neðan má fylgjast með helstu vendingum frá Flórída. Tweets by NASAGroundSys Bandaríkin Geimurinn Tunglið Artemis-áætlunin Vísindi Mest lesið Aron Can heill á húfi Innlent „Sorglega lítið eftir“ þegar sundkappinn var stöðvaður Innlent Tónleikar stöðvaðir vegna veikinda Arons Can Innlent Ólíðandi að fá sektir aftur og aftur Innlent Ljóst að stjórnarandstaðan græddi ekki á „kjarnorkuákvæðinu“ Innlent Maxwell boðuð á fund með fulltrúum Trump-stjórnarinnar Erlent Svona vindmyllur vill ráðherra fá samþykktar ofan Gilsfjarðar Innlent Vínsalar látnir klára vakt eftir andlát í versluninni Innlent „Ef þú móðgaðist, þykir mér það leitt“ Innlent Þetta er fólkið á bak við Skjöld Íslands Innlent Fleiri fréttir Frakkland viðurkennir Palestínu sem sjálfstætt ríki Hjálparstarf og fréttaflutningur í uppnámi vegna hungursneyðar Alls 81 barn látist úr hungri Maxwell boðuð á fund með fulltrúum Trump-stjórnarinnar Columbia greiðir tvö hundruð milljóna dala sáttagreiðslu Selenskí dregur í land Danskri sjónvarpsstöð barst sprengjuhótun Heitir bótum en stendur við lögin umdeildu Rússnesk farþegaflugvél hrapaði og á fimmta tug talinn af Níu látnir er landamæradeilur blossa upp Höfða mál vegna fullyrðinga um að forsetafrúin sé karlmaður Trump látinn vita að nafn hans væri í Epstein-skjölunum Málinu lokið og Kohberger sleppur við dauðarefsingu Hvalavinurinn ekki lengur eftirlýstur Ríki mega kæra hvert annað fyrir loftslagsbreytingar Epstein mætti í brúðkaup Trumps Selenskí sagður stíga skref í átt að alræði Norskur maður ákærður fyrir njósnir í þágu Rússa og Írana Abrahamska dulspekitrúin sem heyr tilvistarstríð Setjast enn og aftur við samningaborðið en væntingar eru litlar Biden hraunar yfir Clooney: „Hann má fokka sér“ Segjast hafa fengið rangar líkamsleifar Efnt til mótmæla í Úkraínu vegna umdeildrar lagabreytingar Hundrað hjálparsamtök segja hungursneyð breiðast út um Gasa-svæðið Obama svarar ásökunum Trump og Gabbard um valdaránstilraun Ozzy Osbourne allur Hitinn víða yfir 50 stig og vatnsforðinn að þorna upp Brú skóf þakið af tveggja hæða rútu Ísraelar segja yfirlýsingu 28 ríkja úr takti við raunveruleikann Ríkisstjórn Bandaríkjanna og Harvard takast á fyrir dómstólum Sjá meira
Lekinn greindist skömmu eftir að byrjað var að dæla fljótandi vetni á eldflaugina. Nokkrar tilraunir til að laga lekann skiluðu ekki árangri og því var hætt við geimskotið. Þetta segir Josef Aschbacher, yfirmaður Geimvísindastofnunar Evrópu (ESA), sem er samstarfsaðili NASA. Forsvarsmenn NASA hafa staðfest það. Official announcement and next steps to come from @NASA, stay tuned. https://t.co/1krcuvKhw7— Josef Aschbacher (@AschbacherJosef) September 3, 2022 Útlit er fyrir að ekki verði hægt að gera aðra tilraun fyrr en þann 19. september, í fyrsta lagi. Fréttin hefur verið uppfærð. Upprunalegu útgáfu hennar má sjá hér að neðan. Skotglugginn svokallaði opnast klukkan 18:17 að íslenskum tíma og verður opinn í um tvær klukkustundir. Veðurfræðingar Bandaríkjahers segja veðrið verða tiltölulega hagstætt og að það muni skána þegar líður á daginn. Á mánudaginn greindist leki á einum af eldsneytistönkum SLS-eldflaugarinnar og lak fljótandi vetni úr honum. Sá leki var talinn innan marka en ekki tókst að kæla einn af hreyflum eldflaugarinnar niður nægilega hratt. Nú stendur til að byrja það ferli þrjátíu til 45 mínútum fyrr, svo meiri tími gefist til að kæla hreyflana niður fyrir geimskotið. Vandamál kom þó upp fyrr í dag þegar verið var að fylla á eldsneytistanka eldflaugarinnar og hefur ekki tekist að laga hann. Vegna hans hefur hægt gengið að fylla á tankana og er hætta á að aftur þurfi að hætta við geimskotið. During tanking of the #Artemis I mission, a leak developed in the supply side of the 8-inch quick disconnect while attempting to transfer fuel to the rocket. Attempts to fix it so far have been unsuccessful. Stand by for updates. https://t.co/6LVDrA1toy— NASA (@NASA) September 3, 2022 Hægt er að fylgjast með útsendingu NASA frá geimskotinu í spilaranum hér að neðan. Formleg dagskrá NASA vegna geimskotsins á að hefjast upp úr klukkan fjögur. Þegar Orion-geimfarinu verður skotið á loft verður það ómannað og mun það ferðast rúmlega tvær milljónir kílómetra á rúmum 42 dögum og lenda í Kyrrahafinu. Eins og sjá má á myndinni hér að neðan mun Orion-geimfarið fara marga hringi í kringum tunglið. Hér má sjá helstu vendipunkta Artemis-1. Þetta geimskot kallast Artemis-1. Um borð í Orion-geimfarinu verður mikið af vísindabúnaði sem vísindamenn vonast til að geta notað við undirbúning mannaðra geimferða framtíðarinnar. Auk vísindabúnaðar verða þrjár gínur um borð. Þær kallast Commander Moonikin Campos, Helga og Zohar. Campos verður búinn fjölmörgum skynjurum og íklæddur sama búning og geimfarar munu vera í á næstu árum. Sjá einnig: NASA reynir aftur á laugardag Þessum skynjurum er meðal annars ætlað að greina þá þyngdarkrafta sem Campos verður fyrir við geimskotið og geimferðina og einnig verða geislunarskynjarar í gínunni sem ætlað er að varpa ljósi á það hve mikilli geislun geimfarar verða fyrir svo langt frá hlífðarhjúpi jarðarinnar. Um borð eru einnig smáir gervihnettir sem verða meðal annars notaðir til að leita að vatni á tunglinu og kortleggja yfirborð þess. Í næsta geimskoti áætlunarinnar, Artemis-2 verður farin svipuð ferð en þá verða menn um borð. Í Artemis-3 verður svo reynt að lenda mönnum á yfirborði og verður það í fyrsta sinn sem menn fara til tunglsins frá Appollo-17 árið 1972. Vonast er til þess að Artemis-3 fari á loft árið 2025 eða 2026. Gríska gyðjan Artemis er systir guðsins Apollos. Eins og frægt er var það nafn verkefnisins sem sneri að tunglferðunum sem farnar voru á árum áður. Hér að neðan má fylgjast með helstu vendingum frá Flórída. Tweets by NASAGroundSys
Bandaríkin Geimurinn Tunglið Artemis-áætlunin Vísindi Mest lesið Aron Can heill á húfi Innlent „Sorglega lítið eftir“ þegar sundkappinn var stöðvaður Innlent Tónleikar stöðvaðir vegna veikinda Arons Can Innlent Ólíðandi að fá sektir aftur og aftur Innlent Ljóst að stjórnarandstaðan græddi ekki á „kjarnorkuákvæðinu“ Innlent Maxwell boðuð á fund með fulltrúum Trump-stjórnarinnar Erlent Svona vindmyllur vill ráðherra fá samþykktar ofan Gilsfjarðar Innlent Vínsalar látnir klára vakt eftir andlát í versluninni Innlent „Ef þú móðgaðist, þykir mér það leitt“ Innlent Þetta er fólkið á bak við Skjöld Íslands Innlent Fleiri fréttir Frakkland viðurkennir Palestínu sem sjálfstætt ríki Hjálparstarf og fréttaflutningur í uppnámi vegna hungursneyðar Alls 81 barn látist úr hungri Maxwell boðuð á fund með fulltrúum Trump-stjórnarinnar Columbia greiðir tvö hundruð milljóna dala sáttagreiðslu Selenskí dregur í land Danskri sjónvarpsstöð barst sprengjuhótun Heitir bótum en stendur við lögin umdeildu Rússnesk farþegaflugvél hrapaði og á fimmta tug talinn af Níu látnir er landamæradeilur blossa upp Höfða mál vegna fullyrðinga um að forsetafrúin sé karlmaður Trump látinn vita að nafn hans væri í Epstein-skjölunum Málinu lokið og Kohberger sleppur við dauðarefsingu Hvalavinurinn ekki lengur eftirlýstur Ríki mega kæra hvert annað fyrir loftslagsbreytingar Epstein mætti í brúðkaup Trumps Selenskí sagður stíga skref í átt að alræði Norskur maður ákærður fyrir njósnir í þágu Rússa og Írana Abrahamska dulspekitrúin sem heyr tilvistarstríð Setjast enn og aftur við samningaborðið en væntingar eru litlar Biden hraunar yfir Clooney: „Hann má fokka sér“ Segjast hafa fengið rangar líkamsleifar Efnt til mótmæla í Úkraínu vegna umdeildrar lagabreytingar Hundrað hjálparsamtök segja hungursneyð breiðast út um Gasa-svæðið Obama svarar ásökunum Trump og Gabbard um valdaránstilraun Ozzy Osbourne allur Hitinn víða yfir 50 stig og vatnsforðinn að þorna upp Brú skóf þakið af tveggja hæða rútu Ísraelar segja yfirlýsingu 28 ríkja úr takti við raunveruleikann Ríkisstjórn Bandaríkjanna og Harvard takast á fyrir dómstólum Sjá meira