Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra hefur svarað fyrirspurnum vegna málsins skriflega, en hún er stödd erlendis, á þann veg að engar bókanir séu til um andstöðu Lilju við sölufyrirkomulagið, en þau Bjarni, Katrín og Lilja sitja í sérstakri ráðherranefnd um efnahagsmál.
Ekki liggur fyrir hvort Lilja er að leika einleik eða hvort staðan sé sú að Framsóknarflokkurinn sem slíkur vilji þvo hendur sínar af hinni umdeildu sölu. Baldur Þórhallsson prófessor í stjórnmálafræði veltir málinu fyrir sér og spyr hvort Framsóknarflokkurinn leiki tveimur skjöldum eða hvort um raunverulega stefnubreytingu sé að ræða?
Lilja er í raun að kalla eftir afsögn Bjarna
„Forystufólk Framsóknarflokksins hefur kallað eftir breytingum á stjórnarstefnunni í málaflokkum sem hafa verið mjög umdeildir í samfélaginu. Kallað er eftir því að sjávarútvegurinn og bankar greiði mun hærra hlutfall af arði sínum í sameiginlega sjóði landsmanna,“ segir Baldur í pistli á Facebook-síðu sinni, þar sem hann fer yfir stöðuna.
„Og nú síðast upplýsir ráðherra bankamála að hún hafi alla tíð verið andvíg þeirri leið sem farin hafi verið við sölu á hlut ríkissins í Íslandsbanka. Hún telur söluna hafa misheppnast hrapalega og að fjármálaráðherra eigi að axla ábyrgð á henni. Í raun er hún að kalla eftir afsögn ráðherrans, formanns Sjálfstæðisflokksins, sem gæti þýtt stjórnarslit.“
Baldur segir jafnframt að þetta ákall um stefnubreytingu og að Bjarni axli lagalega og pólitíska ábyrgð á gjörðum sínum sé athyglisvert ekki síst í ljósi þess að ríkisstjórnin hefur setið í fimm ár. Tveir stjórnarsáttmálar liggja fyrir. Og það sem meira er, Framsóknarflokkurinn fari með bankamál í ríkisstjórninni. „Framsóknarflokknum hefði verið í lófa lagið að hafa áhrif á þessa þrjá þætti stjórnarstefnunnar, það er aukna skattheimtu á sjávarútveginn og bankana og sölu Íslandsbanka.“
Viðspyrna, áherslubreyting eða lýðskrum
Baldur tiltekur þrjár ástæður sem helst komi til greina ef menn vilja velta því fyrir sér hvað vaki fyrir Framsóknarflokknum, en það eru viðspyrna, áherslubreyting eða lýðskrum:
- Í fyrsta lagi að flokkurinn hafi orðið undir í valdataflinu við ríkisstjórnarborðið og telji að við það verði ekki unað lengur.
- Í öðru lagi að um sé að ræða áherslubreytingu hjá flokknum eða að honum hafi einfaldlega snúist hugur í þessum málaflokkum.
- Í þriðja lagi að þetta sé einungis lýðskrum til þess fallið að þyrla ryki í augu kjósenda fyrir komandi sveitarstjórnarkosningar.
Þetta er að því gefnu að Lilja, sem er varaformaður Framsóknarflokksins, tali fyrir hönd hans og að þar gangi menn í takt. Ekki hafa enn fengist svör við því hvað Sigurður Ingi Jóhannsson formaður flokksins segir um þetta en hann er vængbrotinn eftir að hafa verið kærður til siðanefndar Alþingis vegna vafasamra ummæla um Vigdísi Häsler, framkvæmdastjóra Bændasamtakanna.
Framsóknarflokki í lófa lagið að láta til sín taka
Baldur segir að mikilvægt sé að líta til sögunnar í þessu samhengi. Framsóknarflokkurinn er annar af áhrifamestu stjórnmálaflokkum landsins og hefur verið það allt frá stofnun.
Síðustu hálfa öldina hefur Framsóknarflokkurinn hefur setið í ríkisstjórn í 39 ár. Flokkurinn hefur haldið um stjórnartaumana í sjávarútvegs- og bankamálum á mikilvægum tímamótum í þessum málaflokkum, þar er þegar núverandi fiskveiðistjórnunarkerfi var komið á og bankarnir einkavæddir.
„Framsóknarflokknum er í lófa lagið að ýta kröftuglega eftir þessum áherslum sínum á stjórnarheimilinu sem að hann gæti verið að gera með þessum afdráttarlausa málflutningi nema að hann sé að stunda lýðskrum.
Næstu misseri munu skera úr um þetta. Í augnablikinu þarf hver að dæma fyrir sig,“ segir Baldur sem fæst við það dagana langa að rýna í innyfli stjórnmálaflokkanna. En innvolsið í Framsóknarflokknum reynist honum torvelt að greina og átta sig á.
