Fjármálaráðherra kynnti fjárlagafrumvarp næsta árs fyrir þingmönnum snemma í morgun. Björn Leví Gunnarsson þingmaður Pírata segir fjárlagafrumvarpið fyrst og fremst fela í sér viðbrögð við kórónuveirufaraldrinum.
Vantar alvöru viðbrögð
„Það er engin sérstök viðbót umfram það sem var í fjármálaáætlun. Það eru venjuleg Covid-viðbrögð og svo sjást skattalækkanirnar eins og þær sjást í stjórnarsáttmálanum. Það er svona raunleiðréttingarmál. Ég var að vonast til að sjá alvöru viðbrögð við vandamálum í heilbrigðiskerfinu og varðandi húsnæðismál, þá vantar meiri áherslu á nýsköpun,“ segir Björn Leví.
Öryrkjar og aldraðir enn látnir sitja eftir
Eyjólfur Ármannsson þingmaður Flokks fólksins segir kjör öryrkja og aldraðra ekki leiðrétt í nýju fjárlagafrumvarpi.
„Það er sorglegt að ekki sé farið í raunverulegar aðgerðir fyrir öryrkja og eldra fólk. Það á enn að skattleggja fátækt fólk og skerðingarnar eru enn til staðar. Það á ekki að bæta þeim tugprósenta kjaragliðnun. Það er í raun aðeins boðuð 1% hækkun á öryrkjalífeyri umfram reglubundnar hækkanir. Hækkun öryrkjabóta er boðuð 5,4% en verðbólgan var yfir 4% allt þetta ár. Við fögnum að sjálfsögðu hækkun atvinnutekna ellilífeyrisþega úr 100 þúsund krónum í 200 þúsund krónur á mánuði. Við hefðum gjarnan viljað sjá þessa hækkun enn meiri. Við skiljum hins vegar ekki af hverju ekki er búið að gera þetta fyrir löngu. Við erum afar ósátt við að það er ekkert dregið úr skerðingum vegna lífeyristekna,“ segir Eyjólfur.
Vannýtt tækifæri
Kristrún Frostadóttir Samfylkingu segir fjárlagafrumvarpið ekki í takt við stjórnarsáttmálann það vanti margt upp á.
„Það blasir við að við stöndum þrátt fyrir allt á frekar sterkum grunni. Í því felast gríðarleg tækifæri til sóknar sem eru að mínu mati vannýtt í þessu nýja fjárlagafrumvarpi. Þessi fjárlög endurspegla ekki þau stórhuga aðgerðir sem voru kynntar í stjórnarsáttmálanum um helgina. Þá var mikið rætt um loftlagsmálin en í þessum fjárlögum sjáum við ekkert nýtt í framlögum til þeirra. Þetta eru ennþá 13 milljarða króna hálft prósent af landsframleiðslu. Það er þrefalt minna en Evrópusambandið er að leggja í málaflokkinn. Það er svipuð upphæð og er að fara í beina styrki til landbúnaðar til að setja þeta í samhengi. Fyrir fjárfestinguna þá líta fjárfestingartölur fyrir árið sem er að líða aðeins verr út en spáð var fyrir um í vor. Það er heldur ekki sjáanleg breyting á fjárfestingu á næsta ári. Þannig að það er engin að hlaupa af stað miðað við þessi fjárlög. Þau virðast vera svolítið rög við sóknina sem þau boða. Síðan í þriðja lagi þá var mikið rætt um launaþróun og áhyggjur af því í sambandi við verðbólguþróun en það er engin sjáanleg viðbót í þessum fjárlögum inn í kjaraumræðuna. Stór hluti af verðbólgu í dag er t.d. húsnæðismarkaðurinn enn það er ekki verið að setja neitt nýtt fjármagn í uppbyggingu á húsnæði í þessum fjárlögin,“ segir Kristrún.
Kristrún telur boðaðar kjarabætur til handa öryrkjum og eldri borgurum ekki nægar.
„Eins og staðan er í dag þá eru engar afsakanir í boði varðandi þá sem standa höllum fæti í þjóðfélaginu eins og öryrkja og eldri borgara. Við erum að sjá breytingu á frítekjumarki atvinnutekna í þessu fjárlagafrumvarpi en það er aðeins 13% eldri borgara sem falla inn í þann hóp. Það eru mjög litlar breytingar hjá öryrkjum. Það er aðeins verið að bæta kjaragliðnunina en ekki verið að breyta grunnbótum hjá þeim,“ segir Kristrún.
Veruleg hættumerki á ferðinni
Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir formaður Viðreisnar segir hættumerki á lofti.
„Það er jákvætt að kreppan er minni en búist var við. Afkoma ríkissjóðs endurspeglar það eins og hjá nágrannalöndum okkar. Mér hins vegar varhugavert að sjá að útgjöld hins opinbera hafa aukist verulega frá árinu 2017 án þess að tekjugrunnur ríkissjóðs hafi verið styrktur. Miðað við hagvaxtarspá Seðlabankans þá erum við ekki að vaxa út úr vandanum sem er eina leiðin. Það eru því veruleg hættumerki á ferðinni þegar kemur að því að við erum ekki að sjá fram á sjálfbæran ríkissjóð sem ógnar þá um leið velferðarkerfinu, menntakerfinu, innviðauppbyggingu og svo framvegis, “ segir Þorgerður.
