Að sjá fórnarlamb sem fórnarlamb Toshiki Toma skrifar 22. júní 2021 07:01 Munið þið eftir máli Marte Dalelv frá árinu 2013? Marte var norsk, þá 24 ára gömul kona er hún kærði samstarfsmann sinn fyrir nauðgun í Dubai. Hún leitaði til lögreglu og bjóst við því að löggæslukerfið myndi vernda hana og réttindi hennar. En gerandi meintrar nauðgunar var aldrei dæmdur fyrir þær sakir, heldur fékk Marta fangelsisdóm fyrir að stunda kynlíf utan hjónabands og neyslu áfengis, sem eru lögbrot í Sameinuðu arabísku furstadæmunum eða UAE. Málið vakti mikla athygli í Evrópu þar sem fórnarlamb nauðgunar hafði verið dæmt sekt. Sætti löggæslukrefið í UAE mikilli gagnrýni fyrir vikið, m.a. vegna þess að það byggðist á töluvert öðruvísi gildismati en hinu vestræna sem við sem samfélag erum vön í Evrópu. Í máli Marte fannst okkur sem fórnarlamb (meintar) nauðgunar þótti bara alls ekki fórnarlamb og réttindi Marte og sársauki voru aldrei tekin til skoðunar heldur hafði dómurinn þvert á móti íþyngjandi áhrif. Hvar var þá réttlætið? Í byrjun þess árs greindi Vísir.is/Stöð 2 frá máli Blessing Uzoma Newton á Íslandi. Blessing er nígersk, 35 ára gömul kona. Hún var veidd í gildru af mannsalsaðila þegar hún var aðeins 15 ára og neydd í kynlífsþrælkun í Malí þar sem hún var í fjögur ár. Hún náði að flýja þaðan en sami mansalaðilinn greip hana aftur og sendi hana til Líbíu í sams konar þrælahald og síðar var hún flutt til Ítalíu í sama tilgangi. Hún flúði þaðan og kom til Íslands í desember 2018 og sótti um alþjóðlega vernd. En umsókn hennar um vernd var synjað tvisvar árið 2020 og kærunefnd útlendingamála staðfesti synjanirnar í byrjun þess árs og þetta urðu fréttirnar. Blessing bíður nú framkvæmdar brottvísunar og hefur gert í rúmlega fjögur mánuði. En hún er hér ennþá og hefur tekið þátt í sunnudagsmessum kirkjunnar. Mansal er flókið mál og almenningur skilur það ef til ekki í þaula. Stígamót er ein af þeim stofnunum sem berjast gegn mansali og hafa á því mjög góða sérþekkingu. Starfskonur Stígamóts, þær Anna Bentína Hermansen og Steinunn Gyðu-og Guðjónsdóttir birtu mjög góða og fróðlega aðsenda grein hér á Vísi.is þann 4. febrúar og mig langar að hvetja lesendur að lesa þessa grein. Hún hjálpar manni að öðlast þekkingu á mansalsmálum. Í greininni benda höfundarnir fyrst á að „Mansal er gríðarlega umfangsmikið í Nígeríu“ og síðan „Flóttamannafulltrúi Sameinuðu þjóðanna hefur bent á að konum, sem eru fórnarlömb mansals, er sérstaklega hætt við hefndaraðgerðum af hálfu þrælasalanna eftir flótta eða við endurkomu til heimalands.“ Í úrskurði um mál Blessing kveður Útlendingastofnun upp úr um að það sé engin hætta fyrir Blessing þó að henni verði snúið aftur til Nígeríu, en það álit stendur alveg andspænis tilmælum Flóttamannafulltrúa. Ennfremur mæla höfundarnir: „Tilteknum hópum kvenna í Nígeríu er sérstaklega hætt við að verða seldar mansali og geta þá talist falla undir skilyrði flóttamannasáttmálans um að tilheyra tilteknum félagsmálaflokki. Líta má á þessa einstaklinga sem fórnarlömb kynbundinna ofsókna.“ Ég er algerlega sammála þassari fullyrðingu Önnu Bentínu og Steinunnar. Í upphafi orðaði ég mál hinnar norsku Marte Dalelv í Dubai. Mér finnst sem það sjónahorn að sjá hana sem fórnarlamb hafi týnst í löggæslukerfinu í UAE. Og að þessu leyti sé ég sameiginlegt atriði við mál Blessing hér á Íslandi. Blessing er fórnarlamb mansals. Er sú staðreynd almennilega viðurkennd í úrskurðunum Útlendingastofnunar og kærunefndar útlendingamála um mál hennar? Eru sársauki hennar og þjáning í þrælahaldi hingað til tekin til almennilegar athugunar? Eru raunsær ótti hennar og hætta metin rétt? Raunar eiga þessar spurningar ekki aðeins við Blessing, heldur öll fórnarlömb mansals. Að senda þau aftur á sama staðinn og þau urðu fórnarlömb er, þó að það farið eftir „ákveðnum vinnubrögðum“ ekkert annað en að hjálpa mansalsaðila óbeinlínis, að fórna fórnalömbunum einu sinni enn. Hvar er þá réttlæti? Hér er Ísland þar sem mannréttindi, jafnréttiskennd og kærleikur eiga að ríkja. Ég vona að yfirvöld hér endurskoði mál Blessing með það á leiðarljósi að sjá fórnarlamb sem fórnarlamb og veiti henni vernd, jafnt sem öllum öðrum fórnarlömbum mansals. Höfundur er prestur innflytjenda og flóttafólks. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Toshiki Toma Hælisleitendur Mest lesið Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Villtur lax eða villt græðgi – sveitin í skotlínu Jóhann Helgi Stefánsson Skoðun Fyrst flúðu þau Reykjavíkurborg… Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Flokkur fólksins eða flokkun fólksins? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris Skoðun Hanna Katrín og Co, koma til bjargar Björn Ólafsson Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson Skoðun Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson Skoðun Sigrar og raunir íslenska hestsins Elín Íris Fanndal Skoðun Skoðun Skoðun Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir skrifar Skoðun Bókin er minn óvinur, en mig langar samt í verknám! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Ilmurinn af jarðolíu er svo lokkandi Sævar Helgi Lárusson skrifar Skoðun Hvað er að frétta af humrinum? Jónas Páll Jónasson skrifar Skoðun Þeir greiða sem njóta, eða hvað? Jóhannes Þór Skúlason,Pálmi Viðar Snorrason skrifar Skoðun Samskiptasáttmáli; skúffuskjal eða stórgott verkfæri Helena Katrín Hjaltadóttir,Íris Helga G. Baldursdóttir skrifar Skoðun Sigrar og raunir íslenska hestsins Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson skrifar Skoðun Góðir grannar Landsvirkjunar og við hin Kjartan Ágústsson skrifar Skoðun Hittumst á rauðum sokkum 1. maí Finnbjörn A. Hermannsson,Kolbrún Halldórsdóttir,Magnús Þór Jónsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi orkuspáa Ingvar Júlíus Baldursson skrifar Skoðun Þegar innflutningurinn ræður ríkjum Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Vladímír Pútín: Hvað er að marka hann? Steinar Björgvinsson skrifar Skoðun Örlög Úkraínu varða frið og öryggi á Íslandi Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Vegamál á tímum skattahækkana og vantrausts Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Konur og menntun Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris skrifar Skoðun Hanna Katrín og Co, koma til bjargar Björn Ólafsson skrifar Skoðun Villtur lax eða villt græðgi – sveitin í skotlínu Jóhann Helgi Stefánsson skrifar Skoðun Fyrst flúðu þau Reykjavíkurborg… Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Fyrst flúðu þau Reykjavíkurborg… Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Er útlegð á innleið? Reyn Alpha Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leiðsögundurinn Gaur gerir mig að betri manneskju Þorkell J. Steindal skrifar Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar Skoðun Skólarnir lokaðir - myglan vinnur Guðmundur Þórir Sigurðsson skrifar Skoðun Flokkur fólksins eða flokkun fólksins? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen skrifar Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar Sjá meira
Munið þið eftir máli Marte Dalelv frá árinu 2013? Marte var norsk, þá 24 ára gömul kona er hún kærði samstarfsmann sinn fyrir nauðgun í Dubai. Hún leitaði til lögreglu og bjóst við því að löggæslukerfið myndi vernda hana og réttindi hennar. En gerandi meintrar nauðgunar var aldrei dæmdur fyrir þær sakir, heldur fékk Marta fangelsisdóm fyrir að stunda kynlíf utan hjónabands og neyslu áfengis, sem eru lögbrot í Sameinuðu arabísku furstadæmunum eða UAE. Málið vakti mikla athygli í Evrópu þar sem fórnarlamb nauðgunar hafði verið dæmt sekt. Sætti löggæslukrefið í UAE mikilli gagnrýni fyrir vikið, m.a. vegna þess að það byggðist á töluvert öðruvísi gildismati en hinu vestræna sem við sem samfélag erum vön í Evrópu. Í máli Marte fannst okkur sem fórnarlamb (meintar) nauðgunar þótti bara alls ekki fórnarlamb og réttindi Marte og sársauki voru aldrei tekin til skoðunar heldur hafði dómurinn þvert á móti íþyngjandi áhrif. Hvar var þá réttlætið? Í byrjun þess árs greindi Vísir.is/Stöð 2 frá máli Blessing Uzoma Newton á Íslandi. Blessing er nígersk, 35 ára gömul kona. Hún var veidd í gildru af mannsalsaðila þegar hún var aðeins 15 ára og neydd í kynlífsþrælkun í Malí þar sem hún var í fjögur ár. Hún náði að flýja þaðan en sami mansalaðilinn greip hana aftur og sendi hana til Líbíu í sams konar þrælahald og síðar var hún flutt til Ítalíu í sama tilgangi. Hún flúði þaðan og kom til Íslands í desember 2018 og sótti um alþjóðlega vernd. En umsókn hennar um vernd var synjað tvisvar árið 2020 og kærunefnd útlendingamála staðfesti synjanirnar í byrjun þess árs og þetta urðu fréttirnar. Blessing bíður nú framkvæmdar brottvísunar og hefur gert í rúmlega fjögur mánuði. En hún er hér ennþá og hefur tekið þátt í sunnudagsmessum kirkjunnar. Mansal er flókið mál og almenningur skilur það ef til ekki í þaula. Stígamót er ein af þeim stofnunum sem berjast gegn mansali og hafa á því mjög góða sérþekkingu. Starfskonur Stígamóts, þær Anna Bentína Hermansen og Steinunn Gyðu-og Guðjónsdóttir birtu mjög góða og fróðlega aðsenda grein hér á Vísi.is þann 4. febrúar og mig langar að hvetja lesendur að lesa þessa grein. Hún hjálpar manni að öðlast þekkingu á mansalsmálum. Í greininni benda höfundarnir fyrst á að „Mansal er gríðarlega umfangsmikið í Nígeríu“ og síðan „Flóttamannafulltrúi Sameinuðu þjóðanna hefur bent á að konum, sem eru fórnarlömb mansals, er sérstaklega hætt við hefndaraðgerðum af hálfu þrælasalanna eftir flótta eða við endurkomu til heimalands.“ Í úrskurði um mál Blessing kveður Útlendingastofnun upp úr um að það sé engin hætta fyrir Blessing þó að henni verði snúið aftur til Nígeríu, en það álit stendur alveg andspænis tilmælum Flóttamannafulltrúa. Ennfremur mæla höfundarnir: „Tilteknum hópum kvenna í Nígeríu er sérstaklega hætt við að verða seldar mansali og geta þá talist falla undir skilyrði flóttamannasáttmálans um að tilheyra tilteknum félagsmálaflokki. Líta má á þessa einstaklinga sem fórnarlömb kynbundinna ofsókna.“ Ég er algerlega sammála þassari fullyrðingu Önnu Bentínu og Steinunnar. Í upphafi orðaði ég mál hinnar norsku Marte Dalelv í Dubai. Mér finnst sem það sjónahorn að sjá hana sem fórnarlamb hafi týnst í löggæslukerfinu í UAE. Og að þessu leyti sé ég sameiginlegt atriði við mál Blessing hér á Íslandi. Blessing er fórnarlamb mansals. Er sú staðreynd almennilega viðurkennd í úrskurðunum Útlendingastofnunar og kærunefndar útlendingamála um mál hennar? Eru sársauki hennar og þjáning í þrælahaldi hingað til tekin til almennilegar athugunar? Eru raunsær ótti hennar og hætta metin rétt? Raunar eiga þessar spurningar ekki aðeins við Blessing, heldur öll fórnarlömb mansals. Að senda þau aftur á sama staðinn og þau urðu fórnarlömb er, þó að það farið eftir „ákveðnum vinnubrögðum“ ekkert annað en að hjálpa mansalsaðila óbeinlínis, að fórna fórnalömbunum einu sinni enn. Hvar er þá réttlæti? Hér er Ísland þar sem mannréttindi, jafnréttiskennd og kærleikur eiga að ríkja. Ég vona að yfirvöld hér endurskoði mál Blessing með það á leiðarljósi að sjá fórnarlamb sem fórnarlamb og veiti henni vernd, jafnt sem öllum öðrum fórnarlömbum mansals. Höfundur er prestur innflytjenda og flóttafólks.
Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris Skoðun
Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson Skoðun
Skoðun Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Samskiptasáttmáli; skúffuskjal eða stórgott verkfæri Helena Katrín Hjaltadóttir,Íris Helga G. Baldursdóttir skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson skrifar
Skoðun Hittumst á rauðum sokkum 1. maí Finnbjörn A. Hermannsson,Kolbrún Halldórsdóttir,Magnús Þór Jónsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris skrifar
Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar
Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar
Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris Skoðun
Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson Skoðun