Átök um bóluefni og fullveldi Ólafur Ísleifsson skrifar 17. janúar 2021 10:00 Árangur Íslendinga í sóttvörnum er fagnaðarefni. Enginn greindist með veirusmit í gær í fyrsta sinn frá 10. september. Nú er að þrauka þangað til nægilegt bóluefni berst til landsins. ESB sætir gagnrýni Evrópusambandið stendur frammi fyrir harðri gagnrýni á framgöngu sína við að útvega bóluefni fyrir aðildarríki sambandsins. Stefna ESB miðaðist við að allir stæðu saman eins og hin þýska Úrsúla von der Leyen forseti framkvæmdastjórnar ESB lagði ofuráherslu á. Þrátt fyrir það tryggði Þýskaland sér 30 milljón skammta aukreitis. Minnast má þess að Úrsúla og ESB þurftu að biðja Ítali afsökunar síðastliðið vor fyrir þá sök að sambandið stóð ekki við bakið á þeim þegar farsóttin geisaði sem ákafast á Ítalíu. Aftast í biðröðinni Haft er eftir Ugur Sahin, stofnanda hins þýska fyrirtækis BioNTech, sem starfað hefur með bandaríska lyfjafyrirtækinu Pfizer, að Evrópusambandið hafi ekki pantað nóg af bóluefni og verið seint til að samþykkja bóluefni einstakra fyrirtækja. Í breska vikuritinu Spectator er því haldið fram að bóluefnaáætlun sambandsins hafi reynst verstu mistök Evrópusambandsins frá vandamálum tengdum evrunni 2010-11. Segir í ritinu að þá hafi þó aðeins þrjú lönd orðið gjaldþrota og heil kynslóð Grikkja dæmd til til fátæktar en bólsetningarmistökin muni leiða til dauða tugþúsunda. Haft er eftir Sahin að Evrópusambandið hafi pantað svo fáa skammta frá BioNTech í sumar að það standi nú aftast í biðröðinni eftir takmörkuðu framboði lyfjaskammta. Réttlætanleg reiði Naumast verður sagt að vel hafi tekist til. Sumar ESB-þjóðir eru varla byrjaðar að bólusetja. Kannski er táknrænt að fá ef nokkur ríki hafa farið verr út úr veirunni en Belgía sem hýsir ESB. Hvað væri sagt um Bandaríkin ef ástandið þar væri áþekkt og í Evrópu? Ef litið er hingað heim, hver ber í raun ábyrgð á að bóluefnið berist hingað? Íslensk stjórnvöld eða ESB? Bætist umboðsvandi ofan á upplýsingaóreiðuna? Ekki kemur á óvart að þungt verði í mönnum. Markús Söder, leiðtogi kristilegra í Bæjaralandi, systurflokks Angelu Merkels, þrumaði yfir landslýð að erfitt væri að útskýra að mjög góðu bóluefni þróuðu í Þýskalandi væri sprautað hraðar í fólk annars staðar en í heimalandinu. Skiptimynt í stóra samhenginu Dálkahöfundur Spectator, Matthew Lynn, segir Evrópusambandið hafa misst af miklu tækifæri fyrir þá sök að hafa ekki ráðið við verkefnið. Evrópusambandið kom of seint á vettvang, pantaði of lítið á röngum tíma. Ekki átti að ráðstafa meira fé til bóluefnakaupa en rúmlega tveimur milljörðum evra. Bretland með sínar 66 milljónir íbúa, borið saman við 448 milljónir í EBS, ákvað að eyða 12 milljörðum punda í þessu skyni. Halda má því fram að bóluefnið sé frekar ódýrt. AstraZeneca-sprautan kostar ekki nema þrjú pund. Enda þótt Pfizer-bóluefnið kosti 20 pund felast í því góð kaup. Kostnaður við bóluefnið er skiptimynt í stóra samhenginu. Öllu skiptir að hafa hraðar hendur. Þýska stórblaðið Der Spiegel varpaði sprengju þegar það gaf til kynna að stjórnmálaviðhorf hefðu ruðst að bólusetningarmálum þegar Frakkland hefði krafist þess að ESB mætti ekki kaupa meira af þýska fyrirtækinu BioNTech en af franska fyrirtækinu Sanofi. Franska bóluefnið rak upp á sker og reyndist haldlaust, að minnsta kosti að sinni. Dýr mistök Fréttir berast nú af því að Pfizer sé að endurskipuleggja framleiðslu sína til að auka hana um ríflega helming. Bent hefur verið á að hefðu pantanir legið fyrir í meira mæli frá stórkaupanda á borð við Evrópusambandið hefðu þær falið í sér hvatningu fyrir fyrirtækið um að flýta framleiðslu fyrr en raun ber vitni. Lyfjastofnun ESB samþykkti ekki Pfizer-bóluefnið fyrr en rétt fyrir jól og þá undir þrýstingi frá Berlín. Vikum áður hafði bóluefni Pfizer fengið samþykki breskra stjórnvalda. Skriffinnska ESB sætir gagnrýni í Evrópu og við bætist að ESB leitaðist við að taka sér hlutverk í heilbrigðismálum sem það hefur ekki skipulagslega eða fjárhagslega burði til að gegna, hvað þá í heimsfaraldri. Einsmálsflokkur Af hálfu sumra sýnist lagt bann við að gagnrýna Evrópusambandið þótt ekki sé nema með því að vitna til virtra erlendra fjölmiðla. Formaður Viðreisnar virðist telja Miðflokkinn helsta andstæðing sinn í stjórnmálum. Er það skiljanlegt í ljósi þess að Viðreisn hefur aðeins eitt stefnumál, að ganga í ESB og taka upp evruna. Miðflokkurinn telur ekki koma til greina að fullveldi landsins og forræði yfir auðlindum yrði kastað fyrir róða með þeim hætti og hafnar með öllu aðild að Evrópusambandinu. Orðaflaumur um aðskiljanleg málefni reiknast ekki meðal stefnumála þegar ekkert innihald stendur að baki slíkum orðum. Fullveldið innan gæsalappa Hugmyndafræðileg skrif af hálfu Viðreisnar í Fréttablaðinu, þar sem tekið er að rita orðið fullveldi innan gæsalappa, eru til marks um að ekki sjái fyrir endann á átökum stjórnmálaflokka um fullveldi þjóðarinnar og yfirráð hennar yfir auðlindum sínum. Þar liggja skýr skil milli þeirra sem standa vilja vörð um fullveldi og auðlindir þjóðarinnar og allra hinna sem ekki stóðu í ístaðinu þegar á reyndi. Höfundur er Alþingismaður Miðflokksins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Ísleifsson Bólusetningar Skoðun: Kosningar 2021 Mest lesið Vegið að börnum í pólitískri aðför að ferðaþjónustunni Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson Skoðun Hæðarveiki og lyf Ari Trausti Guðmundsson Skoðun Ferðamannaiðnaður? Nei, ferðaþjónusta! Guðmundur Björnsson Skoðun Klár fyrir Verslunarmannahelgina? Ágúst Mogensen Skoðun Hið tæra illa Gunnar Hólmsteinn Ársælsson Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun Hið tæra illa Gunnar Hólmsteinn Ársælsson Skoðun Landsvirkjun hafin yfir lög Björg Eva Erlendsdóttir Skoðun Stjórnmálin verða að virka Bjarni Benediktsson Skoðun Skoðun Skoðun Hið tæra illa Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Klár fyrir Verslunarmannahelgina? Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Vegið að börnum í pólitískri aðför að ferðaþjónustunni skrifar Skoðun Hið tæra illa Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Ferðamannaiðnaður? Nei, ferðaþjónusta! Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun Hæðarveiki og lyf Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Landsvirkjun hafin yfir lög Björg Eva Erlendsdóttir skrifar Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson skrifar Skoðun Þau eru framtíðin – en fá ekki að njóta nútímans Sigurður Kári skrifar Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna þegir kristin, vestræn menning? Ómar Torfason skrifar Skoðun Trump les tölvupóstinn þinn Mörður Áslaugarson skrifar Skoðun „Já, hvað með bara að skjóta hann!“ Þórhildur Hjaltadóttir skrifar Skoðun Heimar sem þurfa nýja umræðu! Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sársauki annarra og samúðarþreyta Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar Skoðun Alþjóðalög eða lögleysa? Urður Hákonardóttir skrifar Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar Skoðun GPT‑5 kemur í ágúst – áskoranir og tækifæri fyrir Ísland Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Við tölum um vöxt — en gleymum því sem vex Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Verri framkoma en hjá Trump Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson skrifar Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Vertu drusla! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Þegar hið smáa verður risastórt Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Þú ert búin að eyðileggja líf mitt!!! Sandra Ósk Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Tekur sér stöðu með Evrópusambandinu Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Feluleikur ríkisstjórnarinnar? Lárus Guðmundsson skrifar Sjá meira
Árangur Íslendinga í sóttvörnum er fagnaðarefni. Enginn greindist með veirusmit í gær í fyrsta sinn frá 10. september. Nú er að þrauka þangað til nægilegt bóluefni berst til landsins. ESB sætir gagnrýni Evrópusambandið stendur frammi fyrir harðri gagnrýni á framgöngu sína við að útvega bóluefni fyrir aðildarríki sambandsins. Stefna ESB miðaðist við að allir stæðu saman eins og hin þýska Úrsúla von der Leyen forseti framkvæmdastjórnar ESB lagði ofuráherslu á. Þrátt fyrir það tryggði Þýskaland sér 30 milljón skammta aukreitis. Minnast má þess að Úrsúla og ESB þurftu að biðja Ítali afsökunar síðastliðið vor fyrir þá sök að sambandið stóð ekki við bakið á þeim þegar farsóttin geisaði sem ákafast á Ítalíu. Aftast í biðröðinni Haft er eftir Ugur Sahin, stofnanda hins þýska fyrirtækis BioNTech, sem starfað hefur með bandaríska lyfjafyrirtækinu Pfizer, að Evrópusambandið hafi ekki pantað nóg af bóluefni og verið seint til að samþykkja bóluefni einstakra fyrirtækja. Í breska vikuritinu Spectator er því haldið fram að bóluefnaáætlun sambandsins hafi reynst verstu mistök Evrópusambandsins frá vandamálum tengdum evrunni 2010-11. Segir í ritinu að þá hafi þó aðeins þrjú lönd orðið gjaldþrota og heil kynslóð Grikkja dæmd til til fátæktar en bólsetningarmistökin muni leiða til dauða tugþúsunda. Haft er eftir Sahin að Evrópusambandið hafi pantað svo fáa skammta frá BioNTech í sumar að það standi nú aftast í biðröðinni eftir takmörkuðu framboði lyfjaskammta. Réttlætanleg reiði Naumast verður sagt að vel hafi tekist til. Sumar ESB-þjóðir eru varla byrjaðar að bólusetja. Kannski er táknrænt að fá ef nokkur ríki hafa farið verr út úr veirunni en Belgía sem hýsir ESB. Hvað væri sagt um Bandaríkin ef ástandið þar væri áþekkt og í Evrópu? Ef litið er hingað heim, hver ber í raun ábyrgð á að bóluefnið berist hingað? Íslensk stjórnvöld eða ESB? Bætist umboðsvandi ofan á upplýsingaóreiðuna? Ekki kemur á óvart að þungt verði í mönnum. Markús Söder, leiðtogi kristilegra í Bæjaralandi, systurflokks Angelu Merkels, þrumaði yfir landslýð að erfitt væri að útskýra að mjög góðu bóluefni þróuðu í Þýskalandi væri sprautað hraðar í fólk annars staðar en í heimalandinu. Skiptimynt í stóra samhenginu Dálkahöfundur Spectator, Matthew Lynn, segir Evrópusambandið hafa misst af miklu tækifæri fyrir þá sök að hafa ekki ráðið við verkefnið. Evrópusambandið kom of seint á vettvang, pantaði of lítið á röngum tíma. Ekki átti að ráðstafa meira fé til bóluefnakaupa en rúmlega tveimur milljörðum evra. Bretland með sínar 66 milljónir íbúa, borið saman við 448 milljónir í EBS, ákvað að eyða 12 milljörðum punda í þessu skyni. Halda má því fram að bóluefnið sé frekar ódýrt. AstraZeneca-sprautan kostar ekki nema þrjú pund. Enda þótt Pfizer-bóluefnið kosti 20 pund felast í því góð kaup. Kostnaður við bóluefnið er skiptimynt í stóra samhenginu. Öllu skiptir að hafa hraðar hendur. Þýska stórblaðið Der Spiegel varpaði sprengju þegar það gaf til kynna að stjórnmálaviðhorf hefðu ruðst að bólusetningarmálum þegar Frakkland hefði krafist þess að ESB mætti ekki kaupa meira af þýska fyrirtækinu BioNTech en af franska fyrirtækinu Sanofi. Franska bóluefnið rak upp á sker og reyndist haldlaust, að minnsta kosti að sinni. Dýr mistök Fréttir berast nú af því að Pfizer sé að endurskipuleggja framleiðslu sína til að auka hana um ríflega helming. Bent hefur verið á að hefðu pantanir legið fyrir í meira mæli frá stórkaupanda á borð við Evrópusambandið hefðu þær falið í sér hvatningu fyrir fyrirtækið um að flýta framleiðslu fyrr en raun ber vitni. Lyfjastofnun ESB samþykkti ekki Pfizer-bóluefnið fyrr en rétt fyrir jól og þá undir þrýstingi frá Berlín. Vikum áður hafði bóluefni Pfizer fengið samþykki breskra stjórnvalda. Skriffinnska ESB sætir gagnrýni í Evrópu og við bætist að ESB leitaðist við að taka sér hlutverk í heilbrigðismálum sem það hefur ekki skipulagslega eða fjárhagslega burði til að gegna, hvað þá í heimsfaraldri. Einsmálsflokkur Af hálfu sumra sýnist lagt bann við að gagnrýna Evrópusambandið þótt ekki sé nema með því að vitna til virtra erlendra fjölmiðla. Formaður Viðreisnar virðist telja Miðflokkinn helsta andstæðing sinn í stjórnmálum. Er það skiljanlegt í ljósi þess að Viðreisn hefur aðeins eitt stefnumál, að ganga í ESB og taka upp evruna. Miðflokkurinn telur ekki koma til greina að fullveldi landsins og forræði yfir auðlindum yrði kastað fyrir róða með þeim hætti og hafnar með öllu aðild að Evrópusambandinu. Orðaflaumur um aðskiljanleg málefni reiknast ekki meðal stefnumála þegar ekkert innihald stendur að baki slíkum orðum. Fullveldið innan gæsalappa Hugmyndafræðileg skrif af hálfu Viðreisnar í Fréttablaðinu, þar sem tekið er að rita orðið fullveldi innan gæsalappa, eru til marks um að ekki sjái fyrir endann á átökum stjórnmálaflokka um fullveldi þjóðarinnar og yfirráð hennar yfir auðlindum sínum. Þar liggja skýr skil milli þeirra sem standa vilja vörð um fullveldi og auðlindir þjóðarinnar og allra hinna sem ekki stóðu í ístaðinu þegar á reyndi. Höfundur er Alþingismaður Miðflokksins.
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson skrifar
Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar
Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun