400 milljóna sekt vegna brota Byko Sylvía Hall skrifar 7. janúar 2021 20:30 Dómur var kveðinn upp í Hæstarétti í dag. Vísir/Vilhelm Norvik, móðurfélag Byko, var í dag dæmt til þess að greiða 400 milljón króna stjórnvaldssekt vegna brota á samkeppnislögum. Málið má rekja aftur til ársins 2010 þegar fyrirsvarsmenn Múrbúðarinnar sneru sér að Samkeppniseftirlitinu og tilkynntu því að Byko og Húsasmiðjan höfðu reynt að fá fyrirtækið til þess að taka þátt í ólögmætu samráði. Vorið 2015 komst Samkeppniseftirlitið að þeirri niðurstöðu að Byko hafi brotið gegn samkeppnislögum og EES-samningnum með umfangsmiklu ólöglegu samráði við gömlu Húsasmiðjuna. Hafi málið snúið að verðsamráði á mikilvægum byggingarvörum. Samkeppniseftirlitið tók ákvörðun í málinu 15. maí 2015 þar sem Norvik var gert að greiða 650 milljón króna sekt í ríkissjóð. Áfrýjunarnefnd samkeppnismála lækkaði þá stjórnvaldssekt niður í 65 milljónir eftir að málinu var skotið þangað. Málið fór næst fyrir héraðsdóm sem kvað upp dóm í maí 2018. Taldi dómurinn að Byko hefði brotið gegn samkeppnislögum og EES-samningnum og hækkaði sektina aftur upp í 400 milljónir. Þaðan var málinu áfrýjað til Landsréttar sem taldi brotin vissulega varða við ákvæði samkeppnislaga, en hafnaði því að beita ákvæðum EES-samningsins og var sektin lækkuð í 325 milljónir með dómi réttarins síðasta sumar. Brot Byko talin alvarleg Hæstiréttur kvað upp dóm sinn í dag. Þar var farið yfir þau brot sem deilt var um og segir í niðurstöðu dómsins að brotin hafi getað torveldað öðrum keppinautum frá öðrum EES-ríkjum að ná fótfestu á þeim markaði er samráðið var. Markmiðið hafi verið að raska samkeppni. Þá segir jafnframt að fyrirtækin hafi verið í yfirburðastöðu á skilgreindum mörkuðum málsins, sem væri mikilvægur fyrir almenning. Brotin hafi því beinst að mikilsverðum hagsmunum neytenda og fram hafi komið einbeittur vilji til samráðs ef litið væri til símtals framkvæmdastjóra fagsölusviðs Byko við starfsmann Húsasmiðjunnar, þar sem hvatt var til „víðtæks verðsamráðs“. „Í þessu símtali kemur fram einbeittur vilji til alvarlegs samráðs og fólst í því gróft brot gegn 10. gr. samkeppnislaga og 53. gr. EES-samningsins. Öll brot gagnáfrýjandans Byko ehf. voru alvarleg og fólu í sér skipulagt og kerfisbundið samráð milli fyrirtækja sem voru nánast einráð á þeim markaði sem brotin tóku til,“ segir í niðurstöðu Hæstaréttar. Taldi Hæstiréttur nauðsynlegt að tryggja varnaðaráhrif vegna brota gegn samkeppnislögum við ákvörðun sektarfjárhæðarinnar og leit einnig til þess hversu lengi samráð fyrirtækjanna stóð. Var hæfileg sekt því ákvörðuð 400 milljónir króna. Samkeppniseftirlitið segir niðurstöðuna þýðingarmikla „Dómur Hæstaréttar Íslands í dag hefur mikla þýðingu fyrir framþróun samkeppnisréttar á Íslandi,“ segir Páll Gunnar Pálsson, forstjóri Samkeppniseftirlitsins, í tilkynningu á vef eftirlitsins. Segir hann dóminn undirstrika mikilvægi þess að fyrirtæki gæti ítrasta sjálfstæðis í starfsemi sinni og forðist „hvers konar samráð, samskipti og upplýsingamiðlun milli keppinauta sem dregið getur úr samkeppni“ sem geti leitt til tjóns fyrir almenning. „Þetta mál er einnig mikilvæg áminning til fyrirtækja sem nú eiga í rekstrarerfiðleikum, um að lausna á slíkum vanda er ekki að leita í hækkun verðs til viðskiptavina, í skjóli samkeppnishindrana.“ Dómsmál Samkeppnismál Neytendur Mest lesið „Alltaf leiðindamál að lenda í svona“ Viðskipti erlent Framkvæmdastjóri í góðri æfingu með brandara og hrekki Atvinnulíf Kvartanir borist vegna aflýstra flugferða Neytendur Gjaldþrotin námu 1,2 milljörðum króna Viðskipti innlent Húsið selt á 78 milljónir og Jakub þarf að reiða fram milljón Viðskipti innlent „Þetta eru mjög mikil vonbrigði fyrir okkur“ Viðskipti innlent Olíuefni í Bugles sem eiga ekki að vera í snakkinu Neytendur Forstjóri Flügger ákærður fyrir brot á viðskiptaþvingunum Viðskipti erlent Að sleikja narsisstann upp í vinnunni Atvinnulíf Tekjur Haga jukust á fyrsta ársfjórðungi Viðskipti innlent Fleiri fréttir „Þetta eru mjög mikil vonbrigði fyrir okkur“ Tekjur Haga jukust á fyrsta ársfjórðungi Bjarni Ingimar ráðinn rekstrarstjóri Avia Húsið selt á 78 milljónir og Jakub þarf að reiða fram milljón Gjaldþrotin námu 1,2 milljörðum króna Stýrivextir líklegast ekki lækkaðir aftur á þessu ári Baldvin tekinn við sem forstjóri Samherja Lánardrottnar slá af milljarð af vöxtum á ári Birta stendur frammi fyrir 1,5 milljarða tapi á Play Ósátt með samráðsleysi stjórnvalda Atvinnuleysi minnkar lítillega Samkaup segja upp tuttugu og tveimur Vonast til að hefja slátrun árið 2028 Öryggismyndavélar á grenndarstöðvum eigi að sporna við sóðaskap Vilja lækka fasteignaskatta um tvo milljarða: „Við eigum fyrir þessu“ Á von á fleiri fyrirtækjum í hópmálssókn gegn Booking.com Þrjú verkefni fengu styrk úr sjóði FrumkvöðlaAuðar Endurskoða áform um 1,5 milljarða skattahækkun Tekjur meiri af erlendum ferðamönnum og færri starfandi í ferðaþjónustu Flokka úrgang í fyrsta sinn á Norðurálsmótinu Hefur sjálfur séð eyðileggingu af völdum botnvörpuveiða Bjarg íbúðafélag reisir þrjátíu íbúðir í Reykjanesbæ Allir héldu stjörnunni og Óx fékk eina græna til Raquelita Rós ráðin tæknistjóri Um helmingur sérbýla kostar meira en 150 milljónir Sérstaða Íslendinga í máltækni nýtist í nýrri samnorrænni gervigreindarmiðstöð Ragnhildur, Svavar og Hreinn nýir stjórnendur hjá N1 Sigrún Ósk ráðin upplýsingafulltrúi Akraneskaupstaðar Selur ísbílinn eftir þrjátíu ár í bransanum Tilkynningum frá verslunareigendum um alvarleg atvik hafi fjölgað Sjá meira
Vorið 2015 komst Samkeppniseftirlitið að þeirri niðurstöðu að Byko hafi brotið gegn samkeppnislögum og EES-samningnum með umfangsmiklu ólöglegu samráði við gömlu Húsasmiðjuna. Hafi málið snúið að verðsamráði á mikilvægum byggingarvörum. Samkeppniseftirlitið tók ákvörðun í málinu 15. maí 2015 þar sem Norvik var gert að greiða 650 milljón króna sekt í ríkissjóð. Áfrýjunarnefnd samkeppnismála lækkaði þá stjórnvaldssekt niður í 65 milljónir eftir að málinu var skotið þangað. Málið fór næst fyrir héraðsdóm sem kvað upp dóm í maí 2018. Taldi dómurinn að Byko hefði brotið gegn samkeppnislögum og EES-samningnum og hækkaði sektina aftur upp í 400 milljónir. Þaðan var málinu áfrýjað til Landsréttar sem taldi brotin vissulega varða við ákvæði samkeppnislaga, en hafnaði því að beita ákvæðum EES-samningsins og var sektin lækkuð í 325 milljónir með dómi réttarins síðasta sumar. Brot Byko talin alvarleg Hæstiréttur kvað upp dóm sinn í dag. Þar var farið yfir þau brot sem deilt var um og segir í niðurstöðu dómsins að brotin hafi getað torveldað öðrum keppinautum frá öðrum EES-ríkjum að ná fótfestu á þeim markaði er samráðið var. Markmiðið hafi verið að raska samkeppni. Þá segir jafnframt að fyrirtækin hafi verið í yfirburðastöðu á skilgreindum mörkuðum málsins, sem væri mikilvægur fyrir almenning. Brotin hafi því beinst að mikilsverðum hagsmunum neytenda og fram hafi komið einbeittur vilji til samráðs ef litið væri til símtals framkvæmdastjóra fagsölusviðs Byko við starfsmann Húsasmiðjunnar, þar sem hvatt var til „víðtæks verðsamráðs“. „Í þessu símtali kemur fram einbeittur vilji til alvarlegs samráðs og fólst í því gróft brot gegn 10. gr. samkeppnislaga og 53. gr. EES-samningsins. Öll brot gagnáfrýjandans Byko ehf. voru alvarleg og fólu í sér skipulagt og kerfisbundið samráð milli fyrirtækja sem voru nánast einráð á þeim markaði sem brotin tóku til,“ segir í niðurstöðu Hæstaréttar. Taldi Hæstiréttur nauðsynlegt að tryggja varnaðaráhrif vegna brota gegn samkeppnislögum við ákvörðun sektarfjárhæðarinnar og leit einnig til þess hversu lengi samráð fyrirtækjanna stóð. Var hæfileg sekt því ákvörðuð 400 milljónir króna. Samkeppniseftirlitið segir niðurstöðuna þýðingarmikla „Dómur Hæstaréttar Íslands í dag hefur mikla þýðingu fyrir framþróun samkeppnisréttar á Íslandi,“ segir Páll Gunnar Pálsson, forstjóri Samkeppniseftirlitsins, í tilkynningu á vef eftirlitsins. Segir hann dóminn undirstrika mikilvægi þess að fyrirtæki gæti ítrasta sjálfstæðis í starfsemi sinni og forðist „hvers konar samráð, samskipti og upplýsingamiðlun milli keppinauta sem dregið getur úr samkeppni“ sem geti leitt til tjóns fyrir almenning. „Þetta mál er einnig mikilvæg áminning til fyrirtækja sem nú eiga í rekstrarerfiðleikum, um að lausna á slíkum vanda er ekki að leita í hækkun verðs til viðskiptavina, í skjóli samkeppnishindrana.“
Dómsmál Samkeppnismál Neytendur Mest lesið „Alltaf leiðindamál að lenda í svona“ Viðskipti erlent Framkvæmdastjóri í góðri æfingu með brandara og hrekki Atvinnulíf Kvartanir borist vegna aflýstra flugferða Neytendur Gjaldþrotin námu 1,2 milljörðum króna Viðskipti innlent Húsið selt á 78 milljónir og Jakub þarf að reiða fram milljón Viðskipti innlent „Þetta eru mjög mikil vonbrigði fyrir okkur“ Viðskipti innlent Olíuefni í Bugles sem eiga ekki að vera í snakkinu Neytendur Forstjóri Flügger ákærður fyrir brot á viðskiptaþvingunum Viðskipti erlent Að sleikja narsisstann upp í vinnunni Atvinnulíf Tekjur Haga jukust á fyrsta ársfjórðungi Viðskipti innlent Fleiri fréttir „Þetta eru mjög mikil vonbrigði fyrir okkur“ Tekjur Haga jukust á fyrsta ársfjórðungi Bjarni Ingimar ráðinn rekstrarstjóri Avia Húsið selt á 78 milljónir og Jakub þarf að reiða fram milljón Gjaldþrotin námu 1,2 milljörðum króna Stýrivextir líklegast ekki lækkaðir aftur á þessu ári Baldvin tekinn við sem forstjóri Samherja Lánardrottnar slá af milljarð af vöxtum á ári Birta stendur frammi fyrir 1,5 milljarða tapi á Play Ósátt með samráðsleysi stjórnvalda Atvinnuleysi minnkar lítillega Samkaup segja upp tuttugu og tveimur Vonast til að hefja slátrun árið 2028 Öryggismyndavélar á grenndarstöðvum eigi að sporna við sóðaskap Vilja lækka fasteignaskatta um tvo milljarða: „Við eigum fyrir þessu“ Á von á fleiri fyrirtækjum í hópmálssókn gegn Booking.com Þrjú verkefni fengu styrk úr sjóði FrumkvöðlaAuðar Endurskoða áform um 1,5 milljarða skattahækkun Tekjur meiri af erlendum ferðamönnum og færri starfandi í ferðaþjónustu Flokka úrgang í fyrsta sinn á Norðurálsmótinu Hefur sjálfur séð eyðileggingu af völdum botnvörpuveiða Bjarg íbúðafélag reisir þrjátíu íbúðir í Reykjanesbæ Allir héldu stjörnunni og Óx fékk eina græna til Raquelita Rós ráðin tæknistjóri Um helmingur sérbýla kostar meira en 150 milljónir Sérstaða Íslendinga í máltækni nýtist í nýrri samnorrænni gervigreindarmiðstöð Ragnhildur, Svavar og Hreinn nýir stjórnendur hjá N1 Sigrún Ósk ráðin upplýsingafulltrúi Akraneskaupstaðar Selur ísbílinn eftir þrjátíu ár í bransanum Tilkynningum frá verslunareigendum um alvarleg atvik hafi fjölgað Sjá meira