Nýja normið – Hvað gerist næst? Jón Jósafat Björnsson skrifar 2. janúar 2021 09:02 Veröldinni hefur verið snúið á hvolf og nú þegar berast loksins jákvæðar fréttir er hægt að horfa fram á við og velta fyrir sér hvað gerist næst? – eða öllu heldur, hvað viljum við að gerist næst? Í nýlegri skýrslu frá tveimur ráðgjöfum McKinsey & Company er notast við áður þekkt kreppumódel til að finna leiðina að nýju normi. Módelinu er lýst í 5 þrepum sem á ensku eru; Resolve, Resilience, Return, Reimagination og Reform. 1.Úrlausnartímabilið (Resolve). Veiran skall á með litlum fyrirvara og vorið einkenndist af björgunaraðgerðum og því að koma fólki og fyrirtækjum í skjól. Heilu atvinnugreinarnar hrundu og hjá mörgum blasti við nýr veruleiki. Rykið var dustað af úrræðum sem dugðu vel í bankakreppunni t.d. á vinnumarkaðinum. Fyrirtæki skiptu húsnæði í sóttvarnarhólf, fluttu starfsstöðvar heim, fjarfundir hertóku landsmenn og kennsla og verslun fluttist á netið. Við þetta blönduðust íþyngjandi sóttvarnaraðgerðir stjórnvalda og samkomutakmarkanir. Fyrirtækjum var lokað í tuga og hundruða tali og þúsundir lokaðir inni í sóttkví. Gamla normið var horfið. Við tók óvissan og kvíðinn. 2.Seiglan (Resilience).Snemma varð ljóst að efnahagslega höggið væri mikið og að áhrifa myndi lengi vara. Tryggja þurfti lausafé og gjaldþol. Til allrar hamingju var staða ríkissjóðs sterk sem gerði honum kleift að auka útgjöldin tafarlaust og auka svigrúm bankana. Þegar áleið varð svo betur ljóst að í mörgum rekstri varð að gera varanlegar breytingar til að missa ekki samkeppnishæfni. Með auknu atvinnuleysi og engan endi í sjónmáli jókst svartsýni fólks og margir höfðu áhyggjur af heilsu og fjárhagslegu öryggi. Á þessu stigi er þrautseigjan lífsnauðsynlegur eiginleiki. Nú reyndi á samkenndina – við þurftum öll að vera almannavarnir. 3.Endurkoman (Return). Nú þegar þokunni léttir að einhverju leyti með fréttum af bóluefni opnast möguleiki á að rýna fram á veginn og skipuleggja reksturinn. Dale Carnegie starfar í 90 löndum og það er áhugavert að skoða ástand markaða. Í tölum yfir september og október má sjá þroskaða markaði vera með allt frá 50% aukningu miðað við sama tímabil og í fyrra yfir í að vera 90% samdráttur. Kína og Taiwan koma hratt til baka. Stjórnenda bíður mikið verk að raða fólki í réttar stöður, endurnýja viðskiptasambönd, samningja við birgja og að þjálfa starfsfólk. Við skulum líka muna eftir umræðunni um fjórðu iðnbyltinguna og velta fyrir okkur áhrifum hennar. Ýmislegt bendir til að ástandið hafi hraðað tækniframförum sb. verslun á netinu, fjarvinnu og sjálfvirkni. Sú spurning hlýtur því að liggja í loftinu hvort fyrirtæki muni ráða alla til baka sem hefur verið sagt upp störfum. Fólk á vinnumarkaði þarf einnig að horfa á samkeppnishæfni sína og viðhorf. 4.Endursköpunin (Reimagination). Heimsfaraldur af þessari stærðargráðu mun hafa varanleg áhrif á líf okkar og vinnu og hvernig við nýtum nútíma tækni. Hegðun okkar sem viðskiptavina verður ekki sú sama. Sem dæmi má taka að þeir sérleyfishafar Dale Carnegie sem hættu með staðbundna þjálfun og fóru alfarið yfir í fjarþjálfun á netinu ganga nú best. Þetta á við í mörgum löndum á mismunandi mörkuðum. Stjórnendur munu hugsa sig tvisvar um að auka fastan kostnað ef breytilegur kostnaður er í boði. Þeir munu skoða ,,hvað þarf að hafa“ v.s. „hvað væri gott að hafa“. Sveigjanleiki er örugglega eitt af því sem stjórnendur muna taka með sér yfir á næsta ár. Líkt og eftir bankakreppuna munu stjórnendur endurskoða sín viðskiptamódel og gera þau ,,snarpari og skarpari“ til að vera betur í stakk búnir að mæta næstu kreppu. 5.Umbætur (Reform). Stærðargráða yfirstandandi breytinga er slík að líklegt er að hún kalli á endurskipulag alþjóðamála. Ef einhver var í vafa um að efnahagur heimsins væri samofinn ætti svarið að liggja fyrir. Þrýstingur mun skapast á stjórnvöld að haga regluverki með þeim hætti að stofnanir og innviðir geti brugðist enn hraðar við heimsfaraldri. Krafan um enn meiri alþjóðlega samvinnu verður háværari. Þegar rykið sest verður skilningur okkar á því hvað hefur gerst undanfarna mánuði og afleiðingum faraldurins og sóttvarnaaðgerða skýrari. Draga þarf lærdóm af viðbrögðum okkar til að bæta samfélag okkar og styrkja samkeppnishæfni til lengri tíma. Á Íslandi höfum við hugtök eins og ,,fyrir og eftir gos“ og er þá vísað til Vestmannaeyja. Það er ekki ólíklegt að í framtíðinni ræðum við um fyrir og eftir Covid. Gríðarlegar umbreytingar eru í kortunum og nú kemur sér vel að hafa vel menntað fólk sem býr yfir mikilli þekkingu og getur lært hratt af reynslunni. Covid er ekki fyrsta keppa mannkynsins og nú ríður á að nýta okkur vitneskju fyrri ára og þekkingu sérfræðinga. Þannig má forðast afdrifarík mistök í uppbyggingarfasanum og mæta nýja norminu með sigurviljann að vopni. Höfundur er framkvæmdastjóri Dale Carnegie á Íslandi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Jón Jósafat Björnsson Mest lesið Stjórnmál sem virka og lýðræði sem kemst ekki fyrir í umslagi Þórður Snær Júlíusson Skoðun Ríkisstjórnin stóð af sér áhlaup sérhagsmuna Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Hverjir eiga Ísland? Jón Baldvin Hannibalsson Skoðun „Að skrifa söguna“ Var of mikið undir hjá kvennalandsliðinu? Viðar Halldórsson Skoðun Aftur á byrjunarreit Hörður Arnarson Skoðun Fröken þjóðarmorð: Þér er ekki boðið! Linda Ósk Árnadóttir,Yousef Ingi Tamimi Skoðun Á hlaupum undan ábyrgðinni Áslaug Friðriksdóttir Skoðun Flugnám -Þriðji hluti: Samtvinnað (Integrated) eða áfangaskipt (Modular) ATPL flugnám Matthías Arngrímsson Skoðun Ursula Von der Leyen styður stríðsglæpamenn - Ísland á ekki að þegja Helen Ólafsdóttir Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Ríkisstjórnin stóð af sér áhlaup sérhagsmuna Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Stjórnmál sem virka og lýðræði sem kemst ekki fyrir í umslagi Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þversögn Íslands í Palestínumálinu: Um fullveldi, samsekt og réttarríkið Gína Júlía Waltersdóttir skrifar Skoðun Tvöföld bið eftir geislameðferð er of löng Katrín Sigurðardóttir skrifar Skoðun Fröken þjóðarmorð: Þér er ekki boðið! Linda Ósk Árnadóttir,Yousef Ingi Tamimi skrifar Skoðun Linsa Lífsins Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun „Að skrifa söguna“ Var of mikið undir hjá kvennalandsliðinu? Viðar Halldórsson skrifar Skoðun Gervigreind í skólum: Tækifæri til byltingar eða hætta á nýjum ójöfnuði? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Netöryggi til framtíðar Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir skrifar Skoðun Aftur á byrjunarreit Hörður Arnarson skrifar Skoðun Norðurlandamet í fúski! Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Flugnám -Þriðji hluti: Samtvinnað (Integrated) eða áfangaskipt (Modular) ATPL flugnám Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Ursula Von der Leyen styður stríðsglæpamenn - Ísland á ekki að þegja Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Ursula von der Leyen styður þjóðarmorð! Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Hvert er markmið fulltrúalýðræðis? Hlynur Orri Stefánsson,Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Ég vona að þú gleymir mér ekki Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Hvaða einkunn fékkst þú á bílprófinu? Grétar Birgisson skrifar Skoðun Að koma út í lífið með verri forgjöf, hvernig tilfinning er það? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Tjaldið fellt í leikhúsi fáránleikans Vésteinn Ólason skrifar Skoðun Heilbrigðisreglugerð WHO: Hagsmunir eða heimska? Júlíus Valsson skrifar Skoðun Málþófs klúður Sægreifa-flokkanna Jón Þór Ólafsson skrifar Skoðun Græna vöruhúsið setur svartan blett á íslenskt samfélag Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Dæmt um efni, Hörður Árni Finnsson,Elvar Örn Friðriksson,Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Flugnám - Annar hluti: Afskiptaleysi stjórnvalda Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Sóvésk sápuópera Franklín Ernir Kristjánsson skrifar Skoðun Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Dæmir sig sjálft Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Mega blaðamenn ljúga? Páll Steingrímsson skrifar Skoðun Ákall um nægjusemi í heimi neyslubrjálæðis Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir skrifar Sjá meira
Veröldinni hefur verið snúið á hvolf og nú þegar berast loksins jákvæðar fréttir er hægt að horfa fram á við og velta fyrir sér hvað gerist næst? – eða öllu heldur, hvað viljum við að gerist næst? Í nýlegri skýrslu frá tveimur ráðgjöfum McKinsey & Company er notast við áður þekkt kreppumódel til að finna leiðina að nýju normi. Módelinu er lýst í 5 þrepum sem á ensku eru; Resolve, Resilience, Return, Reimagination og Reform. 1.Úrlausnartímabilið (Resolve). Veiran skall á með litlum fyrirvara og vorið einkenndist af björgunaraðgerðum og því að koma fólki og fyrirtækjum í skjól. Heilu atvinnugreinarnar hrundu og hjá mörgum blasti við nýr veruleiki. Rykið var dustað af úrræðum sem dugðu vel í bankakreppunni t.d. á vinnumarkaðinum. Fyrirtæki skiptu húsnæði í sóttvarnarhólf, fluttu starfsstöðvar heim, fjarfundir hertóku landsmenn og kennsla og verslun fluttist á netið. Við þetta blönduðust íþyngjandi sóttvarnaraðgerðir stjórnvalda og samkomutakmarkanir. Fyrirtækjum var lokað í tuga og hundruða tali og þúsundir lokaðir inni í sóttkví. Gamla normið var horfið. Við tók óvissan og kvíðinn. 2.Seiglan (Resilience).Snemma varð ljóst að efnahagslega höggið væri mikið og að áhrifa myndi lengi vara. Tryggja þurfti lausafé og gjaldþol. Til allrar hamingju var staða ríkissjóðs sterk sem gerði honum kleift að auka útgjöldin tafarlaust og auka svigrúm bankana. Þegar áleið varð svo betur ljóst að í mörgum rekstri varð að gera varanlegar breytingar til að missa ekki samkeppnishæfni. Með auknu atvinnuleysi og engan endi í sjónmáli jókst svartsýni fólks og margir höfðu áhyggjur af heilsu og fjárhagslegu öryggi. Á þessu stigi er þrautseigjan lífsnauðsynlegur eiginleiki. Nú reyndi á samkenndina – við þurftum öll að vera almannavarnir. 3.Endurkoman (Return). Nú þegar þokunni léttir að einhverju leyti með fréttum af bóluefni opnast möguleiki á að rýna fram á veginn og skipuleggja reksturinn. Dale Carnegie starfar í 90 löndum og það er áhugavert að skoða ástand markaða. Í tölum yfir september og október má sjá þroskaða markaði vera með allt frá 50% aukningu miðað við sama tímabil og í fyrra yfir í að vera 90% samdráttur. Kína og Taiwan koma hratt til baka. Stjórnenda bíður mikið verk að raða fólki í réttar stöður, endurnýja viðskiptasambönd, samningja við birgja og að þjálfa starfsfólk. Við skulum líka muna eftir umræðunni um fjórðu iðnbyltinguna og velta fyrir okkur áhrifum hennar. Ýmislegt bendir til að ástandið hafi hraðað tækniframförum sb. verslun á netinu, fjarvinnu og sjálfvirkni. Sú spurning hlýtur því að liggja í loftinu hvort fyrirtæki muni ráða alla til baka sem hefur verið sagt upp störfum. Fólk á vinnumarkaði þarf einnig að horfa á samkeppnishæfni sína og viðhorf. 4.Endursköpunin (Reimagination). Heimsfaraldur af þessari stærðargráðu mun hafa varanleg áhrif á líf okkar og vinnu og hvernig við nýtum nútíma tækni. Hegðun okkar sem viðskiptavina verður ekki sú sama. Sem dæmi má taka að þeir sérleyfishafar Dale Carnegie sem hættu með staðbundna þjálfun og fóru alfarið yfir í fjarþjálfun á netinu ganga nú best. Þetta á við í mörgum löndum á mismunandi mörkuðum. Stjórnendur munu hugsa sig tvisvar um að auka fastan kostnað ef breytilegur kostnaður er í boði. Þeir munu skoða ,,hvað þarf að hafa“ v.s. „hvað væri gott að hafa“. Sveigjanleiki er örugglega eitt af því sem stjórnendur muna taka með sér yfir á næsta ár. Líkt og eftir bankakreppuna munu stjórnendur endurskoða sín viðskiptamódel og gera þau ,,snarpari og skarpari“ til að vera betur í stakk búnir að mæta næstu kreppu. 5.Umbætur (Reform). Stærðargráða yfirstandandi breytinga er slík að líklegt er að hún kalli á endurskipulag alþjóðamála. Ef einhver var í vafa um að efnahagur heimsins væri samofinn ætti svarið að liggja fyrir. Þrýstingur mun skapast á stjórnvöld að haga regluverki með þeim hætti að stofnanir og innviðir geti brugðist enn hraðar við heimsfaraldri. Krafan um enn meiri alþjóðlega samvinnu verður háværari. Þegar rykið sest verður skilningur okkar á því hvað hefur gerst undanfarna mánuði og afleiðingum faraldurins og sóttvarnaaðgerða skýrari. Draga þarf lærdóm af viðbrögðum okkar til að bæta samfélag okkar og styrkja samkeppnishæfni til lengri tíma. Á Íslandi höfum við hugtök eins og ,,fyrir og eftir gos“ og er þá vísað til Vestmannaeyja. Það er ekki ólíklegt að í framtíðinni ræðum við um fyrir og eftir Covid. Gríðarlegar umbreytingar eru í kortunum og nú kemur sér vel að hafa vel menntað fólk sem býr yfir mikilli þekkingu og getur lært hratt af reynslunni. Covid er ekki fyrsta keppa mannkynsins og nú ríður á að nýta okkur vitneskju fyrri ára og þekkingu sérfræðinga. Þannig má forðast afdrifarík mistök í uppbyggingarfasanum og mæta nýja norminu með sigurviljann að vopni. Höfundur er framkvæmdastjóri Dale Carnegie á Íslandi.
Flugnám -Þriðji hluti: Samtvinnað (Integrated) eða áfangaskipt (Modular) ATPL flugnám Matthías Arngrímsson Skoðun
Skoðun Stjórnmál sem virka og lýðræði sem kemst ekki fyrir í umslagi Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Þversögn Íslands í Palestínumálinu: Um fullveldi, samsekt og réttarríkið Gína Júlía Waltersdóttir skrifar
Skoðun Gervigreind í skólum: Tækifæri til byltingar eða hætta á nýjum ójöfnuði? Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Flugnám -Þriðji hluti: Samtvinnað (Integrated) eða áfangaskipt (Modular) ATPL flugnám Matthías Arngrímsson skrifar
Skoðun Ursula Von der Leyen styður stríðsglæpamenn - Ísland á ekki að þegja Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson skrifar
Skoðun Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir skrifar
Flugnám -Þriðji hluti: Samtvinnað (Integrated) eða áfangaskipt (Modular) ATPL flugnám Matthías Arngrímsson Skoðun