Einmanaleiki: Hinn faldi faraldur Kristína Erna Hallgrímsdóttir skrifar 30. mars 2020 08:00 Manneskjan er að eðlisfari félagsvera og má segja að það sé hluti af grunnþörfum mannsins að fá félagsskap. Við höfum flest upplifað einmanaleika einhvern tímann á lífsleiðinni. Félagsleg einangrun leiðir oft af sér einmanaleika og hefur neikvæðar afleiðingar á heilsu fólks. Hins vegar er einmanaleiki ekki einhliða mál eins og flest annað í þessari tilveru, það eru margir sem upplifa einmanaleika þrátt fyrir að umgangast fólk alla daga. Hversu innihaldsrík samskiptin eru hefur mikið að segja og því skipta gæði umfram magn miklu máli þegar kemur að því að uppfylla grunnþörf mannsins. Margir festast í vítahring einmanaleikans sem getur verið erfitt að brjótast úr. Þar af leiðandi er nauðsynlegt að það séu til staðar bjargir í samfélaginu sem hjálpa manni og styðja við mann þegar á bjátar. Á tímum sem þessum upplifa margir einmanaleika og er eldra fólk á meðal þeirra enda sá hópur sem á undir högg að sækja þegar kemur að einsemd. Fram hefur komið að eldra fólk og einstaklingar með undirliggjandi sjúkdóma séu í áhættuhópi þegar kemur að COVID-19 og því hefur verið ráðlagt að eldra fólk haldi sér heima og umgangist ekki fólk til þess að draga úr smithættu. Þetta getur reynst eldra fólki erfitt að fá ekki heimsóknir eða komast ekki út úr húsi. Margir hafa lítið tengslanet og því skiptir hver heimsókn máli, hvort sem það eru kaffiboð, sundferðir, heimsóknir á bóksafnið eða verslunarleiðangrar. Rauði krossinn á Íslandi heldur uppi viðamiklu starfi sem snýr að því að rjúfa félagslega einangrun. Um er að ræða vinaverkefnin, heimsóknarvinir, símavinir og meira segja hundavinir. Samfélagið er margbrotið og því reynir Rauði krossinn að bjóða upp á fjölbreytta þjónustu til að koma til móts við ólíka hópa samfélagsins. Heimsóknavinir eru sjálfboðaliðar sem heimsækja einstaklinga eða hópa á hjúkrunarheimilum sem dæmi. Hundavinir er stórskemmtileg viðbót þar sem sjálfboðaliðar heimsækja með hund en allir hundar þurfa uppfylla ákveðnar kröfur til að taka þátt. Sjálfboðaliðar í símavinaverkefninu hringja tvisvar í viku 30 mínútur í senn til þeirra sem óska eftir því. Það hentar einstaklega vel á tímum sem þessum. Allir heimsóknavinir, hundavinir og auðvitað símavinir hringja nú í vini sína a.m.k. tvisvar í viku og þar að auki stutt símtöl inn á milli vegna ástandsins. Rauði krossinn hefur þar að auki farið í samstarf við Félag eldri borgara þar sem félagar sem og samfélagið er hvatt til þess að hringja í 3 einstaklinga á dag 10 mínútur í senn, í von um að koma í veg fyrir frekari einangrun. Hins vegar eru fjarskipti ekki fyrir alla og ekki allir sem hafa tök á að vera í samskiptum símleiðis og því mæðir á marga sem geta ekki fengið heimsóknir. Virkni og rútína er mikilvæg, það er grunnurinn að því að viðhalda góðri heilsu. Hlutverk sjálfboðaliða er að veita félagsskap, nærveru og hlýju. Starfið grundvallast á sálfélagslegum stuðningi, lögð er áhersla á virka og einlæga hlustun sem sjálfboðaliðar fá þjálfun í. Maðurinn hefur þörf á að finnast hann vera mikilvægur og það að fá áheyrn er valdeflandi. Virkni er einkum mikilvæg í heimsóknavinaverkefninu og notendur setja sér ef til vill markmið, stór og smá. Það getur verið allt frá því að fara út í göngutúr eða á kaffihús, fá sér ferskt loft eða komast í kynni við frekari félagsskap. Að fá heimsókn er líka stórt skref og nægir fyrir marga. Einstaklingum er mætt þar sem þeir eru staddir hverju sinni og á þeirra forsendum. Það er ákveðin sjálfsstyrking falin í því að geta horft til baka yfir farinn veg og sjá hve langt maður hefur náð og árangurinn í kjölfarið. Alþjóðasamband Rauða krossins og Rauða hálfmánans (IFRC) samþykkti nýlega stefnu Rauða kross hreyfingarinnar til ársins 2030 og þar er heilsa og vellíðan ofarlega á baugi. Að takast á við einmanaleika er þar engin undantekning enda samfélagsmein sem hefur í för með sér skaðleg áhrif á einstaklinga og samfélagið í heild sinni. Það er mikilvægt að við sem samfélag horfumst í augu við vandann ekki aðeins á neyðarstundum sem þessum. Hættum að koma fram við einmanaleika sem falinn faraldur, við vitum af honum og sjáum hann bersýnilega. Einmanaleiki hrjáir ekki eingöngu eldra fólk heldur líka aðra hópa eins og öryrkja, innflytjendur, einstaklinga með geðsjúkdóma og sífleiri ungmenni. Veitum einmanaleika þá athygli sem viðfangið á rétt á. Rauði krossinn hvetur alla til að hlúa að sjálfum sér, fólkinu sínu og náunganum. Þar að auki eru allir hvattir til þess að taka upp tólið og veita félagsskap og stuðning á tímum sem þessum. Ef þú vilt fá heimsóknarvin, símavin eða gerast sjálfboðaliði í slíku verkefni þá er hægt að sækja um hér. Höfundur er verkefnastjóri félagsverkefna hjá Rauða krossinum í Kópavogi. Rauði krossinn sinnir berskjölduðu fólki um allan heim, alla daga ársins. Nokkrir hópar eru berskjaldaðri en aðrir fyrir Covid19 og næstu daga mun Rauði krossinn beina sjónum að þessum hópum hér á Vísi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Félagsmál Félagasamtök Hjálparstarf Eldri borgarar Berskjaldaðir hópar: Ritröð Rauða krossins Tengdar fréttir Hvernig held ég mig heima ef ég er heimilislaus? Að halda sig heima er ekki möguleiki fyrir heimilislausa einstaklinga. Fyrirmæli yfirvalda til almennings á þessum tíma – einangrun, aukið hreinlæti og að halda sig heima – eru ekki raunsæ fyrir einstaklinga sem glíma við heimilisleysi. 25. mars 2020 11:00 Hvernig held ég mig heima ef ég er heimilislaus? Að halda sig heima er ekki möguleiki fyrir heimilislausa einstaklinga. Fyrirmæli yfirvalda til almennings á þessum tíma – einangrun, aukið hreinlæti og að halda sig heima – eru ekki raunsæ fyrir einstaklinga sem glíma við heimilisleysi. 25. mars 2020 11:00 Mikilvægi tengsla og trausts Faraldurinn sem nú geisar um heim allan hefur fengið mörg okkar til þess að líta inn á við og velta fyrir okkur því sem raunverulega skiptir máli í okkar eigin lífi. 26. mars 2020 09:00 Einangrunin eykst dag frá degi og einmanaleikinn svíður Fjölmargir einstaklingar sitja í fangelsi á Íslandi og á óvissutímum líkt og nú er hætt við að þeir gleymist. Í miklum óstöðuleika upplifir þessi hópur óöryggi og aukna streitu, líkt og flestir aðrir. 27. mars 2020 09:00 Mest lesið Kristrún, það er bannað að plata Snorri Másson Skoðun Öndunaræfingar í boði SFS Vala Árnadóttir Skoðun Öndum rólega – á meðan húsið brennur Magnús Magnússon Skoðun „Akademísk sniðganga“: gaslýsingar og hnignun háskólasamfélagsins Birgir Finnsson Skoðun Ferðalag úr fangelsi hugans Sigurður Árni Reynisson Skoðun 50 þúsund nýir íbúar – Hvernig tryggjum við samheldni? Guðmundur Ari Sigurjónsson Skoðun Umbylting ríkisfjármála á átta mánuðum Jóhann Páll Jóhannsson Skoðun Átta atriði sem sýna fram á vanda hávaxtastefnunnar Halla Gunnarsdóttir Skoðun Hraðahindranir fyrir strætó Sveinn Ólafsson Skoðun Að setjast í fyrsta sinn á skólabekk Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Kristrún, það er bannað að plata Snorri Másson skrifar Skoðun Öndunaræfingar í boði SFS Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Öndum rólega – á meðan húsið brennur Magnús Magnússon skrifar Skoðun Umbylting ríkisfjármála á átta mánuðum Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Átta atriði sem sýna fram á vanda hávaxtastefnunnar Halla Gunnarsdóttir skrifar Skoðun 50 þúsund nýir íbúar – Hvernig tryggjum við samheldni? Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Framtíð nemenda í fyrsta sæti í Kópavogi Ásdís Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Að setjast í fyrsta sinn á skólabekk Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ferðalag úr fangelsi hugans Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Hraðahindranir fyrir strætó Sveinn Ólafsson skrifar Skoðun Íslenzkir sambandsríkissinnar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Garðurinn okkar fyllist af illgresi Davíð Bergmann skrifar Skoðun Nýtt landsframlag – og hvað svo? Hrafnhildur Bragadóttir,Birna Sigrún Hallsdóttir skrifar Skoðun Fágætir dýrgripir í Vestmannaeyjum Gunnar Salvarsson skrifar Skoðun Gjaldskyldulandið Ísland - Viltu hafa bílastæðagjald við hverja lækjarsprænu? Hermann Helguson skrifar Skoðun Gervigreind er ekki sannleiksvél – en við getum gert svörin traustari Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Er einnig von á góðakstri Strætó í ár? Stefán Hrafn Jónsson skrifar Skoðun Ferðumst saman í Reykjavík Heiða Björg Hilmisdóttir skrifar Skoðun Þúsundir barna bætast við umferðina Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Þau sem hlaupa í átt að hættunni þegar aðrir flýja Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Öndum rólega Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Réttur barna versus veruleiki Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Framtíð villta laxins hangir á bláþræði Elvar Örn Friðriksson skrifar Skoðun „Akademísk sniðganga“: gaslýsingar og hnignun háskólasamfélagsins Birgir Finnsson skrifar Skoðun Við lifum ekki á tíma fasisma Hjörvar Sigurðsson skrifar Skoðun Fíknisjúkdómur – samfélagsleg ábyrgð sem við þurfum að takast á við Halldór Þór Svavarsson skrifar Skoðun Ætlar ríkið að stuðla að aukinni tóbaksneyslu á Íslandi? Bjarni Freyr Guðmundsson skrifar Skoðun Bílastæðavandi í Reykjavík – tími til aðgerða Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Þakkir til Sivjar Arnar Sigurðsson skrifar Skoðun Fráleit túlkun á fornum texta breytir ekki staðreyndum Ómar Torfason skrifar Sjá meira
Manneskjan er að eðlisfari félagsvera og má segja að það sé hluti af grunnþörfum mannsins að fá félagsskap. Við höfum flest upplifað einmanaleika einhvern tímann á lífsleiðinni. Félagsleg einangrun leiðir oft af sér einmanaleika og hefur neikvæðar afleiðingar á heilsu fólks. Hins vegar er einmanaleiki ekki einhliða mál eins og flest annað í þessari tilveru, það eru margir sem upplifa einmanaleika þrátt fyrir að umgangast fólk alla daga. Hversu innihaldsrík samskiptin eru hefur mikið að segja og því skipta gæði umfram magn miklu máli þegar kemur að því að uppfylla grunnþörf mannsins. Margir festast í vítahring einmanaleikans sem getur verið erfitt að brjótast úr. Þar af leiðandi er nauðsynlegt að það séu til staðar bjargir í samfélaginu sem hjálpa manni og styðja við mann þegar á bjátar. Á tímum sem þessum upplifa margir einmanaleika og er eldra fólk á meðal þeirra enda sá hópur sem á undir högg að sækja þegar kemur að einsemd. Fram hefur komið að eldra fólk og einstaklingar með undirliggjandi sjúkdóma séu í áhættuhópi þegar kemur að COVID-19 og því hefur verið ráðlagt að eldra fólk haldi sér heima og umgangist ekki fólk til þess að draga úr smithættu. Þetta getur reynst eldra fólki erfitt að fá ekki heimsóknir eða komast ekki út úr húsi. Margir hafa lítið tengslanet og því skiptir hver heimsókn máli, hvort sem það eru kaffiboð, sundferðir, heimsóknir á bóksafnið eða verslunarleiðangrar. Rauði krossinn á Íslandi heldur uppi viðamiklu starfi sem snýr að því að rjúfa félagslega einangrun. Um er að ræða vinaverkefnin, heimsóknarvinir, símavinir og meira segja hundavinir. Samfélagið er margbrotið og því reynir Rauði krossinn að bjóða upp á fjölbreytta þjónustu til að koma til móts við ólíka hópa samfélagsins. Heimsóknavinir eru sjálfboðaliðar sem heimsækja einstaklinga eða hópa á hjúkrunarheimilum sem dæmi. Hundavinir er stórskemmtileg viðbót þar sem sjálfboðaliðar heimsækja með hund en allir hundar þurfa uppfylla ákveðnar kröfur til að taka þátt. Sjálfboðaliðar í símavinaverkefninu hringja tvisvar í viku 30 mínútur í senn til þeirra sem óska eftir því. Það hentar einstaklega vel á tímum sem þessum. Allir heimsóknavinir, hundavinir og auðvitað símavinir hringja nú í vini sína a.m.k. tvisvar í viku og þar að auki stutt símtöl inn á milli vegna ástandsins. Rauði krossinn hefur þar að auki farið í samstarf við Félag eldri borgara þar sem félagar sem og samfélagið er hvatt til þess að hringja í 3 einstaklinga á dag 10 mínútur í senn, í von um að koma í veg fyrir frekari einangrun. Hins vegar eru fjarskipti ekki fyrir alla og ekki allir sem hafa tök á að vera í samskiptum símleiðis og því mæðir á marga sem geta ekki fengið heimsóknir. Virkni og rútína er mikilvæg, það er grunnurinn að því að viðhalda góðri heilsu. Hlutverk sjálfboðaliða er að veita félagsskap, nærveru og hlýju. Starfið grundvallast á sálfélagslegum stuðningi, lögð er áhersla á virka og einlæga hlustun sem sjálfboðaliðar fá þjálfun í. Maðurinn hefur þörf á að finnast hann vera mikilvægur og það að fá áheyrn er valdeflandi. Virkni er einkum mikilvæg í heimsóknavinaverkefninu og notendur setja sér ef til vill markmið, stór og smá. Það getur verið allt frá því að fara út í göngutúr eða á kaffihús, fá sér ferskt loft eða komast í kynni við frekari félagsskap. Að fá heimsókn er líka stórt skref og nægir fyrir marga. Einstaklingum er mætt þar sem þeir eru staddir hverju sinni og á þeirra forsendum. Það er ákveðin sjálfsstyrking falin í því að geta horft til baka yfir farinn veg og sjá hve langt maður hefur náð og árangurinn í kjölfarið. Alþjóðasamband Rauða krossins og Rauða hálfmánans (IFRC) samþykkti nýlega stefnu Rauða kross hreyfingarinnar til ársins 2030 og þar er heilsa og vellíðan ofarlega á baugi. Að takast á við einmanaleika er þar engin undantekning enda samfélagsmein sem hefur í för með sér skaðleg áhrif á einstaklinga og samfélagið í heild sinni. Það er mikilvægt að við sem samfélag horfumst í augu við vandann ekki aðeins á neyðarstundum sem þessum. Hættum að koma fram við einmanaleika sem falinn faraldur, við vitum af honum og sjáum hann bersýnilega. Einmanaleiki hrjáir ekki eingöngu eldra fólk heldur líka aðra hópa eins og öryrkja, innflytjendur, einstaklinga með geðsjúkdóma og sífleiri ungmenni. Veitum einmanaleika þá athygli sem viðfangið á rétt á. Rauði krossinn hvetur alla til að hlúa að sjálfum sér, fólkinu sínu og náunganum. Þar að auki eru allir hvattir til þess að taka upp tólið og veita félagsskap og stuðning á tímum sem þessum. Ef þú vilt fá heimsóknarvin, símavin eða gerast sjálfboðaliði í slíku verkefni þá er hægt að sækja um hér. Höfundur er verkefnastjóri félagsverkefna hjá Rauða krossinum í Kópavogi. Rauði krossinn sinnir berskjölduðu fólki um allan heim, alla daga ársins. Nokkrir hópar eru berskjaldaðri en aðrir fyrir Covid19 og næstu daga mun Rauði krossinn beina sjónum að þessum hópum hér á Vísi.
Rauði krossinn sinnir berskjölduðu fólki um allan heim, alla daga ársins. Nokkrir hópar eru berskjaldaðri en aðrir fyrir Covid19 og næstu daga mun Rauði krossinn beina sjónum að þessum hópum hér á Vísi.
Hvernig held ég mig heima ef ég er heimilislaus? Að halda sig heima er ekki möguleiki fyrir heimilislausa einstaklinga. Fyrirmæli yfirvalda til almennings á þessum tíma – einangrun, aukið hreinlæti og að halda sig heima – eru ekki raunsæ fyrir einstaklinga sem glíma við heimilisleysi. 25. mars 2020 11:00
Hvernig held ég mig heima ef ég er heimilislaus? Að halda sig heima er ekki möguleiki fyrir heimilislausa einstaklinga. Fyrirmæli yfirvalda til almennings á þessum tíma – einangrun, aukið hreinlæti og að halda sig heima – eru ekki raunsæ fyrir einstaklinga sem glíma við heimilisleysi. 25. mars 2020 11:00
Mikilvægi tengsla og trausts Faraldurinn sem nú geisar um heim allan hefur fengið mörg okkar til þess að líta inn á við og velta fyrir okkur því sem raunverulega skiptir máli í okkar eigin lífi. 26. mars 2020 09:00
Einangrunin eykst dag frá degi og einmanaleikinn svíður Fjölmargir einstaklingar sitja í fangelsi á Íslandi og á óvissutímum líkt og nú er hætt við að þeir gleymist. Í miklum óstöðuleika upplifir þessi hópur óöryggi og aukna streitu, líkt og flestir aðrir. 27. mars 2020 09:00
Skoðun Gjaldskyldulandið Ísland - Viltu hafa bílastæðagjald við hverja lækjarsprænu? Hermann Helguson skrifar
Skoðun Gervigreind er ekki sannleiksvél – en við getum gert svörin traustari Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Fíknisjúkdómur – samfélagsleg ábyrgð sem við þurfum að takast á við Halldór Þór Svavarsson skrifar