Við ætlum að halda áfram Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar 4. september 2020 12:00 Þegar við verðum fyrir áfalli getur vonin um betri tíma haft mikið um það að segja hver krafturinn til að takast á við áfallið verður. Í því samhengi fundust mér lágstemmd skilaboð Gylfa Zoega í Silfrinu síðasta vetur svo sterk. Gylfi sagði þar: „Þegar þessi pest er gengin yfir, þá höldum við bara áfram.“ Einföld setning sem viðurkennir að við erum að glíma við bráðsmitandi veiru en minnir líka á að hún vandinn verður ekki eilífur eða óyfirstíganlegur. Og eftir það ætlum við að halda áfram. Í orðunum felst viðurkenning á stöðunni. Afleiðingar veirunnar bíta ákveðnar atvinnugreinar fast en önnur svið lítið, hún bitnar á því fólki sem missir vinnuna og önnur afleiðing er samfélagsleg. Veiran hefur áhrif á heilbrigði, efnahag og líðan þjóðar. Og þetta eru þau verkefni sem stjórnvöld og samfélagið allt stendur frammi fyrir. Fólk sem upplifir áföll stendur auðvitað ekki sjálfkrafa sterkara á eftir. Samfélög sem ganga í gegnum áföll og hremmingar standa ekki heldur alltaf sterkari á eftir, öðru nær. En það á við um samfélög eins og fólk að þau sem eiga góðan stuðning og leggja í vinnu við að byggja upp verða reynslunni ríkari, öðlast stundum aðra sýn og standa í einhverjum tilvikum sterkari á eftir. Við höfum sem þjóð upplifað snjóflóð, eldgos og efnahagshrun og aðrar hremmingar. Við höfum líka upplifað samstöðu en við þekkjum líka útbreidda reiði í samfélaginu í kjölfar efnahagslegs áfalls. Og við eigum öll reynslu af persónulegum áföllum, en atvinnumissir er meðal þeirra sem reynast fólki þung. Margir finna fyrir óvissu og kvíða um það sem fram undan er. Fyrstu viðbrögð okkar sem þjóðar við veirunni einkenndust af fallegri samstöðu og þakklæti. Það reyndist ríkisstjórninni meira að segja gerlegt að þiggja framlag einkafyrirtækis, með samstarfi við Íslenska erfðagreiningu í greiningum á smitum. (Kannski að það verði ein afleiðing þessa ástands að stjórnvöld hætti að senda fólk til útlanda að sækja sér lækningar sem læknar hér heima geta sinnt?) Reynsla af áföllum kennir okkur að fyrst kemur oft fram einhver kraftur þegar erfitt verkefni blasir við. Það er hins vegar ekki gefið að krafturinn endist eða að samfélagið standi sterkara á eftir. Og samstaðan er að minnka. Þar ber ríkisstjórnin mikla ábyrgð. Stjórnin hefur verið óskýr í svörum og stundum ósamstiga um aðgerðir. Hún opnaði landið í sumar án þess að greiningar virtust liggja fyrir um áhrifin og það sama gerðist aftur þegar hún lokaði landinu. Þess vegna hafa myndast andstæðar fylkingar í landinu, þegar sameiginlegur óvinur er hin bráðsmitandi veira. Auðvitað er staðan sú að enginn kostur er auðveldur, en þá skiptir hins vegar öllu að stjórnvöld séu skýr um aðgerðir og ástæður að baki. Ný fjármálastefna ríkisstjórnarinnar er ekki skýr um planið. Ef ríkisstjórnin er að veðja á að áfallið sé tímabundið eins og fjármálaráðherra segir, hvers vegna þá að draga aðgerðir á langinn? Hvers vegna ekki að bregðast hratt við? Skrefin eru enn of lítil og taktur stjórnarinnar er of hægur. Allt sem er hvetjandi fyrir störf er af hinu góða. Það er ekki bara það mannlega í stöðunni heldur ábyrgt efnahagslega. Núna á að auðvelda fólki að skapa sér tækifæri og tekjur, lækka álögur á vinnuveitendur og skapa fyrirtækjum hvata til að ráða fólk. Ábyrg efnahagsstjórn þegar tímabundið ástand gengur yfir er að hafa kjarkinn til að standa með fólki og fyrirtækjum. Leiðarljós Viðreisnar um okkar tillögur er að fólk og fyrirtæki sem hefur væntingar um tímabundna kreppu fái verkfærin til að standa af sér áfallið. Við viljum að ríkisstjórnin geri meira og hraðar en hún hefur boðað. Það mun verða okkur öllum til góðs. Þegar afleiðingar og erfiðleikar þessa ástands eru að veruleika þá reynir nefnilega fyrst á samstöðuna. Áhersla var í fyrstu eðlilega fyrst og fremst á heilbrigðisþáttinn og nú stöndum við frammi fyrir alvarlegri efnahagskrísu, með því að verja fólk frá atvinnuleysi og verja fyrirtæki og þau svið sem verða fyrir höggi í kjölfarið. Þá þarf að muna að horfa til líðan þjóðarinnar, skynja hana og skilja. Það verður til lengri tíma ekki síður mælistika á árangurinn, hvort tókst að tala til þjóðarinnar með þeim hætti að við höldum áfram að ganga sem einn maður. Með það markmið að leiðarljósi að við ætlum að halda áfram. Höfundur er þingmaður Viðreisnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Mest lesið Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Þetta er ekki allt að koma með fjárlagafrumvarpinu Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Viðskiptaþvinganir gegn Ísrael Steinunn Þóra Árnadóttir skrifar Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Snúum hjólunum áfram Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Búðu til pláss – fyrir öll börn Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir skrifar Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Mammon hefur náð lífeyrissjóðum á sitt band Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Forgangsorkan verður ekki skert Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir skrifar Skoðun „Við höfðum öll rangt fyrir okkur“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Íþróttahreyfingin og gerviverktaka Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Tölum um tilfinningar Amanda Ásdís Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Óttinn við íslensku rafkrónuna Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Sjúkratrygginga Íslands – hugsum í lausnum Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Afnemum launamisrétti Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Hvað hefur Ísland gert? Katla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar Sjá meira
Þegar við verðum fyrir áfalli getur vonin um betri tíma haft mikið um það að segja hver krafturinn til að takast á við áfallið verður. Í því samhengi fundust mér lágstemmd skilaboð Gylfa Zoega í Silfrinu síðasta vetur svo sterk. Gylfi sagði þar: „Þegar þessi pest er gengin yfir, þá höldum við bara áfram.“ Einföld setning sem viðurkennir að við erum að glíma við bráðsmitandi veiru en minnir líka á að hún vandinn verður ekki eilífur eða óyfirstíganlegur. Og eftir það ætlum við að halda áfram. Í orðunum felst viðurkenning á stöðunni. Afleiðingar veirunnar bíta ákveðnar atvinnugreinar fast en önnur svið lítið, hún bitnar á því fólki sem missir vinnuna og önnur afleiðing er samfélagsleg. Veiran hefur áhrif á heilbrigði, efnahag og líðan þjóðar. Og þetta eru þau verkefni sem stjórnvöld og samfélagið allt stendur frammi fyrir. Fólk sem upplifir áföll stendur auðvitað ekki sjálfkrafa sterkara á eftir. Samfélög sem ganga í gegnum áföll og hremmingar standa ekki heldur alltaf sterkari á eftir, öðru nær. En það á við um samfélög eins og fólk að þau sem eiga góðan stuðning og leggja í vinnu við að byggja upp verða reynslunni ríkari, öðlast stundum aðra sýn og standa í einhverjum tilvikum sterkari á eftir. Við höfum sem þjóð upplifað snjóflóð, eldgos og efnahagshrun og aðrar hremmingar. Við höfum líka upplifað samstöðu en við þekkjum líka útbreidda reiði í samfélaginu í kjölfar efnahagslegs áfalls. Og við eigum öll reynslu af persónulegum áföllum, en atvinnumissir er meðal þeirra sem reynast fólki þung. Margir finna fyrir óvissu og kvíða um það sem fram undan er. Fyrstu viðbrögð okkar sem þjóðar við veirunni einkenndust af fallegri samstöðu og þakklæti. Það reyndist ríkisstjórninni meira að segja gerlegt að þiggja framlag einkafyrirtækis, með samstarfi við Íslenska erfðagreiningu í greiningum á smitum. (Kannski að það verði ein afleiðing þessa ástands að stjórnvöld hætti að senda fólk til útlanda að sækja sér lækningar sem læknar hér heima geta sinnt?) Reynsla af áföllum kennir okkur að fyrst kemur oft fram einhver kraftur þegar erfitt verkefni blasir við. Það er hins vegar ekki gefið að krafturinn endist eða að samfélagið standi sterkara á eftir. Og samstaðan er að minnka. Þar ber ríkisstjórnin mikla ábyrgð. Stjórnin hefur verið óskýr í svörum og stundum ósamstiga um aðgerðir. Hún opnaði landið í sumar án þess að greiningar virtust liggja fyrir um áhrifin og það sama gerðist aftur þegar hún lokaði landinu. Þess vegna hafa myndast andstæðar fylkingar í landinu, þegar sameiginlegur óvinur er hin bráðsmitandi veira. Auðvitað er staðan sú að enginn kostur er auðveldur, en þá skiptir hins vegar öllu að stjórnvöld séu skýr um aðgerðir og ástæður að baki. Ný fjármálastefna ríkisstjórnarinnar er ekki skýr um planið. Ef ríkisstjórnin er að veðja á að áfallið sé tímabundið eins og fjármálaráðherra segir, hvers vegna þá að draga aðgerðir á langinn? Hvers vegna ekki að bregðast hratt við? Skrefin eru enn of lítil og taktur stjórnarinnar er of hægur. Allt sem er hvetjandi fyrir störf er af hinu góða. Það er ekki bara það mannlega í stöðunni heldur ábyrgt efnahagslega. Núna á að auðvelda fólki að skapa sér tækifæri og tekjur, lækka álögur á vinnuveitendur og skapa fyrirtækjum hvata til að ráða fólk. Ábyrg efnahagsstjórn þegar tímabundið ástand gengur yfir er að hafa kjarkinn til að standa með fólki og fyrirtækjum. Leiðarljós Viðreisnar um okkar tillögur er að fólk og fyrirtæki sem hefur væntingar um tímabundna kreppu fái verkfærin til að standa af sér áfallið. Við viljum að ríkisstjórnin geri meira og hraðar en hún hefur boðað. Það mun verða okkur öllum til góðs. Þegar afleiðingar og erfiðleikar þessa ástands eru að veruleika þá reynir nefnilega fyrst á samstöðuna. Áhersla var í fyrstu eðlilega fyrst og fremst á heilbrigðisþáttinn og nú stöndum við frammi fyrir alvarlegri efnahagskrísu, með því að verja fólk frá atvinnuleysi og verja fyrirtæki og þau svið sem verða fyrir höggi í kjölfarið. Þá þarf að muna að horfa til líðan þjóðarinnar, skynja hana og skilja. Það verður til lengri tíma ekki síður mælistika á árangurinn, hvort tókst að tala til þjóðarinnar með þeim hætti að við höldum áfram að ganga sem einn maður. Með það markmið að leiðarljósi að við ætlum að halda áfram. Höfundur er þingmaður Viðreisnar.
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar
Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun