Verður þú sjúklingurinn sem lendir í ruslflokki? Þorgerður Sigurðardóttir skrifar 12. september 2019 13:28 Fyrir síðustu þingkosningar var uppi hávær krafa í samfélaginu um nauðsyn þess að draga úr greiðsluþátttöku almennings í heilbrigðiskerfinu. Umræðan var það hávær að flestir stjórnmálaflokkar gerðu það að sínu loforði að gera eitthvað í málinu. Það varð alla vega úr að núverandi ríkisstjórn, með ráðherra Vinstri-grænna í heilbrigðismálum, stökkbreytti greiðslufyrirkomulaginu. Við sem vorum eldri en tvævetra í þjónustu og rekstri endurhæfingar litum hvert á annað og spurðum: „Á þetta á nú eftir að koma í hausinn á okkur?“ Og: „Hvernig á nú að fjármagna þetta nýja kerfi?“ Gamla kerfið fyrir árið 2017: Skjólstæðingur með langa sögu um brjósklos og 5 aðgerðir á mjóbaki fær þau svör hjá sínum lækni að ekki sé valmöguleiki að fara í aðra aðgerð en ráðleggur sjúkraþjálfun til að halda sér gangandi. Það er ekki val hjá honum að vera ekki á vinnumarkaði svo hann fær sína sjúkraþjálfun. Það gengur vel og hann heldur sér í vinnu. Kostnaður viðkomandi fyrir sjúkraþjálfun, sem náði yfir mikinn hluta ársins í gamla greiðslukerfinu, hljóp á tugum þúsunda og fór sennilega yfir eitthundrað þúsund krónur. Á þessum árum var greiðsluþátttaka Sjúkratrygginga í sjúkraþjálfun ekki tengd öðrum kostnaði í heilbrigðiskerfinu. Í nýja kerfinu í dag er þak á greiðslum almennings fyrir heilbrigðisþjónustu, þar með talið sjúkraþjálfun, tæplega 74.000 kr. á ári fyrir fullgreiðandi einstaklinga og mun minna fyrir aldraða og öryrkja, og börnin fá þjónustuna fría. Einstaklingar sem þurfa að koma reglulega til sjúkraþjálfara greiða aðeins fyrir fyrstu tímana og síðan er oftast ekkert greitt það sem eftir lifir mánaðar. Og ef einstaklingur hefur farið til læknis eða í myndgreiningu er viðkomandi stundum á núllinu því hann er búinn að greiða það sem honum ber skv. kerfinu fyrir þann mánuð. Það gefur auga leið að það kostar fjármuni að halda þessu kerfi gangandi. Einstaklingum sem leita sér aðstoðar sjúkraþjálfara hefur fjölgað og engin furða. Það sem undrar okkur sjúkraþjálfara er að þeir sem stýra skútunni hafi ekkert vitað hvað þeir voru að gera þegar núverandi kerfi var komið á. Og nú sitja sjúkraþjálfarar í súpunni með sínar skuldbindingar ef fer sem horfir og næsta víst að margir okkar skjólstæðinga munu líka sitja í súpunni með okkur. Við tökum undir að ekki er hægt að hafa kostnað i heilbrigðiskerfinu opinn reikning en hvaða aðferð á að nota til að stjórna þessu flæði fjár út úr kassanum? Svarið frá löggjafanum, ráðherra heilbrigðismála og Sjúkratryggingum er útboð. Hvað býður það upp á? Það má velta því fyrir sér hvernig á að meta hver þarf þjónustuna og hverjir lendi í ruslflokki. Það má telja eðlilegt og sjálfsagt að ákveðnir hópar njóti forgangs og þeir hafa gert það. Þjónusta við marga einstaklinga sem falla undir lýsingu Ríkiskaupa er þung og þarfnast tíma. Mun þetta kerfi tryggja aukin gæði og þjónustu? Ég held ekki en spyrja má hvort stjórnendum heilbrigðismála sé kannski slétt sama um það. Og hvað gerist með þá sem lenda í ruslflokki? Það lítur út fyrir að til verði tvöfalt kerfi fyrir borgara þessa lands. Dæmi: Afreksíþróttamaður sem gerir okkur Íslendinga stolta á stórum stundum sækir sér sérfræðiþjónustu sjúkraþjálfara reglulega vegna meiðsla og til forvarna. Er hann ekki að detta í ruslflokk? Hvað með grunnskólakennarann, konuna sem þjáist af þvagleka og blöðrusigi og þarf hjálp til að geta unnið án vandræða og vill gjarnan hlaupa sér til heilsubótar. Dettur hún í ruslflokk eða hlýtur hún náð fyrir augum þess sem metur hvort vinna sjúkraþjálfarans sé að halda henni vinnufærri. Hvað með unga manninn sem var að ljúka námi í múrararaiðn og lenti í því að bíll keyrði aftan á hans bíl svo af hlaust alvarlegur hálshnykkur? Sjúkraþjálfarinn hjálpar honum að ná jafnvægi og styrk aftur en fær hann nokkuð niðurgreiðslu þar sem hann var ekki kominn á vinnumarkað? Hvað með unglinginn sem er í menntaskóla og er með mikil einkenni í stoðkerfinu vegna lélegrar setstöðu, snjalltækjanotkunar og töskuburðar? Þurfa slíkir einstaklingar að greiða fyrir þjónustuna sjálfir? Hvernig á að meta þjáningu eða skerðingu á lífsgæðum í þessu nýja kerfi? Hvað þýðir að vera sjúkratryggður á Íslandi í dag? Það er pólitískt mál hvernig þessum spurningum er svarað og stefnumótun sem snýr að Alþingi Íslendinga, en að selja „sjúklinga“ ætti ekki að vera hluti af þeirri vinnu. Ég held að við sjúkraþjálfarar viljum ekki taka þátt í því að flokka fólk svona í hópa og búa til tvöfalt kerfi. Mér þykir það að minnsta kosti ekki eftirsóknarvert hlutskipti. Spyrja má hvort ásókn í örorkumat aukist ef einhverjir freista þess að komast úr ruslflokknum til að létta á greiðslubyrðinni. Það er engin yfirbygging á rekstri sjúkraþjálfunarstöðva, sjúkraþjálfun er grunnþjónusta sem er mikils virði fyrir samfélagið. Mér finnst við gera gagn á hverjum degi og er það mikil blessun. Ég ætla að halda áfram að leita leiða til að gera gagn, reka mitt fyrirtæki með mínu frábæra samstarfsfólki sem á hverjum degi veitir framúrskarandi þjónustu sem skiptir máli. Mér hugnast ekki að taka þátt í því að flokka „sjúklinga“ og búa til tvöfalt kerfi.Höfundur er sjálfstætt starfandi sjúkraþjálfari. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Heilbrigðismál Þorgerður Sigurðardóttir Mest lesið Riddarar kærleikans Halla Tómasdóttir Skoðun Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium Skoðun Þegar Joe Camel varð jafngóður vinur barnanna og Mikki mús Eyrún Magnúsdóttir Skoðun Það er verið að hafa okkur að fíflum. Davíð Bergmann Skoðun Svarar ekki kostnaði að bjarga sjálfum sér Kári Helgason Skoðun Íslenska er ekki eina málið Lilja Magnúsdóttir Skoðun Að búa til steind getur haft skelfilegar afleiðingar! Elínrós Erlingsdóttir Skoðun Dauði vefsíðunnar eins og við þekkjum hana Kristján Már Hauksson Skoðun Skoðun Skoðun Þegar Joe Camel varð jafngóður vinur barnanna og Mikki mús Eyrún Magnúsdóttir skrifar Skoðun Riddarar kærleikans Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason skrifar Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Sársaukafull vaxtarmörk Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Tölum íslensku Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Er Miðflokkurinn fyrir ungt fólk? Anton Sveinn McKee skrifar Skoðun Svarar ekki kostnaði að bjarga sjálfum sér Kári Helgason skrifar Skoðun Um orkuskort, auðlindir og endurvinnslu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Er padda í vaskinum? Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Neikvæð samskipti barna og ungmenna á samfélagsmiðlunum Þórarinn Torfi Finnbogason skrifar Skoðun Rannsökum og ræðum menntakerfið Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Kæra sig ekki um evruna Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjölmiðla Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Horfið á möguleikana í samfélagslegri ábyrgð Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Aftur til fortíðar Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Að kjarna orku þjóðar Ísak Einar Rúnarsson skrifar Skoðun Orðræða seðlabankastjóra veldur mér áhyggjum Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Flogið á milli landa á endurnýjanlegri orku: Draumsýn eða Raunveruleiki? Gnýr Guðmundsson skrifar Skoðun Það er verið að hafa okkur að fíflum. Davíð Bergmann skrifar Skoðun Útboð á Fjarðarheiðargöngum Hildur Þórisdóttir skrifar Skoðun Hvert á að fara með íslenskt þjóðfélag? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Svikin loforð gagnvart börnum? Hildur Rós Guðbjargardóttir skrifar Skoðun Að búa til steind getur haft skelfilegar afleiðingar! Elínrós Erlingsdóttir skrifar Skoðun Hvar eru sálfræðingarnir? Pétur Maack Þorsteinsson skrifar Skoðun Íslenska er ekki eina málið Lilja Magnúsdóttir skrifar Skoðun Hvar er grunnskólinn? Kristján Hrafn Guðmundsson skrifar Skoðun Er lýðræðislegt að senda vopn til Úkraínu? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Það á ekki að vera dekur að geta sótt sér sálfræðiþjónustu Ólafía Sigurjónsdóttir skrifar Sjá meira
Fyrir síðustu þingkosningar var uppi hávær krafa í samfélaginu um nauðsyn þess að draga úr greiðsluþátttöku almennings í heilbrigðiskerfinu. Umræðan var það hávær að flestir stjórnmálaflokkar gerðu það að sínu loforði að gera eitthvað í málinu. Það varð alla vega úr að núverandi ríkisstjórn, með ráðherra Vinstri-grænna í heilbrigðismálum, stökkbreytti greiðslufyrirkomulaginu. Við sem vorum eldri en tvævetra í þjónustu og rekstri endurhæfingar litum hvert á annað og spurðum: „Á þetta á nú eftir að koma í hausinn á okkur?“ Og: „Hvernig á nú að fjármagna þetta nýja kerfi?“ Gamla kerfið fyrir árið 2017: Skjólstæðingur með langa sögu um brjósklos og 5 aðgerðir á mjóbaki fær þau svör hjá sínum lækni að ekki sé valmöguleiki að fara í aðra aðgerð en ráðleggur sjúkraþjálfun til að halda sér gangandi. Það er ekki val hjá honum að vera ekki á vinnumarkaði svo hann fær sína sjúkraþjálfun. Það gengur vel og hann heldur sér í vinnu. Kostnaður viðkomandi fyrir sjúkraþjálfun, sem náði yfir mikinn hluta ársins í gamla greiðslukerfinu, hljóp á tugum þúsunda og fór sennilega yfir eitthundrað þúsund krónur. Á þessum árum var greiðsluþátttaka Sjúkratrygginga í sjúkraþjálfun ekki tengd öðrum kostnaði í heilbrigðiskerfinu. Í nýja kerfinu í dag er þak á greiðslum almennings fyrir heilbrigðisþjónustu, þar með talið sjúkraþjálfun, tæplega 74.000 kr. á ári fyrir fullgreiðandi einstaklinga og mun minna fyrir aldraða og öryrkja, og börnin fá þjónustuna fría. Einstaklingar sem þurfa að koma reglulega til sjúkraþjálfara greiða aðeins fyrir fyrstu tímana og síðan er oftast ekkert greitt það sem eftir lifir mánaðar. Og ef einstaklingur hefur farið til læknis eða í myndgreiningu er viðkomandi stundum á núllinu því hann er búinn að greiða það sem honum ber skv. kerfinu fyrir þann mánuð. Það gefur auga leið að það kostar fjármuni að halda þessu kerfi gangandi. Einstaklingum sem leita sér aðstoðar sjúkraþjálfara hefur fjölgað og engin furða. Það sem undrar okkur sjúkraþjálfara er að þeir sem stýra skútunni hafi ekkert vitað hvað þeir voru að gera þegar núverandi kerfi var komið á. Og nú sitja sjúkraþjálfarar í súpunni með sínar skuldbindingar ef fer sem horfir og næsta víst að margir okkar skjólstæðinga munu líka sitja í súpunni með okkur. Við tökum undir að ekki er hægt að hafa kostnað i heilbrigðiskerfinu opinn reikning en hvaða aðferð á að nota til að stjórna þessu flæði fjár út úr kassanum? Svarið frá löggjafanum, ráðherra heilbrigðismála og Sjúkratryggingum er útboð. Hvað býður það upp á? Það má velta því fyrir sér hvernig á að meta hver þarf þjónustuna og hverjir lendi í ruslflokki. Það má telja eðlilegt og sjálfsagt að ákveðnir hópar njóti forgangs og þeir hafa gert það. Þjónusta við marga einstaklinga sem falla undir lýsingu Ríkiskaupa er þung og þarfnast tíma. Mun þetta kerfi tryggja aukin gæði og þjónustu? Ég held ekki en spyrja má hvort stjórnendum heilbrigðismála sé kannski slétt sama um það. Og hvað gerist með þá sem lenda í ruslflokki? Það lítur út fyrir að til verði tvöfalt kerfi fyrir borgara þessa lands. Dæmi: Afreksíþróttamaður sem gerir okkur Íslendinga stolta á stórum stundum sækir sér sérfræðiþjónustu sjúkraþjálfara reglulega vegna meiðsla og til forvarna. Er hann ekki að detta í ruslflokk? Hvað með grunnskólakennarann, konuna sem þjáist af þvagleka og blöðrusigi og þarf hjálp til að geta unnið án vandræða og vill gjarnan hlaupa sér til heilsubótar. Dettur hún í ruslflokk eða hlýtur hún náð fyrir augum þess sem metur hvort vinna sjúkraþjálfarans sé að halda henni vinnufærri. Hvað með unga manninn sem var að ljúka námi í múrararaiðn og lenti í því að bíll keyrði aftan á hans bíl svo af hlaust alvarlegur hálshnykkur? Sjúkraþjálfarinn hjálpar honum að ná jafnvægi og styrk aftur en fær hann nokkuð niðurgreiðslu þar sem hann var ekki kominn á vinnumarkað? Hvað með unglinginn sem er í menntaskóla og er með mikil einkenni í stoðkerfinu vegna lélegrar setstöðu, snjalltækjanotkunar og töskuburðar? Þurfa slíkir einstaklingar að greiða fyrir þjónustuna sjálfir? Hvernig á að meta þjáningu eða skerðingu á lífsgæðum í þessu nýja kerfi? Hvað þýðir að vera sjúkratryggður á Íslandi í dag? Það er pólitískt mál hvernig þessum spurningum er svarað og stefnumótun sem snýr að Alþingi Íslendinga, en að selja „sjúklinga“ ætti ekki að vera hluti af þeirri vinnu. Ég held að við sjúkraþjálfarar viljum ekki taka þátt í því að flokka fólk svona í hópa og búa til tvöfalt kerfi. Mér þykir það að minnsta kosti ekki eftirsóknarvert hlutskipti. Spyrja má hvort ásókn í örorkumat aukist ef einhverjir freista þess að komast úr ruslflokknum til að létta á greiðslubyrðinni. Það er engin yfirbygging á rekstri sjúkraþjálfunarstöðva, sjúkraþjálfun er grunnþjónusta sem er mikils virði fyrir samfélagið. Mér finnst við gera gagn á hverjum degi og er það mikil blessun. Ég ætla að halda áfram að leita leiða til að gera gagn, reka mitt fyrirtæki með mínu frábæra samstarfsfólki sem á hverjum degi veitir framúrskarandi þjónustu sem skiptir máli. Mér hugnast ekki að taka þátt í því að flokka „sjúklinga“ og búa til tvöfalt kerfi.Höfundur er sjálfstætt starfandi sjúkraþjálfari.
Skoðun Neikvæð samskipti barna og ungmenna á samfélagsmiðlunum Þórarinn Torfi Finnbogason skrifar
Skoðun Flogið á milli landa á endurnýjanlegri orku: Draumsýn eða Raunveruleiki? Gnýr Guðmundsson skrifar