Í þeim kosningum sem nú eru að ganga í garð er mikilvægt að setja menntun á dagskrá sem eitt af stóru kosningamálunum. Þótt tíminn sé naumur þangað til að gengið er að kjörkössunum er nauðsynlegt að vita hvaða sýn íslenskir stjórnmálamenn hafa varðandi Lánasjóð íslenskra námsmanna (LÍN) og námsmenn erlendis. Þannig skortir stefnu um framtíð íslenskra námsmanna erlendis. Við biðjum því frambjóðendur um skýr svör um hvað stendur til að gera í þessum málum eftir kosningar, komist þeirra flokkar til valda.
Samband íslenskra námsmanna erlendis (SÍNE) er eitt af stofnfélögum Landssamtaka íslenskra háskólanema (LÍS) og tökum við nú þátt í átakinu #kjóstumenntun sem varpar ljósi á þá ólíku og fjölbreytilegu háskóla sem íslenskir háskólanemar stunda nám sitt við. Margir hverjir vilja væntanlega eiga kost á að sækja nám sitt erlendis í framtíðinni.
Sú spurning sem einhverjir gætu spurt sig er, af hverju á nám erlendis að vera í boði? Rökin eru í raun margvísleg. Í fyrsta stað mætti nefna að ekki er í boði allt það nám sem við sem þjóðfélag þurfum á að halda til að reka nútíma samfélag hér landi. Í annan stað verður að hafa í huga að það er bæði dýrt og óhagkvæmt að bjóða upp á allt nám hér á landi og er því í mörgum tilvikum ódýrara fyrir íslenska ríkið að styrkja einstaklinga til náms erlendis. Því er mikilvægt að það verði áfram í boði að sækja um lán til að geta stundað nám erlendis. Staðan er sú að í dag er mikill fjöldi íslenskra námsmanna að þiggja styrki á Norðurlöndunum, t.d. SU í Danmörku og CSN í Svíþjóð. Það er ekki ólíklegt að á einhverjum tímapunkti verði það ekki í lengur í boði að íslenskir námsmenn geti fengið þessa námsstyrki, sumir stjórnmálaflokkar í viðkomandi löndum hafa einmitt talað fyrir því. Það er því mikilvægt að LÍN starfi áfram sem félagslegur jöfnunarsjóður og sé góður valkostur fyrir okkar námsmenn hvort sem þeir kjósa að stunda nám sitt á Íslandi eða erlendis.
Þvert á flokkspólitík tel ég að við getum öll verið sammála um að það hafi verið mikil gæfa fyrir íslenskt þjóðfélag hversu margir námsmenn í gegnum tíðina hafi tekið þá stóru ákvörðun að sækja nám sitt erlendis. Þeir hafa komið til baka til landsins með góða menntun, þekkingu, víðsýni, tengslanet og auðgað samfélagið okkar allra á svo margan hátt. Þá er það öllum hollt að prófa annað umhverfi, kynnast nýrri menningu og læra tungumál.
Íslenskir námsmenn erlendis hafa þurft að þola mikinn niðurskurð undanfarin ár á framfærslulán sín hjá LÍN og fáum við á skrifstofu SÍNE reglulega fyrirspurnir um hvernig standi á þessari lágu framfærslu sem er í boði. Hún dugi einfaldlega ekki. Reikningsdæmið gengur ekki upp. Það er okkar tilfinning og mat að allt of langt hafi verið gengið í niðurskurði á námsmenn erlendis. Við sjáum afleiðingar þess nú þegar en æ færri námsmenn sækja um námslán hjá LÍN til að stunda nám erlendis. Niðurskurðinum hefur verið mótmælt af stjórn SÍNE og námsmönnum sjálfum ítrekað.
Þessi niðurskurður mun einungis leiða til þess að nám erlendis verði einungis í boði í framtíðinni fyrir þá eiga bakland sem geta stutt þá fjárhagslega. Er það sú framtíð sem við viljum? Er það í samræmi við ímynd okkar sem norrænt velferðarsamfélag? Hinn valkosturinn er að snúa þessari óheillaþróun við, og bjóða hæfileikaríkum námsmönnum þann valkost að geta fengið fullnægjandi námslán til náms erlendis, án tillits til efnahags.
Kæri kjósandi þitt er valið, kjósum þá sem standa vilja við bakið á námsmönnum, hér heima og ekki síður erlendis #kjóstumenntun
Greinin er hluti af átaki Sambands íslenskra námsmanna erlendis í samstarfi við LÍS - Landssamtök íslenskra stúdenta vegna fjármögnunar háskólastigsins í aðdraganda Alþingiskosninga 2017. Kassamerki átaksins er #kjóstumenntun.
ÍA
KA
