Síðastliðnar tvær og hálfa viku hafa Landssamtök íslenskra stúdenta í samstarfi við aðildarfélög sín, eða hagsmunafélög íslenskra stúdenta, vakið athygli á stöðu háskólastigsins á Íslandi undir kassamerkinu #kjóstumenntun. Er nú á enda líklega eitt lengsta greinaskriftaátak sem sögur fara af þar sem reynt hefur verið að varpa ljósi á mismunandi fleti háskólastigsins á Íslandi. Einnig hafa verið haldnir opnir fundir með fulltrúum stjórnmálaflokka, bæði á Akureyri og í Reykjavík þar sem stúdentar sem og aðrir höfðu færi á að spyrja frambjóðendur um þeirra áherslur í málefnum stúdenta og ungs fólks á Íslandi.
Það spyrja sig eflaust einhverjir af hverju við erum að þessu. Svarið er einfalt. Málefni háskólanna á Íslandi og íslenskra stúdenta almennt hafa verið vanrækt lengi. Ár eftir ár hafa rektorar, stúdentar og stúdentahreyfingar gagnrýnt fjármögnun háskólanna og stuðningskerfi stúdenta. Þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir til að ná til stjórnvalda og efnileg loforð stjórnmálaflokka í aðdraganda kosninga virðist ekki vera sannur vilji þegar til framkvæmda kemur.
Háskólar eru uppspretta nýrrar þekkingar, nýrra tækifæra og nýrra hugmynda. Menntun og gæði hennar eru forsenda samkeppnishæfni og verðmætasköpunar sem er grunnur góðra lífskjara og öflugs samfélags. Aukið aðgengi að menntun og hærra menntunarstig þjóða auka hagvöxt og hafa efnahagslega ávinninga fyrir samfélög. Auk þess hefur menntun áhrif á gildi, þekkingu, viðhorf og færni einstaklinga og hefur það áhrif á menningu samfélaga í heild sinni. Þá leiðir æðri menntun af sér aukna þátttöku einstaklinga í samfélaginu, minnkandi glæpatíðni, betri geðheilsu og bætta lýðheilsu almennt.
Menntunarstig þjóðarinnar hefur verið lægra en hinna Norðurlandanna en með aukinni aðsókn og auknu aðgengi að háskólanámi stöndum við nú nánast jafnfætis þeim. Fækkun nemenda er engin lausn á undirfjármögnun háskólanna til framtíðar heldur skref aftur á bak. Það gefur augaleið að hér á landi þarf að hlúa að aðgengi að menntun og gæði hennar með bættri fjármögnun.
Þá ber að athuga að aðgengi að námi snýst ekki eingöngu um aðgengi að háskólastofnunum. Það snýst um að þeir einstaklingar sem vilji afla sér menntunar hafi raunverulegt færi á að stunda það nám sem þeir hafa hug á. Það þýðir að stúdentar geti meðal annars komið þaki yfir höfuð sitt með viðhlítandi kostnaði, átt í sig og á, búið við góða geðheilsu og heilsu almennt og sinnt námi sínu af elju. Það er því nauðsyn að stúdentar, eins fjölbreyttur hópur sem þeir eru, fái viðeigandi stuðning til að þess óháð efnahag, bakgrunni, félagslegum aðstæðum og stöðu að öðru leyti.
Í 1. gr. laga nr. 21/1992 um Lánasjóð íslenskra námsmanna (LÍN) kemur fram að hlutverk sjóðsins sé að tryggja þeim sem falla undir lögin tækifæri til náms án tillits til efnahags. Líklega er óhætt að fullyrða að á meðal stúdenta sem og annarra sé hávær krafa um breyttan og endurbættan lánasjóð. Við endurskoðun á lögum um LÍN er aðkoma stúdenta algjörlega ómissandi því án stúdenta væri LÍN ekki til. Á sama hátt væri þverpólitísk samstaða æskileg þegar kemur að nýju lána- og styrkjakerfi fyrir stúdenta, enda snýst það ekki um stúdenta sem einangraðan hagsmunahóp heldur velferð þjóðarinnar allrar. Þá er brýnt að hlutverk LÍN – að allir óháð stöðu hafi tækifæri til náms – gleymist ekki.
Það er kominn tími á að stjórnvöld sýni hugrekki og hyggjuvit í verki og efni loforð sín. Bæti fjármögnun háskólanna, stuðningskerfi stúdenta og stöðu íslenskra stúdenta almennt. Þannig að hér á landi sé eftirsóknarvert og spennandi að vera stúdent sem og að lifa og starfa í framtíðinni.
Þann 28. október göngum við til kosninga enn á ný. Þitt atkvæði skiptir máli. Ég hvet þig til þess að mæta á kjörstað og kjósa menntun.
Greinin er hluti af átaki LÍS - Landssamtaka íslenskra stúdenta vegna fjármögnunar háskólastigsins í aðdraganda Alþingiskosninga 2017. Kassamerki átaksins er #kjóstumenntun. Við hvetjum þig til að nýta kosningaréttinn í Alþingiskosningum 2017.
Vestri
KA
