Vinnumansal í íslenskri ferðaþjónustu Kristjana Björg Guðbrandsdóttir skrifar 18. febrúar 2016 07:00 Mikil fjölgun ferðamanna á landinu hefur valdið mikilli grósku í ferðaþjónustu. Gróskunni virðast fylgja vaxtarverkir og ASÍ og fleiri félög vilja skera upp herör gegn ólaunaðri vinnu hjá fyrirtækjum. Vísir/GVA Ferðaþjónusta Báran stéttarfélag skoðar hátt í tuttugu mál innan ferðaþjónustunnar á Suðurlandi er varða svarta starfsemi eða misneytingu starfsfólks. Eitt vinnumansalsmál er til rannsóknar hjá lögreglunni á Suðurlandi. „Ég gæti trúað að það séu tuttugu aðilar sem eru til skoðunar vegna mála sem við teljum alvarleg,“ segir Halldóra Sigríður Sveinsdóttir, formaður Bárunnar, um bresti í ferðaþjónustu. „Við höfum farið með eitt alvarlegt mál og kært til lögreglu og erum að skoða fleiri mál sem varða ýmis brot. Það tekur tíma að safna gögnum um hvert og eitt mál. Málið þarf að vera skothelt fari það til lögreglu.“Halldóra Sigríður Sveinsdóttir, formaður Bárunnar stéttarfélags, hefur mikinn fjölda mála til skoðunar. Hún segir að langan tíma taki að safna gögnum og verkalýðsfélögin þurfi stuðning. Fréttablaðið/Davíð ÞórÞorgrímur Óli Sigurðsson, aðstoðaryfirlögregluþjónn hjá lögreglunni á Suðurlandi, segir lögregluna ekki hafa komist í rannsókn málsins. Lögreglan á Suðurlandi sé undirmönnuð. Á svæðinu þurfi lögreglan að forgangsraða verkefnum sínum, kynferðisbrot, heimilisofbeldi og alvarleg slys hafa verið efst á verkefnalista lögreglunnar. Embætti lögreglunnar á Suðurlandi hefur ekki óskað eftir aðstoð mansalsteymis lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu. Önnur mál til skoðunar hjá verkalýðsfélaginu eru af ýmsum toga. „Við erum að skoða skráningar starfsmanna, mögulega svarta starfsemi og misneytingu á starfsfólki,“ segir Halldóra Sigríður og segir suma vinnuveitendur ekki meðvitaða um það þegar þeir brjóta lög en aðra endurtaka brot sín þrátt fyrir aðkomu félagsins. „Sumir hafa einbeittan brotavilja á meðan aðrir virðast ekki átta sig á því þegar þeir fara yfir strikið. Rekstur þeirra þenst ef til vill út og það þarf að segja þeim að það megi ekki vinna alla daga vikunnar, allan sólarhringinn. Við viljum nálgast þessi mál lausnamiðað.“ Á næstunni fer af stað sameinað átak ríkisskattstjóra, vinnueftirlitsins og ASÍ og er ætlunin að stilla saman krafta stofnana til þess að ná betur utan um það sem betur má fara í ferðaþjónustu. Halldóra Sigríður segir verkalýðsfélögin einnig þurfa að styrkja sig. „Félögin þyrftu að hafa eftirlitsaðila í föstu starfshlutfalli að fylgjast með þessu og ég kalla eftir samstarfi við Samtök ferðaþjónustunnar. Við fórum í samstarf með garðyrkjubændum vegna svipaðra mála og það hafði góð og mikil áhrif.“Mörg þeirra mála sem koma á borð verkalýðssamtaka eru á afar gráu svæði að sögn Halldóru Sigríðar og hún bendir á vefsíðuna workaway.info. Þegar leitað er sérstaklega eftir sjálfboðaliðum til Íslands koma upp tvö hundruð auglýsingar eftir sjálfboðaliðum. Tugir íslenskra fyrirtækja eru á meðal auglýsenda. „Þetta er ein alvarlegasta birtingarmynd undirboðs á vinnumarkaði. Við skimum þessa síðu reglulega og látum félög í viðkomandi byggðarlagi vita, þau ganga svo í málið,“ segir Drífa Snædal, framkvæmdastjóri Starfsgreinasambandsins, og segir að reglulega hverfi auglýsingar hótela og gistiheimila af síðunni eftir slík afskipti verkalýðsfélaga. „Það er stór munur á sjálfboðavinnu fyrir góðgerðar- eða félagasamtök og fyrirtæki í efnahagslegri starfsemi,“ segir Drífa og tiltekur dæmi: „Það eru hvít svæði, grá svæði og svört svæði. Á svörtu svæði eru hótel og gistiheimili sem óska eftir sjálfboðaliðum.“Drífa segir SGS skima síðuna workaway.info reglulega og hafa samband við verkalýðsfélög í þeim byggðum sem fyrirtæki auglýsa eftir sjálfboðaliðum til starfa. Eftir áminningu verkalýðsfélags hverfi oft auglýsingar af síðunni. Fréttablaðið/GVAASÍ og aðildarsamtök þess hafa kallað eftir samstarfi við stjórnvöld og Samtök atvinnulífsins um að uppræta ólaunaða vinnu í efnahagslegri starfsemi og hafa gert athugun á málaflokknum. Gera verði skýran greinarmun á ólaunaðri vinnu í efnahagslegri starfsemi annars vegar og ólaunaðri samfélagslegri vinnu, sjálfboðavinnu, hins vegar. Ólaunuð vinna við efnahagslega starfsemi, framleiðslu og sölu á vöru eða þjónustu á markaði í hagnaðarskyni sé oft í samkeppni við fyrirtæki í sömu atvinnustarfsemi og feli í sér óásættanleg undirboð á íslenskum vinnumarkaði og standist hvorki kjarasamninga né lög. Dæmi um efnahagslega starfsemi þar sem gjarnan finnst fólk í ólaunaðri vinnu skv. athugun ASÍ er fyrst og fremst við ýmiss konar ferðaþjónustu, nánar tiltekið vinnu á kaffi- og veitingahúsum, á gistiheimilum og hótelum, hestaleigum og við hellaskoðanir auk ýmiss konar blandaðra starfa á sveitabýlum og/eða við bændagistingu. Ferðamennska á Íslandi Mest lesið Starfsmenn Kubbs og Terra grunaðir um samráð Innlent Titringur í hreppnum vegna lögheimilisflutninga Innlent Klórar sér í kollinum yfir kvennaverkfallinu Innlent Gagnrýna lítinn fyrirvara á skipulagi kvennafrídagsins Innlent Pallborðið: Dómgreindarbrestur hjá CoolBet Innlent Brunaði austur til að finna litla frænda Innlent Falsað myndband af kennara og nemanda fór í dreifingu Innlent Stöðugleiki norðlægrar hringrásar skammgóður vermir fyrir Ísland Innlent Sigmundur seinn: „Er þingmaðurinn í salnum?“ Innlent Halla tekur sér frí og vill að karlmenn axli ábyrgð Innlent Fleiri fréttir Flugumferðarstjórar aflýsa vinnustöðvunum á morgun og laugardag Lofar látum og vísar gagnrýni Samtaka atvinnulífsins á bug „Fyrst og fremst erum við að biðja um að fá að vera skráð í okkar hús“ Þriggja ára fangelsi eftir flug frá Berlín Fann aldagamlan mun, brást hárrétt við og langar að gerast fornleifafræðingur Brunaði austur til að finna litla frænda „Þá erum við að tala um 60 milljarða í töpuðum útflutningstekjum“ Kvíðið starfsfólk, handtökur og fornminjafundur Starfsmenn Kubbs og Terra grunaðir um samráð Lúkas Geir áfrýjar eins og hinir tveir Kvenleiðtogar á kvennafrídegi: Kristrún með fjölskyldunni, Inga vill kíkja á Arnarhól og Þorgerður með í baráttuanda Landsnet fagnar sigri í baráttu við landeigendur Falsað myndband af kennara og nemanda fór í dreifingu Nýr lögreglustjóri á Austurlandi verði skipaður á allra næstu dögum Gagnrýna lítinn fyrirvara á skipulagi kvennafrídagsins „Við finnum fyrir mikilli spennu frá heimsbyggðinni“ Verktakar hafi greinilega nóg því þeir kjósi frekar að bíða en lækka Pallborðið: Dómgreindarbrestur hjá CoolBet Guðmundur til ráðherra og framkvæmdastjóri HK tekur við Sjaldan eins erfitt að kaupa fasteign og konur undirbúa verkfall Titringur í hreppnum vegna lögheimilisflutninga Sigmundur seinn: „Er þingmaðurinn í salnum?“ Halla tekur sér frí og vill að karlmenn axli ábyrgð Embættismenn sitji að hámarki í fjórtán ár og aðstoðarmenn hætti fyrir kosningar Engin lausn og ákveðin sjálfsblekking að banna börnum að nota tölvuleiki Stöðugleiki norðlægrar hringrásar skammgóður vermir fyrir Ísland Kröfur kvennaárs komnar í innheimtu og gjalddaginn fallinn Segir tilvalin íbúðasvæði opnast með Sundabraut Niðurrif hafið á gamla Morgunblaðshúsinu Næstum öllum sagt upp hjá dótturfélagi Play Sjá meira
Ferðaþjónusta Báran stéttarfélag skoðar hátt í tuttugu mál innan ferðaþjónustunnar á Suðurlandi er varða svarta starfsemi eða misneytingu starfsfólks. Eitt vinnumansalsmál er til rannsóknar hjá lögreglunni á Suðurlandi. „Ég gæti trúað að það séu tuttugu aðilar sem eru til skoðunar vegna mála sem við teljum alvarleg,“ segir Halldóra Sigríður Sveinsdóttir, formaður Bárunnar, um bresti í ferðaþjónustu. „Við höfum farið með eitt alvarlegt mál og kært til lögreglu og erum að skoða fleiri mál sem varða ýmis brot. Það tekur tíma að safna gögnum um hvert og eitt mál. Málið þarf að vera skothelt fari það til lögreglu.“Halldóra Sigríður Sveinsdóttir, formaður Bárunnar stéttarfélags, hefur mikinn fjölda mála til skoðunar. Hún segir að langan tíma taki að safna gögnum og verkalýðsfélögin þurfi stuðning. Fréttablaðið/Davíð ÞórÞorgrímur Óli Sigurðsson, aðstoðaryfirlögregluþjónn hjá lögreglunni á Suðurlandi, segir lögregluna ekki hafa komist í rannsókn málsins. Lögreglan á Suðurlandi sé undirmönnuð. Á svæðinu þurfi lögreglan að forgangsraða verkefnum sínum, kynferðisbrot, heimilisofbeldi og alvarleg slys hafa verið efst á verkefnalista lögreglunnar. Embætti lögreglunnar á Suðurlandi hefur ekki óskað eftir aðstoð mansalsteymis lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu. Önnur mál til skoðunar hjá verkalýðsfélaginu eru af ýmsum toga. „Við erum að skoða skráningar starfsmanna, mögulega svarta starfsemi og misneytingu á starfsfólki,“ segir Halldóra Sigríður og segir suma vinnuveitendur ekki meðvitaða um það þegar þeir brjóta lög en aðra endurtaka brot sín þrátt fyrir aðkomu félagsins. „Sumir hafa einbeittan brotavilja á meðan aðrir virðast ekki átta sig á því þegar þeir fara yfir strikið. Rekstur þeirra þenst ef til vill út og það þarf að segja þeim að það megi ekki vinna alla daga vikunnar, allan sólarhringinn. Við viljum nálgast þessi mál lausnamiðað.“ Á næstunni fer af stað sameinað átak ríkisskattstjóra, vinnueftirlitsins og ASÍ og er ætlunin að stilla saman krafta stofnana til þess að ná betur utan um það sem betur má fara í ferðaþjónustu. Halldóra Sigríður segir verkalýðsfélögin einnig þurfa að styrkja sig. „Félögin þyrftu að hafa eftirlitsaðila í föstu starfshlutfalli að fylgjast með þessu og ég kalla eftir samstarfi við Samtök ferðaþjónustunnar. Við fórum í samstarf með garðyrkjubændum vegna svipaðra mála og það hafði góð og mikil áhrif.“Mörg þeirra mála sem koma á borð verkalýðssamtaka eru á afar gráu svæði að sögn Halldóru Sigríðar og hún bendir á vefsíðuna workaway.info. Þegar leitað er sérstaklega eftir sjálfboðaliðum til Íslands koma upp tvö hundruð auglýsingar eftir sjálfboðaliðum. Tugir íslenskra fyrirtækja eru á meðal auglýsenda. „Þetta er ein alvarlegasta birtingarmynd undirboðs á vinnumarkaði. Við skimum þessa síðu reglulega og látum félög í viðkomandi byggðarlagi vita, þau ganga svo í málið,“ segir Drífa Snædal, framkvæmdastjóri Starfsgreinasambandsins, og segir að reglulega hverfi auglýsingar hótela og gistiheimila af síðunni eftir slík afskipti verkalýðsfélaga. „Það er stór munur á sjálfboðavinnu fyrir góðgerðar- eða félagasamtök og fyrirtæki í efnahagslegri starfsemi,“ segir Drífa og tiltekur dæmi: „Það eru hvít svæði, grá svæði og svört svæði. Á svörtu svæði eru hótel og gistiheimili sem óska eftir sjálfboðaliðum.“Drífa segir SGS skima síðuna workaway.info reglulega og hafa samband við verkalýðsfélög í þeim byggðum sem fyrirtæki auglýsa eftir sjálfboðaliðum til starfa. Eftir áminningu verkalýðsfélags hverfi oft auglýsingar af síðunni. Fréttablaðið/GVAASÍ og aðildarsamtök þess hafa kallað eftir samstarfi við stjórnvöld og Samtök atvinnulífsins um að uppræta ólaunaða vinnu í efnahagslegri starfsemi og hafa gert athugun á málaflokknum. Gera verði skýran greinarmun á ólaunaðri vinnu í efnahagslegri starfsemi annars vegar og ólaunaðri samfélagslegri vinnu, sjálfboðavinnu, hins vegar. Ólaunuð vinna við efnahagslega starfsemi, framleiðslu og sölu á vöru eða þjónustu á markaði í hagnaðarskyni sé oft í samkeppni við fyrirtæki í sömu atvinnustarfsemi og feli í sér óásættanleg undirboð á íslenskum vinnumarkaði og standist hvorki kjarasamninga né lög. Dæmi um efnahagslega starfsemi þar sem gjarnan finnst fólk í ólaunaðri vinnu skv. athugun ASÍ er fyrst og fremst við ýmiss konar ferðaþjónustu, nánar tiltekið vinnu á kaffi- og veitingahúsum, á gistiheimilum og hótelum, hestaleigum og við hellaskoðanir auk ýmiss konar blandaðra starfa á sveitabýlum og/eða við bændagistingu.
Ferðamennska á Íslandi Mest lesið Starfsmenn Kubbs og Terra grunaðir um samráð Innlent Titringur í hreppnum vegna lögheimilisflutninga Innlent Klórar sér í kollinum yfir kvennaverkfallinu Innlent Gagnrýna lítinn fyrirvara á skipulagi kvennafrídagsins Innlent Pallborðið: Dómgreindarbrestur hjá CoolBet Innlent Brunaði austur til að finna litla frænda Innlent Falsað myndband af kennara og nemanda fór í dreifingu Innlent Stöðugleiki norðlægrar hringrásar skammgóður vermir fyrir Ísland Innlent Sigmundur seinn: „Er þingmaðurinn í salnum?“ Innlent Halla tekur sér frí og vill að karlmenn axli ábyrgð Innlent Fleiri fréttir Flugumferðarstjórar aflýsa vinnustöðvunum á morgun og laugardag Lofar látum og vísar gagnrýni Samtaka atvinnulífsins á bug „Fyrst og fremst erum við að biðja um að fá að vera skráð í okkar hús“ Þriggja ára fangelsi eftir flug frá Berlín Fann aldagamlan mun, brást hárrétt við og langar að gerast fornleifafræðingur Brunaði austur til að finna litla frænda „Þá erum við að tala um 60 milljarða í töpuðum útflutningstekjum“ Kvíðið starfsfólk, handtökur og fornminjafundur Starfsmenn Kubbs og Terra grunaðir um samráð Lúkas Geir áfrýjar eins og hinir tveir Kvenleiðtogar á kvennafrídegi: Kristrún með fjölskyldunni, Inga vill kíkja á Arnarhól og Þorgerður með í baráttuanda Landsnet fagnar sigri í baráttu við landeigendur Falsað myndband af kennara og nemanda fór í dreifingu Nýr lögreglustjóri á Austurlandi verði skipaður á allra næstu dögum Gagnrýna lítinn fyrirvara á skipulagi kvennafrídagsins „Við finnum fyrir mikilli spennu frá heimsbyggðinni“ Verktakar hafi greinilega nóg því þeir kjósi frekar að bíða en lækka Pallborðið: Dómgreindarbrestur hjá CoolBet Guðmundur til ráðherra og framkvæmdastjóri HK tekur við Sjaldan eins erfitt að kaupa fasteign og konur undirbúa verkfall Titringur í hreppnum vegna lögheimilisflutninga Sigmundur seinn: „Er þingmaðurinn í salnum?“ Halla tekur sér frí og vill að karlmenn axli ábyrgð Embættismenn sitji að hámarki í fjórtán ár og aðstoðarmenn hætti fyrir kosningar Engin lausn og ákveðin sjálfsblekking að banna börnum að nota tölvuleiki Stöðugleiki norðlægrar hringrásar skammgóður vermir fyrir Ísland Kröfur kvennaárs komnar í innheimtu og gjalddaginn fallinn Segir tilvalin íbúðasvæði opnast með Sundabraut Niðurrif hafið á gamla Morgunblaðshúsinu Næstum öllum sagt upp hjá dótturfélagi Play Sjá meira
Kvenleiðtogar á kvennafrídegi: Kristrún með fjölskyldunni, Inga vill kíkja á Arnarhól og Þorgerður með í baráttuanda