Uppbygging Þingvalla á langt í land 13. apríl 2015 08:00 Ólafur Örn Haraldsson Uppbygging á Þingvöllum til að mæta auknum ferðamannastraumi á langt í land, að mati þjóðgarðsvarðar. Helstu perlur innan þjóðgarðsins eru undir gríðarlegu álagi. Eins og Fréttablaðið fjallaði um á laugardaginn telur Ólafur Örn Haraldsson þjóðgarðsvörður að starfsmenn þjóðgarðsins hafi aldrei verið eins vel undirbúnir fyrir komur ferðamanna en að langt sé í land til að gera svæðið bært fyrir þann ferðamannastraum sem búist er við í sumar. Spurður hvert mat hans sé á þeirri uppbyggingu sem blasir við að er nauðsynleg á Þingvöllum til að bregðast við auknum ferðamannastraumi segir Ólafur að mikið verk sé óunnið. „Ég myndi segja að við séum á fyrri hluta alls þess sem þarf að gera. Ég vil ekki segja að við séum rétt að byrja en það er mjög margt ógert,“ svarar Ólafur. Hann bætir við þeirri pælingu hversu langt eigi að ganga við að setja upp mannvirki á Þingvöllum. Gæta verði að ásýnd landsins á þessum heilagasta stað þjóðarinnar. Ef endalaust verða settir upp pallar og tröppur þá tapist upprunaleg ásýnd landsins, og því þurfi að finna hinn gullna meðalveg.Viðkvæmt vor Ólafur hefur sérstakar áhyggjur af því að þjóðgarðurinn fari illa næstu vikurnar vegna þess að allt er svaðblautt og landið illa búið undir mikla umferð. En þegar eru skemmdir orðnar varanlegar. „Það sem er ömurlegast að horfa upp á er mosinn, til dæmis við Flosagjá. Þar hefur fólk gengið með gjánum til að horfa ofan í tært vatnið og þar hafa orðið mikil landspjöll. Þetta grær ekki fljótt og vel heldur eru skemmdirnar óbætanlegar til áratuga. Núna er þetta flag eitt,“ segir Ólafur. „Við erum að reyna að verja þetta og því verður að koma upp aðstöðu til að takmarka umferðina, þótt sumir fari alltaf fram hjá slíkum merkingum, því miður.“Löngu sprungið Í óbirtri greinargerð Náttúrufræðistofnunar Íslands um áhrif ferðamennsku á náttúrufar þjóðgarðsins á Þingvöllum, sem var gerð að ósk þjóðgarðsvarðar, bergmála áhyggjur af stöðunni í dag. Ljóst sé að álag innan þjóðgarðsins er orðið það mikið að líta þarf til skipulags, aðbúnaðar og innviða þjóðgarðsins til að ekki verði skaði á náttúrufari, eins og segir í úttektinni. Þar segir að ekki fari fram hjá neinum sem heimsækir þjóðgarðinn í lok sumars hversu mikið álag er af völdum ferðamanna. „Til að draga úr álagi á náttúrufar er mikilvægt að stýra ferðamönnum eins og hægt er um þjóðgarðinn meðan á heimsókn þeirra stendur og leita leiða til að dreifa umferð og þar með álagi innan garðsins.“ Fræðsla og upplýsingar um náttúrufar og menningarminjar þjóðgarðsins er mikilvægur þáttur í þessu, er ein niðurstaða höfunda. Sérfræðingar NÍ segja ljóst að gróðri hefur hnignað á þeim svæðum þar sem flestir ferðamenn fara um og álagið er mest. Eins að þær einföldu aðgerðir sem starfsmenn þjóðgarðsins hafa framkvæmt, t.d. bannskilti og kaðlar, hafi gert sitt gagn en duga ekki í öllum tilfellum og sérstaklega ekki þar sem umferð er mikil. „Setja þarf fram skýra stefnu um heimsóknir stærri ferðamannahópa og upplýsa ferðaskrifstofur um hana. Enn fremur þarf að afmarka athafnasvæði ferðamannsins um svæðin til að vernda gróður.“ Það er mat sérfræðinga NÍ að nauðsynlegt sé að meta ástand og þróun náttúrufars innan þjóðgarðsins í tengslum við ágang vegna ferðamennsku og annarra áhrifaþátta. Fylgjast þurfi vel með þeim svæðum þar sem umferð ferðamanna er að aukast „og hiklaust á að loka viðkvæmum stöðum þar til gerðar hafa verið ráðstafanir til að vernda svæðið fyrir frekari ágangi.“Útsýni yfir langferðabíla Þegar fyrir lá tilnefning Þingvalla til heimsminjaskrár Sameinuðu þjóðanna 2004 var hafist handa við að móta stefnu þjóðgarðsins þar sem tekið var á meginatriðum verndar og stjórnunar. Stefnan var samþykkt 2004 og hefur síðan þá verið kjölfesta stjórnunar á Þingvöllum. Í ljósi breyttra forsenda samþykkti Þingvallanefnd að endurskoða stefnumörkunina og vinnan, sem staðið hefur í vetur, er langt komin. Í verkefnalýsingu við endurskoðunina er sérstökum áhyggjum lýst af þinghelginni, enda sá hluti þjóðgarðsins sem flestir gestir fara um og skoða. „Þar er þungamiðja sögunnar, mikilvæg kennileiti og miklar fornminjar. Að sama skapi er þinghelgin einnig sá staður sem hefur orðið fyrir einna mestu álagi vegna fjölgunar ferðamanna. Meðal viðfangsefna við endurskoðunina er að skerpa á stefnu um það hvers konar upplifun þinghelgin á að bjóða, jafnframt vernd menningar og náttúruminja,“ segir í verkefnalýsingunni og nefnt að í dag eru langferðabílar einna mest áberandi, ekki síst þegar horft er yfir þinghelgina af Hakinu, en bílum er gjarnan lagt á bílastæði neðan Almannagjár, við Flosagjá og víðar. Ferðamennska á Íslandi Mest lesið Kona réðst að sjö ára dreng við Smáraskóla Innlent Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið Innlent „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Innlent Hafa „góða hugmynd“ hvar og hvenær stúlkunni var ráðinn bani Innlent Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Innlent „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Innlent Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Innlent Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Innlent Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Innlent Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Innlent Fleiri fréttir Loka almenningsbókasafninu og leita til Akureyrar Búið að taka sýni úr ungu birnunni Vinna málið saman og nýta greinargerð vegna fyrri umsóknar Kona réðst að sjö ára dreng við Smáraskóla Stofna námsstyrk á sviði umhverfismála í nafni Ellýjar Hafa „góða hugmynd“ hvar og hvenær stúlkunni var ráðinn bani Maður sem var leitað við Vík fannst látinn Ákvörðun ráðherra viðurkenning á að mikil þekking sé fyrir norðan Biðin óásættanleg og vill skýr svör frá ríkinu Hinir grunuðu í mansalsmálinu ganga lausir Sveitarfélögin krefja ríkið svara um NPA Norðurlönd dýpka samvinnu í varnarmálum Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Bein útsending: Birting lýðheilsuvísa í Grindavík Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Húnninn settur í frost þar til hægt verður að stoppa hann upp „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi á Akureyri Ákærður fyrir að stinga lækni í kvöldgöngu „Kerfið er algjörlega að bregðast fólkinu“ Vinnuslys töluvert tíðari á Íslandi en í Noregi Áhyggjuefni að innri landamærin séu ekki betur tryggð Dæmi um að fólk hafi fallið frá á meðan beðið er eftir NPA-þjónustu Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Brynjar vill herða upp á mannréttindahugtakinu Hvítabjörninn felldur: Forðaði sér inn og sendi skilaboð á dóttur sína Sjá meira
Uppbygging á Þingvöllum til að mæta auknum ferðamannastraumi á langt í land, að mati þjóðgarðsvarðar. Helstu perlur innan þjóðgarðsins eru undir gríðarlegu álagi. Eins og Fréttablaðið fjallaði um á laugardaginn telur Ólafur Örn Haraldsson þjóðgarðsvörður að starfsmenn þjóðgarðsins hafi aldrei verið eins vel undirbúnir fyrir komur ferðamanna en að langt sé í land til að gera svæðið bært fyrir þann ferðamannastraum sem búist er við í sumar. Spurður hvert mat hans sé á þeirri uppbyggingu sem blasir við að er nauðsynleg á Þingvöllum til að bregðast við auknum ferðamannastraumi segir Ólafur að mikið verk sé óunnið. „Ég myndi segja að við séum á fyrri hluta alls þess sem þarf að gera. Ég vil ekki segja að við séum rétt að byrja en það er mjög margt ógert,“ svarar Ólafur. Hann bætir við þeirri pælingu hversu langt eigi að ganga við að setja upp mannvirki á Þingvöllum. Gæta verði að ásýnd landsins á þessum heilagasta stað þjóðarinnar. Ef endalaust verða settir upp pallar og tröppur þá tapist upprunaleg ásýnd landsins, og því þurfi að finna hinn gullna meðalveg.Viðkvæmt vor Ólafur hefur sérstakar áhyggjur af því að þjóðgarðurinn fari illa næstu vikurnar vegna þess að allt er svaðblautt og landið illa búið undir mikla umferð. En þegar eru skemmdir orðnar varanlegar. „Það sem er ömurlegast að horfa upp á er mosinn, til dæmis við Flosagjá. Þar hefur fólk gengið með gjánum til að horfa ofan í tært vatnið og þar hafa orðið mikil landspjöll. Þetta grær ekki fljótt og vel heldur eru skemmdirnar óbætanlegar til áratuga. Núna er þetta flag eitt,“ segir Ólafur. „Við erum að reyna að verja þetta og því verður að koma upp aðstöðu til að takmarka umferðina, þótt sumir fari alltaf fram hjá slíkum merkingum, því miður.“Löngu sprungið Í óbirtri greinargerð Náttúrufræðistofnunar Íslands um áhrif ferðamennsku á náttúrufar þjóðgarðsins á Þingvöllum, sem var gerð að ósk þjóðgarðsvarðar, bergmála áhyggjur af stöðunni í dag. Ljóst sé að álag innan þjóðgarðsins er orðið það mikið að líta þarf til skipulags, aðbúnaðar og innviða þjóðgarðsins til að ekki verði skaði á náttúrufari, eins og segir í úttektinni. Þar segir að ekki fari fram hjá neinum sem heimsækir þjóðgarðinn í lok sumars hversu mikið álag er af völdum ferðamanna. „Til að draga úr álagi á náttúrufar er mikilvægt að stýra ferðamönnum eins og hægt er um þjóðgarðinn meðan á heimsókn þeirra stendur og leita leiða til að dreifa umferð og þar með álagi innan garðsins.“ Fræðsla og upplýsingar um náttúrufar og menningarminjar þjóðgarðsins er mikilvægur þáttur í þessu, er ein niðurstaða höfunda. Sérfræðingar NÍ segja ljóst að gróðri hefur hnignað á þeim svæðum þar sem flestir ferðamenn fara um og álagið er mest. Eins að þær einföldu aðgerðir sem starfsmenn þjóðgarðsins hafa framkvæmt, t.d. bannskilti og kaðlar, hafi gert sitt gagn en duga ekki í öllum tilfellum og sérstaklega ekki þar sem umferð er mikil. „Setja þarf fram skýra stefnu um heimsóknir stærri ferðamannahópa og upplýsa ferðaskrifstofur um hana. Enn fremur þarf að afmarka athafnasvæði ferðamannsins um svæðin til að vernda gróður.“ Það er mat sérfræðinga NÍ að nauðsynlegt sé að meta ástand og þróun náttúrufars innan þjóðgarðsins í tengslum við ágang vegna ferðamennsku og annarra áhrifaþátta. Fylgjast þurfi vel með þeim svæðum þar sem umferð ferðamanna er að aukast „og hiklaust á að loka viðkvæmum stöðum þar til gerðar hafa verið ráðstafanir til að vernda svæðið fyrir frekari ágangi.“Útsýni yfir langferðabíla Þegar fyrir lá tilnefning Þingvalla til heimsminjaskrár Sameinuðu þjóðanna 2004 var hafist handa við að móta stefnu þjóðgarðsins þar sem tekið var á meginatriðum verndar og stjórnunar. Stefnan var samþykkt 2004 og hefur síðan þá verið kjölfesta stjórnunar á Þingvöllum. Í ljósi breyttra forsenda samþykkti Þingvallanefnd að endurskoða stefnumörkunina og vinnan, sem staðið hefur í vetur, er langt komin. Í verkefnalýsingu við endurskoðunina er sérstökum áhyggjum lýst af þinghelginni, enda sá hluti þjóðgarðsins sem flestir gestir fara um og skoða. „Þar er þungamiðja sögunnar, mikilvæg kennileiti og miklar fornminjar. Að sama skapi er þinghelgin einnig sá staður sem hefur orðið fyrir einna mestu álagi vegna fjölgunar ferðamanna. Meðal viðfangsefna við endurskoðunina er að skerpa á stefnu um það hvers konar upplifun þinghelgin á að bjóða, jafnframt vernd menningar og náttúruminja,“ segir í verkefnalýsingunni og nefnt að í dag eru langferðabílar einna mest áberandi, ekki síst þegar horft er yfir þinghelgina af Hakinu, en bílum er gjarnan lagt á bílastæði neðan Almannagjár, við Flosagjá og víðar.
Ferðamennska á Íslandi Mest lesið Kona réðst að sjö ára dreng við Smáraskóla Innlent Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið Innlent „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Innlent Hafa „góða hugmynd“ hvar og hvenær stúlkunni var ráðinn bani Innlent Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Innlent „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Innlent Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Innlent Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Innlent Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Innlent Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Innlent Fleiri fréttir Loka almenningsbókasafninu og leita til Akureyrar Búið að taka sýni úr ungu birnunni Vinna málið saman og nýta greinargerð vegna fyrri umsóknar Kona réðst að sjö ára dreng við Smáraskóla Stofna námsstyrk á sviði umhverfismála í nafni Ellýjar Hafa „góða hugmynd“ hvar og hvenær stúlkunni var ráðinn bani Maður sem var leitað við Vík fannst látinn Ákvörðun ráðherra viðurkenning á að mikil þekking sé fyrir norðan Biðin óásættanleg og vill skýr svör frá ríkinu Hinir grunuðu í mansalsmálinu ganga lausir Sveitarfélögin krefja ríkið svara um NPA Norðurlönd dýpka samvinnu í varnarmálum Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Bein útsending: Birting lýðheilsuvísa í Grindavík Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Húnninn settur í frost þar til hægt verður að stoppa hann upp „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi á Akureyri Ákærður fyrir að stinga lækni í kvöldgöngu „Kerfið er algjörlega að bregðast fólkinu“ Vinnuslys töluvert tíðari á Íslandi en í Noregi Áhyggjuefni að innri landamærin séu ekki betur tryggð Dæmi um að fólk hafi fallið frá á meðan beðið er eftir NPA-þjónustu Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Brynjar vill herða upp á mannréttindahugtakinu Hvítabjörninn felldur: Forðaði sér inn og sendi skilaboð á dóttur sína Sjá meira