Alþjóðadagur hagtalna 21. október 2010 06:00 Sameinuðu þjóðirnar hafa samþykkt að 20. október 2010 sé fyrsti alþjóðadagur hagtalna. Markmiðið er að vekja athygli á mikilvægi hlutlausra hagtalna og hlutverki þeirra fyrir opinbera umræðu og ákvarðanir stjórnvalda, fyrirtækja og heimila. Þá eru traustar hagskýrslur mikilvægur þáttur í samskipum við önnur ríki, erlend fyrirtæki og stofnanir. Hagstofur um 100 ríkja víða um heim halda upp á daginn með ýmsum viðburðum til að vekja athygli á sameiginlegum gildum, hlutlægni og fagmennsku í hagskýrslugerð. Framlag Hagstofu Íslands er að gefa út endurbætta árbók um hagskýrslur, Landshagi 2010. Einnig eru birtar nýjungar og áhugaverðar upplýsingar á vef Hagstofunnar. Flestir taka hagskýrslum sem sjálfsögðum hlut og leiða ekki hugann að þeirri miklu vinnu og sérhæfingu sem liggur að baki þeim. Hagtölur verða í eðli sínu aldrei alveg réttar en með faglegum og hlutlægum vinnubrögðum er hægt að nálgast gildi sem eru nægilega traust til að lýsa stöðu eða breytingum innan viðunandi skekkjumarka. Hagstofur flestra ríkja standa frammi fyrir auknum kröfum um að birta niðurstöður fyrr en áður, en á sama tíma að draga úr frávikum við endurskoðun þeirra og minnka kostnað við öflun hagtalna. Með nýrri tækni hefur tekist að mestu að mæta þessum kröfum, en á móti kemur að þjóðfélagið er orðið flóknara, alþjóðaviðskipti hafa aukist og kröfur komið fram um meiri upplýsingar. Kröfur um aukinn hraða og aukin gæði vegast á og hafa verið helsta áskorun í hagskýrslugerð frá upphafi. Samskipti við aðrar þjóðir eru sífellt mikilvægari á öllum sviðum. Alþjóðleg samskipti hafa aukið á kröfur um að hagtölur séu samanburðarhæfar á milli ríkja og svipaðar að gæðum. Ísland hefur verið aðili að tölfræðisamstarfi Sameinuðu þjóðanna frá upphafi og með samningnum um evrópska efnahagssvæðið frá 1994 hefur Hagstofa Íslands, ásamt öðrum ríkjum EFTA, tekið fullan þátt í tölfræðisamstarfi Evrópusambandsins. Hagstofan hefur einnig átt gott samstarf við aðrar alþjóðastofnanir, svo sem OECD og IMF, og skilar hagtölum reglulega til þeirra. Sem dæmi um mikilvægi alþjóðasamskipta má nefna að á síðasta ári sóttu fleiri erlendir aðilar gögn í veftöflur Hagstofunnar en íslenskir. Þá koma kröfur um nýjar eða auknar upplýsingar í flestum tilvikum frá alþjóðastofnunum. Til að tryggja gæði hagtalna samþykktu Sameinuðu þjóðirnar grundvallarreglur í hagskýrslugerð árið 1994. Í þeim er kveðið á um sjálfstæði og faglega ábyrgð hagstofa. Evrópusambandið setti nokkuð ítarlegar verklagsreglur um hagskýrslugerð árið 2005 og eru í þeim fimmtán meginreglur sem kveða m.a. á um faglegt verklag, hlutlægni, trúnað og gæði. Báðar þessar samþykktir hafa verið innleiddar hér á landi. Þá tóku ný lög um Hagstofu Íslands og opinbera hagskýrslugerð gildi í upphafi árs 2008 sem færa löggjöfina hér á landi að því sem best gerist annars staðar. Til að tryggja að hægt sé að bera saman hagtölur ríkja eru gefnir út ítarlegir staðlar um hagskýrslur á vegum Sameinuðu þjóðanna og hagstofu Evrópusambandsins, Eurostat. Þannig má nefna staðla Sameinuðu þjóðanna um þjóðhagsreikninga og opinber fjármál, einnig að Hagstofa Íslands er skuldbundin til að fara eftir 254 reglugerðum Evrópusambandsins um hagskýrslugerð. Sendinefndir á vegum alþjóðastofnana heimsækja Hagstofuna reglulega og fara yfir gæði og fylgja eftir stöðlum við gerð hagskýrslna. Þótt alþjóðasamstarf sé mikilvægt eru innlendar þarfir í fyrirrúmi hagskýrslugerðar. Hagtölur eru mikilvægur þáttur í að fylgja eftir þróun í efnahags- og félagsmálum. Þær eru hluti af opinberri umræðu og eiga að sýna hvernig okkur miðar miðað við fyrri ár eða aðrar þjóðir. Hagtölur eru einnig mikilvægur grunnur fyrir rannsóknir í háskólasamfélaginu og hjá opinberum stofnunum og einkafyrirtækjum. Til að rækja skyldur sínar við innlenda notendur gerir Hagstofan notendakannanir og heldur reglulega fundi með notendahópum þar sem þeir geta komið sjónarmiðum sínum á framfæri. Miðlun upplýsinga er ekki síður mikilvæg en fagleg vinnubrögð við söfnun og úrvinnslu. Samkvæmt verklagsreglum í evrópskri hagskýrslugerð er öllum tryggður jafn aðgangur að hagtölum. Í samræmi við reglurnar er gefin út birtingaráætlun ár hvert sem sýnir fyrir fram hvenær hagtölur verða birtar á vef Hagstofunnar. Allir notendur fá aðgang að hagtölum á sama tíma; almenningur, fjölmiðlar og stjórnvöld. Hagstofan gaf út 457 fréttir á síðasta ári, þar af var 241 á íslensku og 216 á ensku. Á vef Hagstofunnar eru rúmlega eitt þúsund töflur þar sem notendur geta sótt sér gögn og flutt efni í töflureikna til frekari vinnslu. Svipaður fjöldi taflna er á enska hluta vefsins. Mikilvægt er að tryggja góðan aðgang að hlutlægum og faglega unnum hagtölum. Eru hagtölur eins konar vegabréf ríkja í alþjóðasamfélaginu og spegill þjóða. Á degi hagtalna er vert að hvetja lesendur til að kynna sér gögn á vef Hagstofunnar, hagstofa.is, og útgáfu tölfræðiárbókar Hagstofunnar, Landshagi 2010. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðanir Skoðun Mest lesið Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir Skoðun Villtur lax eða villt græðgi – sveitin í skotlínu Jóhann Helgi Stefánsson Skoðun Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris Skoðun Hanna Katrín og Co, koma til bjargar Björn Ólafsson Skoðun Hvað er að frétta af humrinum? Jónas Páll Jónasson Skoðun Örlög Úkraínu varða frið og öryggi á Íslandi Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir Skoðun Sigrar og raunir íslenska hestsins Elín Íris Fanndal Skoðun Bókin er minn óvinur, en mig langar samt í verknám! Davíð Bergmann Skoðun Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson Skoðun Ilmurinn af jarðolíu er svo lokkandi Sævar Helgi Lárusson Skoðun Skoðun Skoðun Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir skrifar Skoðun Bókin er minn óvinur, en mig langar samt í verknám! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Ilmurinn af jarðolíu er svo lokkandi Sævar Helgi Lárusson skrifar Skoðun Hvað er að frétta af humrinum? Jónas Páll Jónasson skrifar Skoðun Þeir greiða sem njóta, eða hvað? Jóhannes Þór Skúlason,Pálmi Viðar Snorrason skrifar Skoðun Samskiptasáttmáli; skúffuskjal eða stórgott verkfæri Helena Katrín Hjaltadóttir,Íris Helga G. Baldursdóttir skrifar Skoðun Sigrar og raunir íslenska hestsins Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson skrifar Skoðun Góðir grannar Landsvirkjunar og við hin Kjartan Ágústsson skrifar Skoðun Hittumst á rauðum sokkum 1. maí Finnbjörn A. Hermannsson,Kolbrún Halldórsdóttir,Magnús Þór Jónsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi orkuspáa Ingvar Júlíus Baldursson skrifar Skoðun Þegar innflutningurinn ræður ríkjum Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Vladímír Pútín: Hvað er að marka hann? Steinar Björgvinsson skrifar Skoðun Örlög Úkraínu varða frið og öryggi á Íslandi Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Vegamál á tímum skattahækkana og vantrausts Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Konur og menntun Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris skrifar Skoðun Hanna Katrín og Co, koma til bjargar Björn Ólafsson skrifar Skoðun Villtur lax eða villt græðgi – sveitin í skotlínu Jóhann Helgi Stefánsson skrifar Skoðun Fyrst flúðu þau Reykjavíkurborg… Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Fyrst flúðu þau Reykjavíkurborg… Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Er útlegð á innleið? Reyn Alpha Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leiðsögundurinn Gaur gerir mig að betri manneskju Þorkell J. Steindal skrifar Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar Skoðun Skólarnir lokaðir - myglan vinnur Guðmundur Þórir Sigurðsson skrifar Skoðun Flokkur fólksins eða flokkun fólksins? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen skrifar Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar Sjá meira
Sameinuðu þjóðirnar hafa samþykkt að 20. október 2010 sé fyrsti alþjóðadagur hagtalna. Markmiðið er að vekja athygli á mikilvægi hlutlausra hagtalna og hlutverki þeirra fyrir opinbera umræðu og ákvarðanir stjórnvalda, fyrirtækja og heimila. Þá eru traustar hagskýrslur mikilvægur þáttur í samskipum við önnur ríki, erlend fyrirtæki og stofnanir. Hagstofur um 100 ríkja víða um heim halda upp á daginn með ýmsum viðburðum til að vekja athygli á sameiginlegum gildum, hlutlægni og fagmennsku í hagskýrslugerð. Framlag Hagstofu Íslands er að gefa út endurbætta árbók um hagskýrslur, Landshagi 2010. Einnig eru birtar nýjungar og áhugaverðar upplýsingar á vef Hagstofunnar. Flestir taka hagskýrslum sem sjálfsögðum hlut og leiða ekki hugann að þeirri miklu vinnu og sérhæfingu sem liggur að baki þeim. Hagtölur verða í eðli sínu aldrei alveg réttar en með faglegum og hlutlægum vinnubrögðum er hægt að nálgast gildi sem eru nægilega traust til að lýsa stöðu eða breytingum innan viðunandi skekkjumarka. Hagstofur flestra ríkja standa frammi fyrir auknum kröfum um að birta niðurstöður fyrr en áður, en á sama tíma að draga úr frávikum við endurskoðun þeirra og minnka kostnað við öflun hagtalna. Með nýrri tækni hefur tekist að mestu að mæta þessum kröfum, en á móti kemur að þjóðfélagið er orðið flóknara, alþjóðaviðskipti hafa aukist og kröfur komið fram um meiri upplýsingar. Kröfur um aukinn hraða og aukin gæði vegast á og hafa verið helsta áskorun í hagskýrslugerð frá upphafi. Samskipti við aðrar þjóðir eru sífellt mikilvægari á öllum sviðum. Alþjóðleg samskipti hafa aukið á kröfur um að hagtölur séu samanburðarhæfar á milli ríkja og svipaðar að gæðum. Ísland hefur verið aðili að tölfræðisamstarfi Sameinuðu þjóðanna frá upphafi og með samningnum um evrópska efnahagssvæðið frá 1994 hefur Hagstofa Íslands, ásamt öðrum ríkjum EFTA, tekið fullan þátt í tölfræðisamstarfi Evrópusambandsins. Hagstofan hefur einnig átt gott samstarf við aðrar alþjóðastofnanir, svo sem OECD og IMF, og skilar hagtölum reglulega til þeirra. Sem dæmi um mikilvægi alþjóðasamskipta má nefna að á síðasta ári sóttu fleiri erlendir aðilar gögn í veftöflur Hagstofunnar en íslenskir. Þá koma kröfur um nýjar eða auknar upplýsingar í flestum tilvikum frá alþjóðastofnunum. Til að tryggja gæði hagtalna samþykktu Sameinuðu þjóðirnar grundvallarreglur í hagskýrslugerð árið 1994. Í þeim er kveðið á um sjálfstæði og faglega ábyrgð hagstofa. Evrópusambandið setti nokkuð ítarlegar verklagsreglur um hagskýrslugerð árið 2005 og eru í þeim fimmtán meginreglur sem kveða m.a. á um faglegt verklag, hlutlægni, trúnað og gæði. Báðar þessar samþykktir hafa verið innleiddar hér á landi. Þá tóku ný lög um Hagstofu Íslands og opinbera hagskýrslugerð gildi í upphafi árs 2008 sem færa löggjöfina hér á landi að því sem best gerist annars staðar. Til að tryggja að hægt sé að bera saman hagtölur ríkja eru gefnir út ítarlegir staðlar um hagskýrslur á vegum Sameinuðu þjóðanna og hagstofu Evrópusambandsins, Eurostat. Þannig má nefna staðla Sameinuðu þjóðanna um þjóðhagsreikninga og opinber fjármál, einnig að Hagstofa Íslands er skuldbundin til að fara eftir 254 reglugerðum Evrópusambandsins um hagskýrslugerð. Sendinefndir á vegum alþjóðastofnana heimsækja Hagstofuna reglulega og fara yfir gæði og fylgja eftir stöðlum við gerð hagskýrslna. Þótt alþjóðasamstarf sé mikilvægt eru innlendar þarfir í fyrirrúmi hagskýrslugerðar. Hagtölur eru mikilvægur þáttur í að fylgja eftir þróun í efnahags- og félagsmálum. Þær eru hluti af opinberri umræðu og eiga að sýna hvernig okkur miðar miðað við fyrri ár eða aðrar þjóðir. Hagtölur eru einnig mikilvægur grunnur fyrir rannsóknir í háskólasamfélaginu og hjá opinberum stofnunum og einkafyrirtækjum. Til að rækja skyldur sínar við innlenda notendur gerir Hagstofan notendakannanir og heldur reglulega fundi með notendahópum þar sem þeir geta komið sjónarmiðum sínum á framfæri. Miðlun upplýsinga er ekki síður mikilvæg en fagleg vinnubrögð við söfnun og úrvinnslu. Samkvæmt verklagsreglum í evrópskri hagskýrslugerð er öllum tryggður jafn aðgangur að hagtölum. Í samræmi við reglurnar er gefin út birtingaráætlun ár hvert sem sýnir fyrir fram hvenær hagtölur verða birtar á vef Hagstofunnar. Allir notendur fá aðgang að hagtölum á sama tíma; almenningur, fjölmiðlar og stjórnvöld. Hagstofan gaf út 457 fréttir á síðasta ári, þar af var 241 á íslensku og 216 á ensku. Á vef Hagstofunnar eru rúmlega eitt þúsund töflur þar sem notendur geta sótt sér gögn og flutt efni í töflureikna til frekari vinnslu. Svipaður fjöldi taflna er á enska hluta vefsins. Mikilvægt er að tryggja góðan aðgang að hlutlægum og faglega unnum hagtölum. Eru hagtölur eins konar vegabréf ríkja í alþjóðasamfélaginu og spegill þjóða. Á degi hagtalna er vert að hvetja lesendur til að kynna sér gögn á vef Hagstofunnar, hagstofa.is, og útgáfu tölfræðiárbókar Hagstofunnar, Landshagi 2010.
Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir Skoðun
Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris Skoðun
Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson Skoðun
Skoðun Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Samskiptasáttmáli; skúffuskjal eða stórgott verkfæri Helena Katrín Hjaltadóttir,Íris Helga G. Baldursdóttir skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson skrifar
Skoðun Hittumst á rauðum sokkum 1. maí Finnbjörn A. Hermannsson,Kolbrún Halldórsdóttir,Magnús Þór Jónsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris skrifar
Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar
Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar
Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir Skoðun
Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris Skoðun
Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson Skoðun