Blóðrautt norðanáhlaup Snæbjörn Guðmundsson skrifar 12. júní 2025 07:00 „Almannavarnir lýsa yfir óvissustigi vegna norðanáhlaups.“ Svo sagði í fréttum RÚV á mánudag í síðustu viku. Eftir einn blíðasta maímánuð í manna minnum kipptu appelsínugular veðurviðvaranir Íslendingum harkalega niður á jörðina og minntu á að við búum í landi vályndra veðra. Rauðar viðvaranir Daginn fyrir tilkynningu almannavarna skutu ísraelskir hermenn af handahófi hið minnsta 30 Palestínumenn til bana sem höfðu ekkert sér til saka unnið annað en að gera tilraun til að ná í örlitlar matarbirgðir á einni af svokölluðum dreifingarstöðvum hjálpargagna, sem settar hafa verið upp af bandarískum „hjálparsamtökum“ á Gaza. Þeim var slátrað án nokkurrar viðvörunar, ekki einu sinni blóðrauðrar, eftir margra mánaða svelti af hendi árásarhersins. Þessar „hjálparstöðvar“ hafa verið harðlega gagnrýndar af Sameinuðu þjóðunum og hér um bil öllum alþjóðasamtökum, sem neita að taka þátt í þeim sýndaraðgerðum sem þar fara fram. Með fyrirkomulagi þeirra eru sveltir íbúar neyddir til að ganga langar leiðir inn á lífshættuleg yfirráðasvæði Ísraelshers. Þannig er komið í veg fyrir að straumlínulöguð aðstoð hlutlausra hjálparsamtaka sem sérhæfð eru í dreifingu hjálpargagna, berist beint til allra íbúa Gaza, sérstaklega þeirra berskjölduðustu á norðurhluta svæðisins. Íbúar á Gaza hafa í ótal póstum og myndböndum á samfélagsmiðlum lýst „hjálparstöðvunum“ sem gildrum, líkt og settum upp til að lokka svelta íbúa inn á svæði þar sem hægt er að veita þeim fyrirsát, skjóta á og drepa í tuga tali. Fréttir af slíkum árásum berast á hverjum degi. Gazabúum var svo sannarlega ekki kippt niður á jörðina með appelsínugulum viðvörunum eftir blíðu síðustu vikna. Þeir fá engar viðvaranir. Ég efast ekki um að fleirum en mér hafi verið hugsað til áhlaupa og fjöldamorða Ísraela á örvæntingarfullum íbúum Gaza þegar varað var við norðanáhlaupinu í veðurfréttum hér á Íslandi. Náttúruhamfarir og manngerðar hamfarir Íslendingar eiga í stöðugu sambandi við duttlungafulla náttúruna og hamfarir hennar. Margir hafa aldrei beðið þeirrar glímu bætur. Íbúar á Gaza og á Vesturbakkanum búa hins vegar við yfirstandandi og þaulskipulagðar hamfarir af mannavöldum. Þar eru engin náttúruöfl að verki heldur gengur árásarþjóð berserksgang og stundar hernaðarleg áhlaup af fullkomlega andstæðum toga við þau náttúrulegu áhlaup sem við þurfum að takast á við hér á Íslandi. Enginn íbúi Gaza mun nokkurn tíma bíða þessara hamfara bætur. Palestínubúar alast upp við stanslausar ógnir frá ísraelskum hermönnum sem aldir eru upp við og þjálfaðir til að líta ekki á nágranna sína sem manneskjur af holdi og blóði. Líkt og íbúar Gaza birta umheiminum myndir af hörmungunum sem þeir ganga í gegnum, birta stoltir ísraelskir hermenn myndir af sér við óhæfuverk sem ekki verða flokkuð öðruvísi en forhertir stríðsglæpir. Þegar hversdagurinn verður óbærilegur Ekkert okkar sem lifað höfum ævilangt við frið á Íslandi kemst nálægt því að ímynda sér sársaukann og þá afmennskun sem íbúar Gaza hafa upplifað af hálfu Ísraela síðustu 19 mánuði (og í marga áratugi fyrir það, einnig á Vesturbakkanum). Ástvinamissir, mannshvörf, flótti og skeytingarlaus tilflutningur af hálfu Ísraelshers, stöðugur ótti við sprengingar og árásir, hungur, dauði og jarðarfarir hvert sem litið er. Allt er þetta nú hversdagur Palestínumanna á Gaza, fullorðinna sem og barna, sem berjast fyrir lífi sínu öllum stundum. Ofan á allt þetta leggst sú upplifun að heimsbyggðinni láti þessar ólýsanlegu hörmungar sig engu varða. Stórum hluta almennings víða um lönd ofbýður svo sannarlega morðæði ísraelskra stjórnvalda, afar fjölmennar mótmælagöngur um allan heim sýna það skýrt. En yfirvöld vestrænna þjóða láta slíkt sem vind um eyru þjóta og aðhafast ekkert sem skiptir raunverulega máli. Þeir hugrökku aktívistar sem sigldu á skútunni Madleen til Gaza til að sýna Palestínumönnum samstöðu og samhygð var bókstaflega rænt af ísraelska hernum á alþjóðlegu hafsvæði, nánast án nokkurra athugasemda frá stjórnvöldum heimalanda þeirra eða annarra ríkja. Sá hluti heimsbyggðarinnar sem enn hefur andlegt þrek og getu til að fylgjast með fréttum frá Gaza (því eðlilega megnum við ekki öll að fylgjast með gegndarlausu þjóðarmorðinu alla daga) speglar eigin hversdagsleika í örlögum Gazabúa – hver munnbiti kallar fram í hugann hungursneyðina á Gaza, bros barns minnir á brostna drauma palestínskra barna, rúmið, íbúðin og stórmarkaðirnir – allt undirstrikar þetta þau forréttindi að búa við frið og ríkidæmi. Francesca Albanese, sérstakur erindreki Sameinuðu þjóðanna í málefnum Palestínu, sagði fyrir nokkrum vikum að hún gæti ekki lengur horft á eld án þess að verða óglatt – hún hefði séð svo margar myndir af börnum brenna lifandi í húsarústum eftir árásir ísraelska hersins. Um leið bað hún þess að Palestínumenn fyrirgæfu umheiminum að hafa brugðist þeim. Hugleysi íslenskra stjórnvalda Þegar almenningur er jafnvel hættur að geta hlustað á veðurfréttir, lesa barnabækur og upplifa áhyggjulausan hversdaginn án þess að hugsa um þjóðarmorð á Gaza, er þá ekki kominn tími fyrir stjórnvöld til að grípa til harðra aðgerða gegn fjöldamorðingjunum? Eftir hverju bíður íslenska ríkisstjórnin? Að ísraelsk stjórnvöld nái endanlega að útrýma palestínsku þjóðinni eða að íslenskur almenningur gefist loks upp, verði samdauna hryllingsmyndunum frá Gaza og hætti að trufla stjórnvöld í athafnaleysi sínu? Á fyrstu hundrað dögum nýja stjórnarmeirihlutans á Alþingi virðist enginn stjórnarþingmaður hafa minnst af alvöru á hörmungar Palestínumanna í pontu. Í byrjun apríl benti Fida Abu Libdeh á þessa ærandi þögn nýju ríkisstjórnarinnar sem segist vera „verkstjórn“ en hefur vart lyft litla fingri til varnar þjóð sem verið er að þurrka út. Viku síðar hélt Sigmundur Ernir Rúnarsson þrumandi ræðu um þjóðarmorðið en síðan þá hefur þingmeirihlutinn haft fátt fram að færa nema innantóm orð og aðgerðaleysi þótt örfáir þingmenn hafi tekið ögn við sér og látið í sér heyra á síðustu vikum. Ráðherrar umla í besta falli eitthvað óljóst um samtal vestrænna þjóða og aðgerðir sem ekkert bólar á. Fylgjast íslensk stjórnvöld raunverulega með því sem gerist á Gaza? Sjá þeir myndir þaðan og viðtöl við örmagna mæður og börn? Lesa þeir fréttir af heilbrigðisstarfsfólki, fréttamönnum og bráðaliðum sem myrtir eru með köldu blóði af ísraelska hernum á hverjum einasta degi? Telja íslenskir stjórnmálamenn sig bera einhverja ábyrgð á því að bregðast við fjöldamorðum Ísraelshers? Íslendingar eru sjálfstæð þjóð með eigin utanríkisstefnu og stjórnvöldum ber samkvæmt alþjóðalögum að grípa til allra mögulegra aðgerða palestínsku þjóðinni til varnar. Kæra ríkisstjórnarflokkarnir sig kollótta eða eru þingmenn þeirra og ráðherrar huglausir? Hversu mörg norðanáhlaup Ísraela á Gaza ætla íslensk stjórnvöld að fylgjast með í viðbót án aðgerða? Höfundur er jarðfræðingur Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Átök í Ísrael og Palestínu Mest lesið Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun Skoðun Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Listin að verða fullkomlega ósammála sjálfri sér á mettíma Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Arðgreiðslur í sjávarútvegi: Staðreyndir gegn fullyrðingum Elliði Vignisson skrifar Skoðun Verðugur bandamaður? Steinar Harðarson skrifar Skoðun Við þurfum nýja sýn á stjórnmál okkar - Mamdani-sýn Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Sósíalistaflokkurinn heimilislaus - hvað næst? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Sjá meira
„Almannavarnir lýsa yfir óvissustigi vegna norðanáhlaups.“ Svo sagði í fréttum RÚV á mánudag í síðustu viku. Eftir einn blíðasta maímánuð í manna minnum kipptu appelsínugular veðurviðvaranir Íslendingum harkalega niður á jörðina og minntu á að við búum í landi vályndra veðra. Rauðar viðvaranir Daginn fyrir tilkynningu almannavarna skutu ísraelskir hermenn af handahófi hið minnsta 30 Palestínumenn til bana sem höfðu ekkert sér til saka unnið annað en að gera tilraun til að ná í örlitlar matarbirgðir á einni af svokölluðum dreifingarstöðvum hjálpargagna, sem settar hafa verið upp af bandarískum „hjálparsamtökum“ á Gaza. Þeim var slátrað án nokkurrar viðvörunar, ekki einu sinni blóðrauðrar, eftir margra mánaða svelti af hendi árásarhersins. Þessar „hjálparstöðvar“ hafa verið harðlega gagnrýndar af Sameinuðu þjóðunum og hér um bil öllum alþjóðasamtökum, sem neita að taka þátt í þeim sýndaraðgerðum sem þar fara fram. Með fyrirkomulagi þeirra eru sveltir íbúar neyddir til að ganga langar leiðir inn á lífshættuleg yfirráðasvæði Ísraelshers. Þannig er komið í veg fyrir að straumlínulöguð aðstoð hlutlausra hjálparsamtaka sem sérhæfð eru í dreifingu hjálpargagna, berist beint til allra íbúa Gaza, sérstaklega þeirra berskjölduðustu á norðurhluta svæðisins. Íbúar á Gaza hafa í ótal póstum og myndböndum á samfélagsmiðlum lýst „hjálparstöðvunum“ sem gildrum, líkt og settum upp til að lokka svelta íbúa inn á svæði þar sem hægt er að veita þeim fyrirsát, skjóta á og drepa í tuga tali. Fréttir af slíkum árásum berast á hverjum degi. Gazabúum var svo sannarlega ekki kippt niður á jörðina með appelsínugulum viðvörunum eftir blíðu síðustu vikna. Þeir fá engar viðvaranir. Ég efast ekki um að fleirum en mér hafi verið hugsað til áhlaupa og fjöldamorða Ísraela á örvæntingarfullum íbúum Gaza þegar varað var við norðanáhlaupinu í veðurfréttum hér á Íslandi. Náttúruhamfarir og manngerðar hamfarir Íslendingar eiga í stöðugu sambandi við duttlungafulla náttúruna og hamfarir hennar. Margir hafa aldrei beðið þeirrar glímu bætur. Íbúar á Gaza og á Vesturbakkanum búa hins vegar við yfirstandandi og þaulskipulagðar hamfarir af mannavöldum. Þar eru engin náttúruöfl að verki heldur gengur árásarþjóð berserksgang og stundar hernaðarleg áhlaup af fullkomlega andstæðum toga við þau náttúrulegu áhlaup sem við þurfum að takast á við hér á Íslandi. Enginn íbúi Gaza mun nokkurn tíma bíða þessara hamfara bætur. Palestínubúar alast upp við stanslausar ógnir frá ísraelskum hermönnum sem aldir eru upp við og þjálfaðir til að líta ekki á nágranna sína sem manneskjur af holdi og blóði. Líkt og íbúar Gaza birta umheiminum myndir af hörmungunum sem þeir ganga í gegnum, birta stoltir ísraelskir hermenn myndir af sér við óhæfuverk sem ekki verða flokkuð öðruvísi en forhertir stríðsglæpir. Þegar hversdagurinn verður óbærilegur Ekkert okkar sem lifað höfum ævilangt við frið á Íslandi kemst nálægt því að ímynda sér sársaukann og þá afmennskun sem íbúar Gaza hafa upplifað af hálfu Ísraela síðustu 19 mánuði (og í marga áratugi fyrir það, einnig á Vesturbakkanum). Ástvinamissir, mannshvörf, flótti og skeytingarlaus tilflutningur af hálfu Ísraelshers, stöðugur ótti við sprengingar og árásir, hungur, dauði og jarðarfarir hvert sem litið er. Allt er þetta nú hversdagur Palestínumanna á Gaza, fullorðinna sem og barna, sem berjast fyrir lífi sínu öllum stundum. Ofan á allt þetta leggst sú upplifun að heimsbyggðinni láti þessar ólýsanlegu hörmungar sig engu varða. Stórum hluta almennings víða um lönd ofbýður svo sannarlega morðæði ísraelskra stjórnvalda, afar fjölmennar mótmælagöngur um allan heim sýna það skýrt. En yfirvöld vestrænna þjóða láta slíkt sem vind um eyru þjóta og aðhafast ekkert sem skiptir raunverulega máli. Þeir hugrökku aktívistar sem sigldu á skútunni Madleen til Gaza til að sýna Palestínumönnum samstöðu og samhygð var bókstaflega rænt af ísraelska hernum á alþjóðlegu hafsvæði, nánast án nokkurra athugasemda frá stjórnvöldum heimalanda þeirra eða annarra ríkja. Sá hluti heimsbyggðarinnar sem enn hefur andlegt þrek og getu til að fylgjast með fréttum frá Gaza (því eðlilega megnum við ekki öll að fylgjast með gegndarlausu þjóðarmorðinu alla daga) speglar eigin hversdagsleika í örlögum Gazabúa – hver munnbiti kallar fram í hugann hungursneyðina á Gaza, bros barns minnir á brostna drauma palestínskra barna, rúmið, íbúðin og stórmarkaðirnir – allt undirstrikar þetta þau forréttindi að búa við frið og ríkidæmi. Francesca Albanese, sérstakur erindreki Sameinuðu þjóðanna í málefnum Palestínu, sagði fyrir nokkrum vikum að hún gæti ekki lengur horft á eld án þess að verða óglatt – hún hefði séð svo margar myndir af börnum brenna lifandi í húsarústum eftir árásir ísraelska hersins. Um leið bað hún þess að Palestínumenn fyrirgæfu umheiminum að hafa brugðist þeim. Hugleysi íslenskra stjórnvalda Þegar almenningur er jafnvel hættur að geta hlustað á veðurfréttir, lesa barnabækur og upplifa áhyggjulausan hversdaginn án þess að hugsa um þjóðarmorð á Gaza, er þá ekki kominn tími fyrir stjórnvöld til að grípa til harðra aðgerða gegn fjöldamorðingjunum? Eftir hverju bíður íslenska ríkisstjórnin? Að ísraelsk stjórnvöld nái endanlega að útrýma palestínsku þjóðinni eða að íslenskur almenningur gefist loks upp, verði samdauna hryllingsmyndunum frá Gaza og hætti að trufla stjórnvöld í athafnaleysi sínu? Á fyrstu hundrað dögum nýja stjórnarmeirihlutans á Alþingi virðist enginn stjórnarþingmaður hafa minnst af alvöru á hörmungar Palestínumanna í pontu. Í byrjun apríl benti Fida Abu Libdeh á þessa ærandi þögn nýju ríkisstjórnarinnar sem segist vera „verkstjórn“ en hefur vart lyft litla fingri til varnar þjóð sem verið er að þurrka út. Viku síðar hélt Sigmundur Ernir Rúnarsson þrumandi ræðu um þjóðarmorðið en síðan þá hefur þingmeirihlutinn haft fátt fram að færa nema innantóm orð og aðgerðaleysi þótt örfáir þingmenn hafi tekið ögn við sér og látið í sér heyra á síðustu vikum. Ráðherrar umla í besta falli eitthvað óljóst um samtal vestrænna þjóða og aðgerðir sem ekkert bólar á. Fylgjast íslensk stjórnvöld raunverulega með því sem gerist á Gaza? Sjá þeir myndir þaðan og viðtöl við örmagna mæður og börn? Lesa þeir fréttir af heilbrigðisstarfsfólki, fréttamönnum og bráðaliðum sem myrtir eru með köldu blóði af ísraelska hernum á hverjum einasta degi? Telja íslenskir stjórnmálamenn sig bera einhverja ábyrgð á því að bregðast við fjöldamorðum Ísraelshers? Íslendingar eru sjálfstæð þjóð með eigin utanríkisstefnu og stjórnvöldum ber samkvæmt alþjóðalögum að grípa til allra mögulegra aðgerða palestínsku þjóðinni til varnar. Kæra ríkisstjórnarflokkarnir sig kollótta eða eru þingmenn þeirra og ráðherrar huglausir? Hversu mörg norðanáhlaup Ísraela á Gaza ætla íslensk stjórnvöld að fylgjast með í viðbót án aðgerða? Höfundur er jarðfræðingur
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun