Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal og Paola Cardenas skrifa 30. maí 2025 22:32 Þann 28. maí var tilkynnt að íslensk stjórnvöld hefðu ákveðið að vísa 17 ára gömlum dreng, Oscar Bocanegra Florez, úr landi. Oscar kom með föður sínum til Íslands árið 2022 í leit að vernd. Á Íslandi mátu barnaverndaryfirvöld það svo að faðirinn væri óhæfur til að fara með forræði og faðirinn ákvað að afsala sér því. Í kjölfarið var Oscar komið fyrir í fóstur hjá hjónunum Sonju Magnúsdóttur og Svavari Jóhannsyni, þar sem hann naut öryggis og stöðuleika, þangað til yfirvöld ákváðu að senda hann til Kólumbíu þann 15. október sl. Oscar var rifinn upp frá fósturfjölskyldu sinni í Hafnarfirði, vinum og skólafélögum og fluttur úr landi með föður sem ekkert vildi með hann hafa. Oscar var sóttur af lögreglu í Flensborgarskóla, þar sem hann stundaði nám og handtekinn inná salerni skólans. Skólameistari upplýsti í fjölmiðlum að ekkert samtal hefði átt sér stað við skólann og að hún hefði sent formlegt erindi til viðeigandi stjórnvalda þar sem hún gerði alvarlegar athugasemdir við framkvæmdina, sem hún taldi með öllu óásættanlega. Flest okkar urðu hissa á þessum aðförum og gerðum ráð fyrir að gengið hefði verið frá öruggri lausn fyrir Oscar við komuna til Kólumbíu – til dæmis að hann yrði færður í umsjá móður sinnar eða vistaður á fósturheimili - en því miður reyndist það ekki raunin, því Oscar endaði heimilislaus á götunni í Bógatá í Kólumbíu. Íslensk stjórnvöld sendu því drenginn í rauninni á götuna í Bógatá þar sem Oscar hraktist um. Annar höfundur þessar greinar þekkir vel til aðstæðna í Bógatá og getur staðfest að gatan þar er stórhættulegur staður fyrir börn og ungmenni. Samkvæmt nýjustu tölum búa yfir 10.000 einstaklingar á götum borgarinnar og meðal þeirra er fjöldi barna og ungmenna sem eru án stuðningsnets. Börn sem alast upp við slíkar aðstæður í Kólumbíu verða oft fyrir líkamlegu og kynferðislegu ofbeldi, eru þvinguð í vændi eða glæpastarfsemi og búa við stöðugan skort á mat, öryggi og heilbrigðisþjónustu. Rannsóknir sýna að þessi börn og ungmenni eru félagslega útilokuð, án aðgengis að menntun og í mikilli áhættu á að lenda í mansali. Lífslíkur barna í þessum aðstæðum eru mun lægri en annara barna. Fósturforeldrar Oscars ákváðu að fara til Kólumbíu og sækja hann, þegar hann hafði harkist um á götunni í mánuð. Þau komu aftur aftur til Íslands 15. nóvember og þá var Oscar svokallað vegalaust barn í skilningi laganna. Barnaverndarþjónusta Suðurnesja, sem fer með slík mál, mælti með því að Oscar fengi vernd, þar sem hann á hér fjölskyldu sem vill ekkert frekar en að fá að annast um hann og gerir engar kröfur um greiðslur fyrir það. Þrátt fyrir það hafnaði kærunefnd útlendingamála því að taka málið til efnismeðferðar. Í apríl var ákvörðun Útlendingastofnunar kærð, þar sem bent var á að Oscar hefði búið við líkamlegt og andlegt ofbeldi af hálfu föður síns og ekki notið verndar móður sinnar. Nú hefur verið tilkynnt að Oscar verði aftur vísað úr landi 3. júní. Að vísa Oscar úr landi gengur gegn skuldbindingum Íslands samkvæmt alþjóðlegum mannréttindasáttmálum og Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna, sem hefur verið lögfestur á Íslandi. Þar kemur skýrt fram að það sem barni er fyrir bestu skal ávallt hafa forgang við ákvarðanatöku sem varðar börn. Þessi ákvörðun íslenskra yfirvalda virðist ekki endurspegla það sjónarmið, heldur er hún byggð á formlegum forsendum sem virða hvorki aðstæður Oscars né þann veruleika sem bíður hans í Kólumbíu. Þúsundir íslendinga standa saman og hafa skrifað undir undirskriftarlista þar sem skorað er á stjórnvöld að veita Oscar varanlegt leyfi til að dvelja áfram á Íslandi. Um er að ræða einstakt mál, þar sem einstök fjölskylda er tilbúin til að annast barn sem á engan annan að og veita því ástríkt og varanlegt heimili. Að senda Oscar til baka til Bógatá í aðstæður sem geta verið lífshættulegar gengur, eins og áður sagði, gegn álit barnaverndar, barnasáttmála, almennum mannúðarsjónarmiðum og siðferðislegu gildum sem við viljum trúa að íslensk samfélag standi fyrir. Við hvetjum alþingismenn og ríkisstjórn til að bregðast tafarlaust við þessu einstaka máli og tryggja að Oscar Bocanegra Florez fái að eiga öruggt heimili hjá fósturfjölskyldu sinni. Guðný Björk Eydal er félagsráðgjafi og prófessor við Félagsráðgjafadeild Háskóla Íslands Paola Cardenas er sálfræðingur, lektor við Félagsráðgjafadeild Háskóla Íslands og fyrrverandi formaður innflytjendaráðs Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mál Oscars frá Kólumbíu Mest lesið Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun Skoðun Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Listin að verða fullkomlega ósammála sjálfri sér á mettíma Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Arðgreiðslur í sjávarútvegi: Staðreyndir gegn fullyrðingum Elliði Vignisson skrifar Skoðun Verðugur bandamaður? Steinar Harðarson skrifar Skoðun Við þurfum nýja sýn á stjórnmál okkar - Mamdani-sýn Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Sósíalistaflokkurinn heimilislaus - hvað næst? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Rán um hábjartan dag Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Af hverju er verðbólga ennþá svona há? Ólafur Margeirsson skrifar Sjá meira
Þann 28. maí var tilkynnt að íslensk stjórnvöld hefðu ákveðið að vísa 17 ára gömlum dreng, Oscar Bocanegra Florez, úr landi. Oscar kom með föður sínum til Íslands árið 2022 í leit að vernd. Á Íslandi mátu barnaverndaryfirvöld það svo að faðirinn væri óhæfur til að fara með forræði og faðirinn ákvað að afsala sér því. Í kjölfarið var Oscar komið fyrir í fóstur hjá hjónunum Sonju Magnúsdóttur og Svavari Jóhannsyni, þar sem hann naut öryggis og stöðuleika, þangað til yfirvöld ákváðu að senda hann til Kólumbíu þann 15. október sl. Oscar var rifinn upp frá fósturfjölskyldu sinni í Hafnarfirði, vinum og skólafélögum og fluttur úr landi með föður sem ekkert vildi með hann hafa. Oscar var sóttur af lögreglu í Flensborgarskóla, þar sem hann stundaði nám og handtekinn inná salerni skólans. Skólameistari upplýsti í fjölmiðlum að ekkert samtal hefði átt sér stað við skólann og að hún hefði sent formlegt erindi til viðeigandi stjórnvalda þar sem hún gerði alvarlegar athugasemdir við framkvæmdina, sem hún taldi með öllu óásættanlega. Flest okkar urðu hissa á þessum aðförum og gerðum ráð fyrir að gengið hefði verið frá öruggri lausn fyrir Oscar við komuna til Kólumbíu – til dæmis að hann yrði færður í umsjá móður sinnar eða vistaður á fósturheimili - en því miður reyndist það ekki raunin, því Oscar endaði heimilislaus á götunni í Bógatá í Kólumbíu. Íslensk stjórnvöld sendu því drenginn í rauninni á götuna í Bógatá þar sem Oscar hraktist um. Annar höfundur þessar greinar þekkir vel til aðstæðna í Bógatá og getur staðfest að gatan þar er stórhættulegur staður fyrir börn og ungmenni. Samkvæmt nýjustu tölum búa yfir 10.000 einstaklingar á götum borgarinnar og meðal þeirra er fjöldi barna og ungmenna sem eru án stuðningsnets. Börn sem alast upp við slíkar aðstæður í Kólumbíu verða oft fyrir líkamlegu og kynferðislegu ofbeldi, eru þvinguð í vændi eða glæpastarfsemi og búa við stöðugan skort á mat, öryggi og heilbrigðisþjónustu. Rannsóknir sýna að þessi börn og ungmenni eru félagslega útilokuð, án aðgengis að menntun og í mikilli áhættu á að lenda í mansali. Lífslíkur barna í þessum aðstæðum eru mun lægri en annara barna. Fósturforeldrar Oscars ákváðu að fara til Kólumbíu og sækja hann, þegar hann hafði harkist um á götunni í mánuð. Þau komu aftur aftur til Íslands 15. nóvember og þá var Oscar svokallað vegalaust barn í skilningi laganna. Barnaverndarþjónusta Suðurnesja, sem fer með slík mál, mælti með því að Oscar fengi vernd, þar sem hann á hér fjölskyldu sem vill ekkert frekar en að fá að annast um hann og gerir engar kröfur um greiðslur fyrir það. Þrátt fyrir það hafnaði kærunefnd útlendingamála því að taka málið til efnismeðferðar. Í apríl var ákvörðun Útlendingastofnunar kærð, þar sem bent var á að Oscar hefði búið við líkamlegt og andlegt ofbeldi af hálfu föður síns og ekki notið verndar móður sinnar. Nú hefur verið tilkynnt að Oscar verði aftur vísað úr landi 3. júní. Að vísa Oscar úr landi gengur gegn skuldbindingum Íslands samkvæmt alþjóðlegum mannréttindasáttmálum og Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna, sem hefur verið lögfestur á Íslandi. Þar kemur skýrt fram að það sem barni er fyrir bestu skal ávallt hafa forgang við ákvarðanatöku sem varðar börn. Þessi ákvörðun íslenskra yfirvalda virðist ekki endurspegla það sjónarmið, heldur er hún byggð á formlegum forsendum sem virða hvorki aðstæður Oscars né þann veruleika sem bíður hans í Kólumbíu. Þúsundir íslendinga standa saman og hafa skrifað undir undirskriftarlista þar sem skorað er á stjórnvöld að veita Oscar varanlegt leyfi til að dvelja áfram á Íslandi. Um er að ræða einstakt mál, þar sem einstök fjölskylda er tilbúin til að annast barn sem á engan annan að og veita því ástríkt og varanlegt heimili. Að senda Oscar til baka til Bógatá í aðstæður sem geta verið lífshættulegar gengur, eins og áður sagði, gegn álit barnaverndar, barnasáttmála, almennum mannúðarsjónarmiðum og siðferðislegu gildum sem við viljum trúa að íslensk samfélag standi fyrir. Við hvetjum alþingismenn og ríkisstjórn til að bregðast tafarlaust við þessu einstaka máli og tryggja að Oscar Bocanegra Florez fái að eiga öruggt heimili hjá fósturfjölskyldu sinni. Guðný Björk Eydal er félagsráðgjafi og prófessor við Félagsráðgjafadeild Háskóla Íslands Paola Cardenas er sálfræðingur, lektor við Félagsráðgjafadeild Háskóla Íslands og fyrrverandi formaður innflytjendaráðs
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun
Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun
Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun