Réttur og öryggi leigjenda aukast á sunnudaginn Kolbeinn Tumi Daðason skrifar 29. ágúst 2024 13:31 Telja má líklegt að leigjendur séu að finna í einhverjum af þessum húsum í Vogunum í Reykjavík. Vísir/vilhelm Á sunnudaginn taka gildi ný lög um breytingar á húsaleigulögum, en markmið breytinganna er að bæta réttarstöðu leigjenda og auka húsnæðisöryggi. Með breytingum verður vísitölutenging styttri samninga óheimil, auk þess sem skilyrði verða sett fyrir því að leigjendur eða leigusalar geti farið fram á breytingar á leigufjárhæð. Þetta kemur fram á heimasíðu Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar. Með nýjum lögum verður leigusali að kanna hvort leigjandi ætli að nýta sér forgangsrétt og verður honum óheimilt að segja upp ótímabundnum samningi án ástæðu. Breytingarnar taka til samninga sem gerðir eru eftir mánaðamótin auk samninga sem eru endurnýjaðir eða framlengdir eftir þann tíma. Vísitölutenging styttri samninga óheimil Ekki verður heimilt að semja um að leiguverð taki breytingum á samningstímanum ef um samning er að ræða sem er til 12 mánaða eða skemur. Þetta þýðir t.d. að vísitölutenging leigufjárhæðar er ekki lengur leyfileg þegar um er að ræða tímabundna samninga, nema að tímalengd þeirra sé 13 mánuðir eða lengri. Áfram verður heimilt að vísitölutengja ótímabundna samninga. Samningar um íbúðir lögaðila sem ekki er rekinn í hagnaðarskyni geta þó verið undanþegnir þessari reglu, t.d. námsmannaíbúðir og áfangaheimili. Sem dæmi má taka að tímabundinn húsaleigusamningur til 12 mánaða getur ekki innihaldið ákvæði um breytingar á leiguverði skv. vísitölu neysluverðs. Samningur sem gerður er til 13 mánaða eða lengur getur þó innihaldið slíkt ákvæði, sem og samningar sem ekki hafa neina lokadagsetningu og eru þá ótímabundnir. Leigufjárhæð má breyta að ákveðnum skilyrðum uppfylltum Með lagabreytingunum munu bæði leigjendur og leigusalar geta farið fram á breytingu á leiguverði eftir að tólf mánuðir eru liðnir frá undirritun samnings í þremur af eftirfarandi tilfellum: Ef leigusali er lögaðili og rekstrarkostnaður hans hækkar. Ef leigjandi eða leigusali vill samræma leiguverðið við markaðsverð á sambærilegu húsnæði. Ef óhagnaðardrifin leigufélög vilja jafna leigufjárhæð á sambærilegu húsnæði í þeirra eigu til að stuðla að fjölbreyttri samsetningu íbúa og félagslegri blöndun. Í tilfellum 1 og 3 ber leigusala að tilkynna leigjanda um leiguhækkun með að minnsta kosti þriggja mánaða fyrirvara og hefur leigjandinn þá 30 daga til að tilkynna hvort hann samþykki hækkunina, vilji bera hana undir kærunefnd húsamála eða segja upp leigusamningi. Samskonar frestur gildir í tilfelli 2, komist leigjandi og leigusali ekki að samkomulagi. Verður að kanna hvort leigjandi ætli að nýta sér forgangsrétt Í núgildandi lögum eiga leigjendur sem leigja húsnæði tímabundið almennt forgangsrétt til áframhaldandi leigu húsnæðisins að leigutíma loknum, en með nýju lögunum er sú skylda lögð á leigusala að kanna hvort leigjandi hyggist nýta sér forgangsrétt til áframhaldandi leigu. Þegar húsaleigusamningur var gerður til skemmri tíma en þriggja mánaða ber leigusala að spyrja leigjanda áður en 30 dagar eru eftir af leigusamningnum, en þremur mánuðum sé samningurinn lengri. Leigjandi skal tilkynna leigusala innan 30 daga frá fyrirspurninni hvort hann ætli að nýta sér forgangsréttinn. Uppsögn ótímabundinna samninga án ástæðu óheimil Samkvæmt gildandi lögum er leigusala frjáls uppsögn ótímabundins leigusamnings án sérstakrar ástæðu. Sú breyting er gerð að sérstakar ástæður þurfi að liggja fyrir til að leigusali geti sagt upp ótímabundnum samningi og að ástæður uppsagnar skuli tilkynntar með formlegum hætti. Leigjandi getur þá borið uppsögnina undir kærunefnd húsnæðismála. Þau atriði sem leigusali getur borið fyrir sig við uppsögn ótímabundinn samning eru listuð upp með tæmandi hætti í lögunum. Leigumarkaður Húsnæðismál Mest lesið Skuldar félagi Einars 44 milljónir og gæti misst 295 milljóna hús Viðskipti innlent Fegurð er glæpur kom út í mínus Viðskipti innlent „Alls konar fólk heyrt í mér um alls konar hluti“ Viðskipti innlent Þetta kostar skyndibiti á Íslandi Neytendur Atvinnumissir: „Ég kunni nú ekki við að spyrja Jón beint“ Atvinnulíf Stórfyrirtæki hyggja á uppbyggingu á Hólmsheiði Viðskipti innlent Segir engar breytingar hafa verið gerðar á uppskrift SS pylsna Neytendur Bæta við níunda áfangastað sínum á Spáni Viðskipti innlent Þrjár verslanir í Múlunum sektaðar eftir rassíu Neytendastofu Neytendur Nýtt trend: Engir yfirmenn á vinnustaðnum Atvinnulíf Fleiri fréttir Segir engar breytingar hafa verið gerðar á uppskrift SS pylsna Útlit fyrir frekari verðhækkanir á kaffimarkaði Þrjár verslanir í Múlunum sektaðar eftir rassíu Neytendastofu Þetta kostar skyndibiti á Íslandi Fær bætur vegna brúnu blettanna í mottunni Með ólíkindum og merki um taumlausa græðgi Arion banki hækkar vexti hressilega Greiðslubyrði gæti farið hríðlækkandi á næsta ári Ellefu fyrirtæki til skoðunar vegna bílastæðagjalda Skinkan langódýrust í Prís Fasteignasali gaf rangar upplýsingar og situr uppi með reikninginn Kílómetragjaldið verst fyrir þá tekjulægri Óttast að fólk kaupi eitruð barnaföt fyrir jólin Blekking við neytendur eða leið til að halda „þægilegri verðpunkti“? Óttast að raforkuverð fjórfaldist án inngrips Réttur og öryggi leigjenda aukast á sunnudaginn Mótmæla samráðsummælum Breka og segja þau „haldlaus“ Verslanir hafi haft með sér „þögult samkomulag“ um verð Prís hrærir í pottinum: „Ekkert of langt gengið að kalla þetta verðstríð“ Verðlag á matvöru lækkar í fyrsta sinn frá því í mars Kaupum meira og meira þrátt fyrir mikla verðbólgu Reiknar með því að Bónus sjái Prís sem áskorun Lágvöruverðsverslunin Prís opnar í dag Temu kaupin getu hæglega orðið að fíkn Verðstríð að hefjast á matvörumarkaði Sleppur við sektir eftir auglýsingu um hundrað prósent lán Orðrómur um Appelsín ósannur Sjá meira
Þetta kemur fram á heimasíðu Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar. Með nýjum lögum verður leigusali að kanna hvort leigjandi ætli að nýta sér forgangsrétt og verður honum óheimilt að segja upp ótímabundnum samningi án ástæðu. Breytingarnar taka til samninga sem gerðir eru eftir mánaðamótin auk samninga sem eru endurnýjaðir eða framlengdir eftir þann tíma. Vísitölutenging styttri samninga óheimil Ekki verður heimilt að semja um að leiguverð taki breytingum á samningstímanum ef um samning er að ræða sem er til 12 mánaða eða skemur. Þetta þýðir t.d. að vísitölutenging leigufjárhæðar er ekki lengur leyfileg þegar um er að ræða tímabundna samninga, nema að tímalengd þeirra sé 13 mánuðir eða lengri. Áfram verður heimilt að vísitölutengja ótímabundna samninga. Samningar um íbúðir lögaðila sem ekki er rekinn í hagnaðarskyni geta þó verið undanþegnir þessari reglu, t.d. námsmannaíbúðir og áfangaheimili. Sem dæmi má taka að tímabundinn húsaleigusamningur til 12 mánaða getur ekki innihaldið ákvæði um breytingar á leiguverði skv. vísitölu neysluverðs. Samningur sem gerður er til 13 mánaða eða lengur getur þó innihaldið slíkt ákvæði, sem og samningar sem ekki hafa neina lokadagsetningu og eru þá ótímabundnir. Leigufjárhæð má breyta að ákveðnum skilyrðum uppfylltum Með lagabreytingunum munu bæði leigjendur og leigusalar geta farið fram á breytingu á leiguverði eftir að tólf mánuðir eru liðnir frá undirritun samnings í þremur af eftirfarandi tilfellum: Ef leigusali er lögaðili og rekstrarkostnaður hans hækkar. Ef leigjandi eða leigusali vill samræma leiguverðið við markaðsverð á sambærilegu húsnæði. Ef óhagnaðardrifin leigufélög vilja jafna leigufjárhæð á sambærilegu húsnæði í þeirra eigu til að stuðla að fjölbreyttri samsetningu íbúa og félagslegri blöndun. Í tilfellum 1 og 3 ber leigusala að tilkynna leigjanda um leiguhækkun með að minnsta kosti þriggja mánaða fyrirvara og hefur leigjandinn þá 30 daga til að tilkynna hvort hann samþykki hækkunina, vilji bera hana undir kærunefnd húsamála eða segja upp leigusamningi. Samskonar frestur gildir í tilfelli 2, komist leigjandi og leigusali ekki að samkomulagi. Verður að kanna hvort leigjandi ætli að nýta sér forgangsrétt Í núgildandi lögum eiga leigjendur sem leigja húsnæði tímabundið almennt forgangsrétt til áframhaldandi leigu húsnæðisins að leigutíma loknum, en með nýju lögunum er sú skylda lögð á leigusala að kanna hvort leigjandi hyggist nýta sér forgangsrétt til áframhaldandi leigu. Þegar húsaleigusamningur var gerður til skemmri tíma en þriggja mánaða ber leigusala að spyrja leigjanda áður en 30 dagar eru eftir af leigusamningnum, en þremur mánuðum sé samningurinn lengri. Leigjandi skal tilkynna leigusala innan 30 daga frá fyrirspurninni hvort hann ætli að nýta sér forgangsréttinn. Uppsögn ótímabundinna samninga án ástæðu óheimil Samkvæmt gildandi lögum er leigusala frjáls uppsögn ótímabundins leigusamnings án sérstakrar ástæðu. Sú breyting er gerð að sérstakar ástæður þurfi að liggja fyrir til að leigusali geti sagt upp ótímabundnum samningi og að ástæður uppsagnar skuli tilkynntar með formlegum hætti. Leigjandi getur þá borið uppsögnina undir kærunefnd húsnæðismála. Þau atriði sem leigusali getur borið fyrir sig við uppsögn ótímabundinn samning eru listuð upp með tæmandi hætti í lögunum.
Leigumarkaður Húsnæðismál Mest lesið Skuldar félagi Einars 44 milljónir og gæti misst 295 milljóna hús Viðskipti innlent Fegurð er glæpur kom út í mínus Viðskipti innlent „Alls konar fólk heyrt í mér um alls konar hluti“ Viðskipti innlent Þetta kostar skyndibiti á Íslandi Neytendur Atvinnumissir: „Ég kunni nú ekki við að spyrja Jón beint“ Atvinnulíf Stórfyrirtæki hyggja á uppbyggingu á Hólmsheiði Viðskipti innlent Segir engar breytingar hafa verið gerðar á uppskrift SS pylsna Neytendur Bæta við níunda áfangastað sínum á Spáni Viðskipti innlent Þrjár verslanir í Múlunum sektaðar eftir rassíu Neytendastofu Neytendur Nýtt trend: Engir yfirmenn á vinnustaðnum Atvinnulíf Fleiri fréttir Segir engar breytingar hafa verið gerðar á uppskrift SS pylsna Útlit fyrir frekari verðhækkanir á kaffimarkaði Þrjár verslanir í Múlunum sektaðar eftir rassíu Neytendastofu Þetta kostar skyndibiti á Íslandi Fær bætur vegna brúnu blettanna í mottunni Með ólíkindum og merki um taumlausa græðgi Arion banki hækkar vexti hressilega Greiðslubyrði gæti farið hríðlækkandi á næsta ári Ellefu fyrirtæki til skoðunar vegna bílastæðagjalda Skinkan langódýrust í Prís Fasteignasali gaf rangar upplýsingar og situr uppi með reikninginn Kílómetragjaldið verst fyrir þá tekjulægri Óttast að fólk kaupi eitruð barnaföt fyrir jólin Blekking við neytendur eða leið til að halda „þægilegri verðpunkti“? Óttast að raforkuverð fjórfaldist án inngrips Réttur og öryggi leigjenda aukast á sunnudaginn Mótmæla samráðsummælum Breka og segja þau „haldlaus“ Verslanir hafi haft með sér „þögult samkomulag“ um verð Prís hrærir í pottinum: „Ekkert of langt gengið að kalla þetta verðstríð“ Verðlag á matvöru lækkar í fyrsta sinn frá því í mars Kaupum meira og meira þrátt fyrir mikla verðbólgu Reiknar með því að Bónus sjái Prís sem áskorun Lágvöruverðsverslunin Prís opnar í dag Temu kaupin getu hæglega orðið að fíkn Verðstríð að hefjast á matvörumarkaði Sleppur við sektir eftir auglýsingu um hundrað prósent lán Orðrómur um Appelsín ósannur Sjá meira