Auka þurfi aðhald í efnahagsstjórninni Bjarki Sigurðsson skrifar 9. maí 2023 11:16 Sendinefnd Alþjóðagjaldeyrissjóðsins á blaðamannafundi í Þjóðmenningarhúsinu fyrir hádegi í dag. Vísir/Arnar Að mati sendinefndar Alþjóðagjaldeyrissjóðsins eru hagvaxtarhorfur á landinu fremur jákvæðar. Þeim fylgir þó ójafnvægi og er áhætta töluverð. Auka þurfi aðhald í efnahagsstjórninni en samtímis verja stöðu þeirra sem lakast standa. Komandi kjaraviðræður séu tækifæri til að tengja betur raunlaun og framleiðnivöxt. Sendinefnd Alþjóðagjaldeyrissjóðsins (AGS) hefur verið hér á landi síðustu daga og hitt fjölmarga fulltrúa úr efnahagslífinu til að leggja mat á stöðu efnahagsmála. Niðurstöður vinnu hópsins voru kynntar á fundi í Safnahúsinu í Reykjavík í dag. Ójafnvægi hér á landi Nefndin segir að hér á landi sé ákveðið ójafnvægi, til að mynda vegna hás verð á innflutningi og hás húsnæðisverðs, en þess er vænst að minnkandi vöxtur innlendrar eftirspurnar dragi úr því. Til að draga úr ójafnvægi þarf einnig aðhaldssamari og vel samhæfða efnahagsstefnu sem ætti að hafa það að markmiði að beina innlendri eftirspurn á sjálfbært stig og minnka verðbólgu. Verðbólgumarkmið Seðlabanka Íslands er 2,5 prósent en að mati nefndarinnar gæti hún komist þangað í lok árs 2025. Til þess að komast þangað þarf þó mögulega að hækka meginvexti enn frekar. Að mati nefndarinnar þarf Seðlabankinn að halda þröngu taumhaldi í þeim málum. Ásgeir Jónsson er seðlabankastjóri.Vísir/Vilhelm Aðhald í rekstri hins opinbera Til þess að draga úr verðbólgu þarf hið opinbera að sjá til þess að rétta af halla sinn. Halli af heildarafkomu hins opinbera á árinu er það sem nemur 1,7 prósenti af landsframleiðslu. „Ef tekjur verða minni en samkvæmt fjármálaáætlun, eins og spá AGS bendir til, þarf meira aðhald í opinberum fjármálum þótt gæta verði að því að verja viðkvæma hópa gagnvart áhrifum þess. Eftir 2023 væri varfærið að hraða bata í afkomu hins opinbera frekar með því að ná jafnvægi í afkomu ríkissjóðs og láta fjármálareglur taka aftur gildi árið 2025, einu ári fyrr en stefnt er að. Með því væru send skýr skilaboð um staðfestu stjórnvalda gagnvart ábyrgð í opinberum fjármálum og byggður upp viðnámsþróttur gagnvart áföllum framtíðar,“ segir í niðurstöðum nefndarinnar. Nefndin segir að það þurfi aðhald sem nemur einu til tveimur prósentum af vergri landsframleiðslu á næstu tveimur árum. Sú stefna hefur verið boðuð að hluta til með fjármálaáætlun. Leggur nefndin til að dregin verði til baka þrjú til sex prósent raunaukning útgjalda í samanburði við síðustu fjármálaáætlun, flokkum í lægra þrepi virðisaukaskatts yrði fækkað og að aðrir skattstyrkir yrðu endurskoðaðir. Katrín Jakobsdóttir, Bjarni Benediktsson og Sigurður Ingi Jóhannsson, formenn ríkisstjórnarflokkanna þriggja. Þau þurfa að leiðrétta halla reksturs hins opinbera að mati nefndarinnar.Vísir/Vilhelm Tryggja gæði kaupenda í Íslandsbanka Salan á eftirstandandi eignarhlut ríkisins í Íslandsbanka mun hjálpa til að byggja upp svigrúm í opinberum fjármálum en að mati nefndarinnar þarf að ljúka henni með þeim hætti að gæði eigenda séu virt. FSAP-úttekt nefndarinnar gefur til kynna að hægt væri að bæta viðnámsþrótt enn frekar með því að tryggja eftirlitsstofnunum nægileg völd, aðföng og sjálfstæði. Meðal annars ættu starfsmenn fjármála- og efnahagsráðuneytisins að víkja úr fjármálaeftirlitsnefnd. „Formfesting framsalsheimilda vegna ákvarðana í fjármálaeftirliti innan Seðlabankans myndi tryggja betri ábyrgðarskil og skilvirkni. Einnig þarf að veita starfsfólki Seðlabankans fullnægjandi skaðleysi í störfum sínum,“ segir í álitinu. Kjaraviðræðurnar mikilvægar Kjaraviðræðurnar sem framundan eru séu tækifæri til að tengja betur saman laun og framleiðnivöxt á Íslandi. Nefndin segir að kjarasamningar hér á landi hafi verið árangursríkir hvað varðar að stuðla að þátttöku og draga úr fátækt en síður þegar kemur að því að tryggja að launahækkanir setji ekki þrýsting til aukningar verðbólgu eða dragi úr samkeppnishæfi landsins. „Til að ná fram betri tengingu á milli raunlauna og framleiðnivaxtar ætti í kjaraviðræðum síðar á þessu ári að endurskoða framsetningu hagvaxtaraukans sem var innifalinn í samningunum 2019-22, meðal annars með því að tengja hagvaxtaraukann við aukna framleiðni vinnuafls miðað við upphaf samningsins. Einnig ætti að styrkja leiðir til að leysa úr langvarandi deilum meðal annars með því að tryggja að ríkissáttasemjari geti leitt samningsaðila saman og gert tillögur sem miða að því að leysa deilur,“ segir í áliti nefndarinnar. Efnahagsmál Seðlabankinn Kjaramál Verðlag Rekstur hins opinbera Salan á Íslandsbanka Mest lesið Sæstrengur milli Eistlands og Finnlands rofinn Erlent Töldu að ævilöng vesælmennska biði „barnanna á mölinni“ Innlent Girnist Panama-skurðinn, Grænland og Kanada Erlent Erfiður tími þegar dóttirin kom út sem trans Innlent Þau kvöddu á árinu 2024 Erlent Dregur úr vindi en áfram vetrarveður Veður Jólakindin Djásn á Stokkseyri Innlent Standa vaktina á jóladag: „Þetta er bara eins og hina dagana“ Innlent Alls kyns jól um allan heim Erlent Þak fauk nánast af hlöðu Innlent Fleiri fréttir Töldu að ævilöng vesælmennska biði „barnanna á mölinni“ Jólakindin Djásn á Stokkseyri Standa vaktina á jóladag: „Þetta er bara eins og hina dagana“ Standa vaktina við lokunarpósta á jóladag Flugferðir hafnar að nýju í Keflavík Þak fauk nánast af hlöðu Fagna jólunum í Betlehem í skugga stríðs Hellisheiði og Þrengsli opna ekki fyrr en á morgun Aðeins ein flugvél lent í Keflavík í dag Útköll víða vegna óveðurs Erfiður tími þegar dóttirin kom út sem trans Gott að geta sagt „þú ert hjartanlega velkominn“ Appelsínugular viðvaranir og jólaboð hjá Hjálpræðishernum Á vaktinni við lokunarpósta alla jólanótt Tveir vörðu jólanótt í fangaklefa Gleðileg jól, kæru lesendur Vegir víða um land gætu lokast með litlum fyrirvara Varað við ferðalögum víða um land Margir á síðasta snúningi með jólapakkana Í sumum tilfellum eina hátíðlega stund dagsins Men Tolla komið í leitirnar: „Sannkölluð jólasaga“ Vonskuveður og þau sem eru á síðasta snúningi Fjúgandi hálka í kirkjugörðum Reykjavíkur Stolið hálsmen Tolla dúkkaði upp tuttugu árum síðar Nóg að gera hjá slökkviliðinu í nótt Mette óskaði Kristrúnu til hamingju Aðfangadagur: Hvar er opið og hve lengi? „Skiptir sannleikurinn engu máli?“ Fjölmenni gekk fyrir frið í miðborginni Rútur skildar eftir á Holtavörðuheiði og leiðinni lokað Sjá meira
Sendinefnd Alþjóðagjaldeyrissjóðsins (AGS) hefur verið hér á landi síðustu daga og hitt fjölmarga fulltrúa úr efnahagslífinu til að leggja mat á stöðu efnahagsmála. Niðurstöður vinnu hópsins voru kynntar á fundi í Safnahúsinu í Reykjavík í dag. Ójafnvægi hér á landi Nefndin segir að hér á landi sé ákveðið ójafnvægi, til að mynda vegna hás verð á innflutningi og hás húsnæðisverðs, en þess er vænst að minnkandi vöxtur innlendrar eftirspurnar dragi úr því. Til að draga úr ójafnvægi þarf einnig aðhaldssamari og vel samhæfða efnahagsstefnu sem ætti að hafa það að markmiði að beina innlendri eftirspurn á sjálfbært stig og minnka verðbólgu. Verðbólgumarkmið Seðlabanka Íslands er 2,5 prósent en að mati nefndarinnar gæti hún komist þangað í lok árs 2025. Til þess að komast þangað þarf þó mögulega að hækka meginvexti enn frekar. Að mati nefndarinnar þarf Seðlabankinn að halda þröngu taumhaldi í þeim málum. Ásgeir Jónsson er seðlabankastjóri.Vísir/Vilhelm Aðhald í rekstri hins opinbera Til þess að draga úr verðbólgu þarf hið opinbera að sjá til þess að rétta af halla sinn. Halli af heildarafkomu hins opinbera á árinu er það sem nemur 1,7 prósenti af landsframleiðslu. „Ef tekjur verða minni en samkvæmt fjármálaáætlun, eins og spá AGS bendir til, þarf meira aðhald í opinberum fjármálum þótt gæta verði að því að verja viðkvæma hópa gagnvart áhrifum þess. Eftir 2023 væri varfærið að hraða bata í afkomu hins opinbera frekar með því að ná jafnvægi í afkomu ríkissjóðs og láta fjármálareglur taka aftur gildi árið 2025, einu ári fyrr en stefnt er að. Með því væru send skýr skilaboð um staðfestu stjórnvalda gagnvart ábyrgð í opinberum fjármálum og byggður upp viðnámsþróttur gagnvart áföllum framtíðar,“ segir í niðurstöðum nefndarinnar. Nefndin segir að það þurfi aðhald sem nemur einu til tveimur prósentum af vergri landsframleiðslu á næstu tveimur árum. Sú stefna hefur verið boðuð að hluta til með fjármálaáætlun. Leggur nefndin til að dregin verði til baka þrjú til sex prósent raunaukning útgjalda í samanburði við síðustu fjármálaáætlun, flokkum í lægra þrepi virðisaukaskatts yrði fækkað og að aðrir skattstyrkir yrðu endurskoðaðir. Katrín Jakobsdóttir, Bjarni Benediktsson og Sigurður Ingi Jóhannsson, formenn ríkisstjórnarflokkanna þriggja. Þau þurfa að leiðrétta halla reksturs hins opinbera að mati nefndarinnar.Vísir/Vilhelm Tryggja gæði kaupenda í Íslandsbanka Salan á eftirstandandi eignarhlut ríkisins í Íslandsbanka mun hjálpa til að byggja upp svigrúm í opinberum fjármálum en að mati nefndarinnar þarf að ljúka henni með þeim hætti að gæði eigenda séu virt. FSAP-úttekt nefndarinnar gefur til kynna að hægt væri að bæta viðnámsþrótt enn frekar með því að tryggja eftirlitsstofnunum nægileg völd, aðföng og sjálfstæði. Meðal annars ættu starfsmenn fjármála- og efnahagsráðuneytisins að víkja úr fjármálaeftirlitsnefnd. „Formfesting framsalsheimilda vegna ákvarðana í fjármálaeftirliti innan Seðlabankans myndi tryggja betri ábyrgðarskil og skilvirkni. Einnig þarf að veita starfsfólki Seðlabankans fullnægjandi skaðleysi í störfum sínum,“ segir í álitinu. Kjaraviðræðurnar mikilvægar Kjaraviðræðurnar sem framundan eru séu tækifæri til að tengja betur saman laun og framleiðnivöxt á Íslandi. Nefndin segir að kjarasamningar hér á landi hafi verið árangursríkir hvað varðar að stuðla að þátttöku og draga úr fátækt en síður þegar kemur að því að tryggja að launahækkanir setji ekki þrýsting til aukningar verðbólgu eða dragi úr samkeppnishæfi landsins. „Til að ná fram betri tengingu á milli raunlauna og framleiðnivaxtar ætti í kjaraviðræðum síðar á þessu ári að endurskoða framsetningu hagvaxtaraukans sem var innifalinn í samningunum 2019-22, meðal annars með því að tengja hagvaxtaraukann við aukna framleiðni vinnuafls miðað við upphaf samningsins. Einnig ætti að styrkja leiðir til að leysa úr langvarandi deilum meðal annars með því að tryggja að ríkissáttasemjari geti leitt samningsaðila saman og gert tillögur sem miða að því að leysa deilur,“ segir í áliti nefndarinnar.
Efnahagsmál Seðlabankinn Kjaramál Verðlag Rekstur hins opinbera Salan á Íslandsbanka Mest lesið Sæstrengur milli Eistlands og Finnlands rofinn Erlent Töldu að ævilöng vesælmennska biði „barnanna á mölinni“ Innlent Girnist Panama-skurðinn, Grænland og Kanada Erlent Erfiður tími þegar dóttirin kom út sem trans Innlent Þau kvöddu á árinu 2024 Erlent Dregur úr vindi en áfram vetrarveður Veður Jólakindin Djásn á Stokkseyri Innlent Standa vaktina á jóladag: „Þetta er bara eins og hina dagana“ Innlent Alls kyns jól um allan heim Erlent Þak fauk nánast af hlöðu Innlent Fleiri fréttir Töldu að ævilöng vesælmennska biði „barnanna á mölinni“ Jólakindin Djásn á Stokkseyri Standa vaktina á jóladag: „Þetta er bara eins og hina dagana“ Standa vaktina við lokunarpósta á jóladag Flugferðir hafnar að nýju í Keflavík Þak fauk nánast af hlöðu Fagna jólunum í Betlehem í skugga stríðs Hellisheiði og Þrengsli opna ekki fyrr en á morgun Aðeins ein flugvél lent í Keflavík í dag Útköll víða vegna óveðurs Erfiður tími þegar dóttirin kom út sem trans Gott að geta sagt „þú ert hjartanlega velkominn“ Appelsínugular viðvaranir og jólaboð hjá Hjálpræðishernum Á vaktinni við lokunarpósta alla jólanótt Tveir vörðu jólanótt í fangaklefa Gleðileg jól, kæru lesendur Vegir víða um land gætu lokast með litlum fyrirvara Varað við ferðalögum víða um land Margir á síðasta snúningi með jólapakkana Í sumum tilfellum eina hátíðlega stund dagsins Men Tolla komið í leitirnar: „Sannkölluð jólasaga“ Vonskuveður og þau sem eru á síðasta snúningi Fjúgandi hálka í kirkjugörðum Reykjavíkur Stolið hálsmen Tolla dúkkaði upp tuttugu árum síðar Nóg að gera hjá slökkviliðinu í nótt Mette óskaði Kristrúnu til hamingju Aðfangadagur: Hvar er opið og hve lengi? „Skiptir sannleikurinn engu máli?“ Fjölmenni gekk fyrir frið í miðborginni Rútur skildar eftir á Holtavörðuheiði og leiðinni lokað Sjá meira