Gæða- og eftirlitsstofnun velferðarmála birti í dag greinargerð um meðferðarheimilið Varpholt/Laugaland. Heimilið var starfrækt á árunum 1997 til 2007. Fjöldi kvenna hefur stigið fram og sagt frá ofbeldi sem þær urðu fyrir á heimilinu.
Í greinargerðinni er komist að þeirri niðurstöðu að eftirlitsskylda barnaverndaryfirvalda brást þeim sem dvöldu á meðferðarheimilinu Varpholti/Laugalandi. Yfirvöld hefðu átt að bregðast við ákalli íbúa og skerast í leikinn þegar ljóst var hve mikið álag hvíldi á starfsfólki. Yfirgnæfandi meirihluti fyrrum vistbarna upplifði andlegt ofbeldi við dvölina.
Mikill léttir
Íris Ósk Friðriksdóttir og Brynja Skúladóttir eru á meðal þeirra sem dvöldu á heimilinu. Hafa þær á undanförnum árum barist fyrir viðurkenningu á því sem gekk á á heimilinu. Þær brugðust við greinargerðinni í beinni útsendingu í Kvöldfréttum Stöðvar 2 í kvöld.
„Bara mjög mikill léttir,“ sagði Brynja aðspurð um hvaða tilfinningar bærðust með henni eftir að hafa gluggað í greinargerðina.
Íris tók undir orð Brynju og sagði að það væri mikill léttir að búið væri að viðurkenna að ofbeldi hafi viðgengist á meðferðarheimilinu.
Þær segjast einnig vera spenntar að sjá hvernig Ásmundur Einar Daðson, félags- og barnamálaráðherra, muni bregðast við greinargerðinni, sem ráðist var í eftir að ríkisstjórnin samþykkti tillögu hans þess efnis.
„Ég persónulega er mjög spennt að sjá viðbrögð ráðherra við þessu. Það kemur ekkert fram í skýrslunni hver næstu skref eigi að vera þannig að við erum svolítið í lausu lofti,“ segir Íris.
Fengu sms hálftíma fyrir birtingu greinargerðarinnar
Þrátt fyrir að finna fyrir létti við birtingu greinargerðarinnar gagnrýna þær skort á upplýsingagjöf við gerð greinargerðarinnar.
„Það var tekið viðtal við okkur, svo heyrum við ekki neitt. Við fáum til dæmis sms hálftíma áður en skýrslan kemur út um það að hún sé að koma út í dag klukkan tvö,“ segir Íris.
Við gerð greinargerðarinnar voru tekin viðtöl við 34 einstaklinga úr hópi fyrrum vistbarna, 32 konur og tvo karla, ellefu fyrrum starfsmenn eða verktaka og forstöðuhjónin sem ráku heimilið.
Íris segist trúa því að það styttist í hægt verði að setja punkt fyrir aftan þetta tímabil í lífi þeirra.
„Þegar skýrslan er komin út þá vill maður trúa því að þetta sé mjög langt komið. Ég er sammála Brynju með það að mér er mjög létt að það er viðurkennt að það átti sér stað ofbeldi þarna.“
Barna- og fjölskyldustofa rekur nú heimili á Laugalandi
Greinargerðin er löng, rúmlega 230 blaðsíður, en þar má finna ýmsar frásagnir, pappírsgögn og fleira frá þeim sem bjuggu á meðferðarheimilinu.
Í þeim helstu niðurstöðum sem Gæða- og eftirlitsstofnun velferðarmála birti úr greinargerðinni segir að sálfræðiþjónusta hafi verið ábótavant, allir íbúar sem tekið viðtal var við höfðu lent í andlegu ofbeldi eða orðið vitni að því og að þekking sem var til staðar sem hefði nýst íbúum Laugalands hafi ekki verið nýtt þar.
Nýir rekstraraðilar tóku við rekstri heimilisins árið 2008 og var það rekið af þeim til ársins 2021. Í sumar var þar opnað nýtt meðferðarheimili í húsnæðinu og er það rekið af Barna- og fjölskyldustofu.
