Hefjum störf breytir lífi fólks: Þakkir og hvatning til Vinnumálastofnunnar Sveinn Waage skrifar 8. mars 2022 07:01 Merkilegt hvernig mismunandi hlutir sitja eftir úr skólagöngunni. Á meðan ótrúlega lítið situr eftir af algebrunni urðu önnur atriði naglföst í langtímaminninu. Eitt af því sem sat eftir úr framhaldsskólanum á síðustu öld var eldfim umræða í sálfræði 203 um hvaða atburðir í lífi fólks hefði mestu áhrif andlega á það til langframa. Að missa elskandi maka var efst á listanum og gátu flestir tengt við það. En svo kom að atriði nr.2 og þá vandaðist málið. „Langtíma atvinnuleysi“ var næst á listanum. Ha!? Hvernig gat það verið framar í röðinni en allar hugsanlegar hörmungar og sorg, sem á fólk er lagt í daglegu lífi? Ekki séns. Fyrir 18 ára peyja úr Eyjum sem upplifði að vinna væri næg fyrir alla, alltaf, var þetta of stór fullyrðing til að meðtaka. En þegar heimurinn stækkaði og árin færðust yfir fór þessi furðulega ályktun úr sálfræðibókinni, að útskýrast betur og betur. Heilu kynslóðirnar erlendis brennimerktar í vítahring atvinnuleysis og hér heima sá maður betur með aldrinum hvaða eyðileggjandi áhrif það hafði á fólk að vera án vinnu í lengri tíma. Hver svo sem ástæðan var. Svo var það líklega ekki fyrr en í svokölluðu hruni og seinna í covid sem miðaldra Sveinn fyllilega náði að meðtaka sjálfur að líklega var eitthvað að marka þessa kennslubók í sálfræði 203. En ég er heppinn. Ég á góða að, vini, fjölskyldu og tengslanet. Og málin hafa þróast þannig að ég hef fengið að vinna við fjölbreytt verkefni samhliða öðrum störfum sem hafa svo gripið mig þegar aðstæður breytast. Nóg um það. Talandi um heppni. Ég fékk tækifæri í haust að taka að mér ráðgjafaverkefni sem hefur verið ótrúleg reynsla sem vert er að deila áfram og vekja athygli á. Það hefur a.m.k. ekki mikið borið á vitnisburði og fréttum af fólkinu sjálfu sem hefur hreinlega LIFNAÐ VIÐ í átakinu „Hefjum störf“ hjá Vinnumálastofnun. Hér skal sú saga sögð. Spennandi og þörf hugmynd kviknaði hjá Góðgerðarfélaginu Gleipni í haust að leggja af stað og þróa hugbúnað og tölvuleik með því markmiði að leikjavæða lærdóm með áherslu á íslenskt mál og menningu. Viðtöl og vinna með kennurum í grunnskólum út um allt land átti eftir að sýna enn betur fram á brýna þörfina á að viðhalda móðurmálinu okkar. Mikill áhugi og vilji til samstarfs, var auðsýndur, samstarf sem þegar er byrjað, þegar þetta er skrifað. Stefnt er að því að hugbúnaðurinn verði öllum aðgengilegur að kostnaðarlausu. Það sem kannski var og er óvenjulegt við þetta verkefni er að fengið var, í samvinnu með Vinnumálastofnun, tugir manns til að vinna að verkefninu í það minnsta í sex mánuði undir átakinu „Hefjum störf“. Starfsfólkið sem hefur unnið að þessu undanfarna mánuði var allt búið að vera án fastrar atvinnu í ár eða lengur. Hér eftir verður það mikil áskorun að missa sig ekki í lýsingarorðum á því sem gerst hefur síðan við byrjuðum, en byrjum á að henda í eitt gott útlenskt ó-mæ-god! Til að byrja með eru orðið fjarstæðukennt kannski besta orðið til að lýsa ráðningarferlinu. Fjöldinn af hæfu vel menntuðu fólki á skrá hjá VMST er sláandi. Við þurftum forritara, hönnuði, markaðsfólk, mannauðs- og skrifstofufólk. Í draumaheimi fyndum við svo líka hæft fólk sem hefði reynslu og þekkingu á að sækja styrki og samstarfsaðila fyrir slíkt verkefni. Allt þetta tókst og gott betur. Við gátum valið úr hæfu fólki. Að sjá síðan kraftinn, gleðina og afköstin sem þetta verkefni hefur leyst úr læðingi er lygilegt. Að sjá fólk sem mætti með hettuna á hausnum og þorði ekki augnsambandi, skara fram úr í forritun, hugmyndavinnu og samskiptum við hagaðila er hreinlega magnað. Þetta verkefni er að gefa svo hæfu fólki aftur trú á sjálft sig og maður á erfitt með að trúa því að þessi öflugi mannauður hafi staðið ónýttur í allan þennan tíma. Þvílík sóun. Við áttum svo von á því fljótlega að þessi kraftur leystur úr læðingi myndi kasta fólki í önnur föst langtímastörf og það er raunin. Að sjá þau fara í önnur störf er bæði gefandi og dásamlegt þrátt fyrir að missinn úr teyminu okkar. Hvað sem verður, hversu langt sem við náum, verður alltaf hægt að líta til baka og þakka fyrir allt þetta fólk sem fór á flug með okkur í Gleipni. Markmiðið með þessum orðum er að veita innsýn í hvernig átak eins og „Hefjum störf“ virkar í raun og veru. Við viljum fyrst þakka Vinnumálastofnun kærlega fyrir traustið og samstarfið en jafnframt skora á VMST og stjórnvöld að endurskoða ákvörðun um að leggja átakið til hliðar. Við erum til vitnis og umræðu um virknina og hvernig þetta átak hreinlega breytir lífi fólks. Ekkert minna. Ég sá svo sjálfur í vikunni að 170 manns sóttu um eitt 50% starf á næturvaktir á hóteli. Langflest með mikla menntun og reynslu. Ónýttur mannauður. Ónýtt tækifæri í verðmætasköpun fyrir samfélagið allt. Nánar um verkefnið Lækjavæðum Lærdóm á www.gleipnir.org Höfundur er ráðgjafi og leiðbeinandi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Vinnumarkaður Sveinn Waage Mest lesið Svargrein: Ísland á víst að íhuga aðild að ESB Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Gerir háskólanám þig að grunnskólakennara? Davíð Már Sigurðsson Skoðun Kirkjuklukkur hringja Bjarni Karlsson Skoðun „Er allt í lagi?“ Olga Björt Þórðardóttir Skoðun Einmanaleiki: Skortir þig tengsl við þig eða aðra? Sigrún Þóra Sveinsdóttir Skoðun Sumarfríinu aflýst Sigurður Helgi Pálmason Skoðun Göngum í Haag hópinn Þórhildur Sunna Ævarsdóttir Skoðun Fordómar gagnvart hinsegin fólki – Reynslusaga Geir Gunnar Markússon Skoðun Úr skotgröfum í netkerfin: Netárásir á innviði Vesturlanda Ýmir Vigfússon Skoðun Stríð skapar ekki frið Sanna Magdalena Mörtudóttir Skoðun Skoðun Skoðun Þegar fjölbreytileikinn verður ógn: Afneitun, andstaða og ótti við hið mannlega Haukur Logi Jóhannsson skrifar Skoðun Einmanaleiki: Skortir þig tengsl við þig eða aðra? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Skoðun Svargrein: Ísland á víst að íhuga aðild að ESB Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Fjölbreytni í endurhæfingu skiptir máli Hólmfríður Einarsdóttir skrifar Skoðun Sumarfríinu aflýst Sigurður Helgi Pálmason skrifar Skoðun Úr skotgröfum í netkerfin: Netárásir á innviði Vesturlanda Ýmir Vigfússon skrifar Skoðun Fordómar gagnvart hinsegin fólki – Reynslusaga Geir Gunnar Markússon skrifar Skoðun „Er allt í lagi?“ Olga Björt Þórðardóttir skrifar Skoðun Göngum í Haag hópinn Þórhildur Sunna Ævarsdóttir skrifar Skoðun Kirkjuklukkur hringja Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Gerir háskólanám þig að grunnskólakennara? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Stríð skapar ekki frið Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Íslenska stóðhryssan og Evrópa Hallgerður Ljósynja Hauksdóttir skrifar Skoðun Hvammsvirkjun – Skyldur ráðherra og réttur samfélagsins Eggert Valur Guðmundsson skrifar Skoðun Norska leiðin er fasismi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Um mýkt, menntun og von Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Höfum alla burði til þess Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Tímabær rannsókn dómsmálaráðuneytisins Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar Skoðun Umsókn krefst ákvörðunar – ekki ákalls Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Hjálp, barnið mitt spilar Roblox! Kristín Magnúsdóttir skrifar Skoðun Líkindi með guðstrú og djöflatrú Gunnar Björgvinsson skrifar Skoðun Ævinlega þakkláti flóttamaðurinn Zeljka Kristín Klobucar skrifar Skoðun Vér vesalingar Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Leikrit Landsvirkjunar Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Við þurfum ekki að loka landinu – við þurfum að opna augun Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Svona eða hinsegin, hvert okkar verður næst? Unnar Geir Unnarsson skrifar Skoðun Reynisfjara og mannréttindasáttmáli Evrópu Róbert R. Spanó skrifar Skoðun Að hlúa að foreldrum: Forvörn sem skiptir máli Áróra Huld Bjarnadóttir skrifar Skoðun Ákall til íslenskra stjórnmálamanna Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Þurfum við virkilega „leyniþjónustu”? Helen Ólafsdóttir skrifar Sjá meira
Merkilegt hvernig mismunandi hlutir sitja eftir úr skólagöngunni. Á meðan ótrúlega lítið situr eftir af algebrunni urðu önnur atriði naglföst í langtímaminninu. Eitt af því sem sat eftir úr framhaldsskólanum á síðustu öld var eldfim umræða í sálfræði 203 um hvaða atburðir í lífi fólks hefði mestu áhrif andlega á það til langframa. Að missa elskandi maka var efst á listanum og gátu flestir tengt við það. En svo kom að atriði nr.2 og þá vandaðist málið. „Langtíma atvinnuleysi“ var næst á listanum. Ha!? Hvernig gat það verið framar í röðinni en allar hugsanlegar hörmungar og sorg, sem á fólk er lagt í daglegu lífi? Ekki séns. Fyrir 18 ára peyja úr Eyjum sem upplifði að vinna væri næg fyrir alla, alltaf, var þetta of stór fullyrðing til að meðtaka. En þegar heimurinn stækkaði og árin færðust yfir fór þessi furðulega ályktun úr sálfræðibókinni, að útskýrast betur og betur. Heilu kynslóðirnar erlendis brennimerktar í vítahring atvinnuleysis og hér heima sá maður betur með aldrinum hvaða eyðileggjandi áhrif það hafði á fólk að vera án vinnu í lengri tíma. Hver svo sem ástæðan var. Svo var það líklega ekki fyrr en í svokölluðu hruni og seinna í covid sem miðaldra Sveinn fyllilega náði að meðtaka sjálfur að líklega var eitthvað að marka þessa kennslubók í sálfræði 203. En ég er heppinn. Ég á góða að, vini, fjölskyldu og tengslanet. Og málin hafa þróast þannig að ég hef fengið að vinna við fjölbreytt verkefni samhliða öðrum störfum sem hafa svo gripið mig þegar aðstæður breytast. Nóg um það. Talandi um heppni. Ég fékk tækifæri í haust að taka að mér ráðgjafaverkefni sem hefur verið ótrúleg reynsla sem vert er að deila áfram og vekja athygli á. Það hefur a.m.k. ekki mikið borið á vitnisburði og fréttum af fólkinu sjálfu sem hefur hreinlega LIFNAÐ VIÐ í átakinu „Hefjum störf“ hjá Vinnumálastofnun. Hér skal sú saga sögð. Spennandi og þörf hugmynd kviknaði hjá Góðgerðarfélaginu Gleipni í haust að leggja af stað og þróa hugbúnað og tölvuleik með því markmiði að leikjavæða lærdóm með áherslu á íslenskt mál og menningu. Viðtöl og vinna með kennurum í grunnskólum út um allt land átti eftir að sýna enn betur fram á brýna þörfina á að viðhalda móðurmálinu okkar. Mikill áhugi og vilji til samstarfs, var auðsýndur, samstarf sem þegar er byrjað, þegar þetta er skrifað. Stefnt er að því að hugbúnaðurinn verði öllum aðgengilegur að kostnaðarlausu. Það sem kannski var og er óvenjulegt við þetta verkefni er að fengið var, í samvinnu með Vinnumálastofnun, tugir manns til að vinna að verkefninu í það minnsta í sex mánuði undir átakinu „Hefjum störf“. Starfsfólkið sem hefur unnið að þessu undanfarna mánuði var allt búið að vera án fastrar atvinnu í ár eða lengur. Hér eftir verður það mikil áskorun að missa sig ekki í lýsingarorðum á því sem gerst hefur síðan við byrjuðum, en byrjum á að henda í eitt gott útlenskt ó-mæ-god! Til að byrja með eru orðið fjarstæðukennt kannski besta orðið til að lýsa ráðningarferlinu. Fjöldinn af hæfu vel menntuðu fólki á skrá hjá VMST er sláandi. Við þurftum forritara, hönnuði, markaðsfólk, mannauðs- og skrifstofufólk. Í draumaheimi fyndum við svo líka hæft fólk sem hefði reynslu og þekkingu á að sækja styrki og samstarfsaðila fyrir slíkt verkefni. Allt þetta tókst og gott betur. Við gátum valið úr hæfu fólki. Að sjá síðan kraftinn, gleðina og afköstin sem þetta verkefni hefur leyst úr læðingi er lygilegt. Að sjá fólk sem mætti með hettuna á hausnum og þorði ekki augnsambandi, skara fram úr í forritun, hugmyndavinnu og samskiptum við hagaðila er hreinlega magnað. Þetta verkefni er að gefa svo hæfu fólki aftur trú á sjálft sig og maður á erfitt með að trúa því að þessi öflugi mannauður hafi staðið ónýttur í allan þennan tíma. Þvílík sóun. Við áttum svo von á því fljótlega að þessi kraftur leystur úr læðingi myndi kasta fólki í önnur föst langtímastörf og það er raunin. Að sjá þau fara í önnur störf er bæði gefandi og dásamlegt þrátt fyrir að missinn úr teyminu okkar. Hvað sem verður, hversu langt sem við náum, verður alltaf hægt að líta til baka og þakka fyrir allt þetta fólk sem fór á flug með okkur í Gleipni. Markmiðið með þessum orðum er að veita innsýn í hvernig átak eins og „Hefjum störf“ virkar í raun og veru. Við viljum fyrst þakka Vinnumálastofnun kærlega fyrir traustið og samstarfið en jafnframt skora á VMST og stjórnvöld að endurskoða ákvörðun um að leggja átakið til hliðar. Við erum til vitnis og umræðu um virknina og hvernig þetta átak hreinlega breytir lífi fólks. Ekkert minna. Ég sá svo sjálfur í vikunni að 170 manns sóttu um eitt 50% starf á næturvaktir á hóteli. Langflest með mikla menntun og reynslu. Ónýttur mannauður. Ónýtt tækifæri í verðmætasköpun fyrir samfélagið allt. Nánar um verkefnið Lækjavæðum Lærdóm á www.gleipnir.org Höfundur er ráðgjafi og leiðbeinandi.
Skoðun Þegar fjölbreytileikinn verður ógn: Afneitun, andstaða og ótti við hið mannlega Haukur Logi Jóhannsson skrifar
Skoðun Við þurfum ekki að loka landinu – við þurfum að opna augun Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar