Bragi Páll og Guð­mundur Andri í hár saman vegna „dráps“ á Arnaldi Indriða­syni

Sjaldan eða aldrei hefur ein jólabókavertíð verið eins fjörleg, ef svo má að orði komast í því sem snýr um harðar deilur um nýútkomnar bækur. Hæst ber deilu þeirra Bergsveins Birgissonar rithöfundar og Ásgeirs Jónssonar seðlabankastjóra sem sá fyrrnefndi sakar um ritstuld. Nokkuð sem Ásgeir hafnar alfarið. Hermann Stefánsson rithöfundur hnýtir í Guðna Elísson prófessor í grein á Vísi. Og nú hefur sprottið upp ritdeila á Facebook-vegg Stefáns Pálssonar sagnfræðings.

Stefán veltir því upp að Bragi Páll drepi Arnald í skáldsögu sinni en þetta sé þó ekki nýtt. Því Valur Gunnarsson „drap t.d. bæði Vilhjálm frá Skáholti, Stein Steinarr og Þórberg Þórðarson ef ég man rétt fyrir fáeinum árum,“ segir Stefán og kallar eftir fleiri dæmum.

Guðmundur Andri leggur orð í belg, telur það í góðu lagi hjá Val, það þjóni sögunni, sem er reyndar ansi snjöll. „En þetta með Arnald finnst mér alveg síðasta sort.“

Bragi Páll er ekki aldeilis á því að láta Guðmund Andra, sem er starfsmaður Forlagsins sem gefur Arnald út, sleppa með það og krefst svara. Hann spyr hvort Guðmundur Andri hafi lesið bók sína og af hverju drápið á Arnaldi þjóni ekki sögunni: „Hvað áttu við?“

Að drepa dauðan mann eða lifandi

Guðmundur Andri segir að sér þyki þetta að „leika sér að hugmynd um að drepa raunverulegan lifandi mann af holdi og blóði bara eitthvað svo hrikalegt. Mér ofbýður það. Allt öðru máli gegnir um gengna menn.“

Hafi Guðmundur Andri talið sig sloppinn með þetta skjöplast honum hrapalega því afstaða hans fer ekki vel í hinn ákafa Braga Pál. Honum þykir þetta skjóta skökku við, að hafa ekki lesið bókina en telja engu að síður dráp Vals á nafngreindum mönnum þjóna sinni sögu en ekki hjá sér, í bók sem Guðmundur Andri hefur ekki lesið:

„Og hversvegna ofbýður þér? Hlaut Arnaldur einhvern skaða af því að vera persóna í verki mínu? Er hann sýndur á ósæmilegan hátt í bókinni? Hver er munurinn á því að drepa lifandi mann og dauðan í skáldskap? Hversvegna gegnir öðru máli um gengna menn, sem geta ekki einusinni borið hönd fyrir höfuð sér?“

Bábiljan, nýr bókmenntaþáttur

Bragi Páll biður Guðmund Andra, og ef til vill aðra viðstadda, afsökunar á spurningarflóði sínu.

„Ég er bara að velta því fyrir mér á hvaða vegferð þú ert að lýsa því yfir að skáldsaga mín sé síðasta sort, án þess að hafa lesið hana, með vísan í persónulegar tilfinningar þínar að viðfangsefnið sé hrikalegt og viðkvæmum sálum ofbjóðandi.“

Guðmundur Andri segist ekki á neinni vegferð. Hinum finnst þetta bara asnalegt. „Þú hefur alveg listrænt frelsi til að drepa nafngreindan mann í bók. Ég hef alveg ólistrænt frelsi til að þykja lítið til um þá hugmynd.“

Nú fara að æsast leikar. Bragi Páll er ófáanlegur til að sleppa Guðmundi Andra með þetta. Segir að það sé ýmislegt sem sumum finnst asnalegt og öðrum ekki. Honum þyki til að mynda asnalegt að rithöfundar tjái sig opinberlega um bækur sem þeir hafa ekki lesið. Og hann ítrekar spurningar sínar.

„Þú gætir kannski stjórnað nýjum bókmenntaþætti til höfuðs Kiljunni: „Bábiljan - Það sem Guðmundi Andra finnst um bækur sem hann hefur ekki lesið.“

Hefur enga hrifniskyldu á þessu drápi

Ljóst er að Bragi Páll telur illa að sér vegið. En þrátt fyrir sneiðina um Bábiljuna svarar Guðmundur Andri og nú með pistli:

Bragi Páll segir þá að þetta sé sem sig grunaði: „Þú sást tækifæri til þess að setja þig á háan hest og gerast siðapostuli í einhverri skrítinni krossferð fyrir því að aðeins megi drepa (og helst fjalla um) þegar látið fólk í skáldverkum.“

Arnaldur algjörlega ómeiddur

Og hann heldur áfram:

Unnendur íslenskra bókmennta geta því ekki kvartað undan því að ekki sé heitt í kolum í þessari jólabókavertíð. Og vilji menn fylgjast með er um að gera að taka til við lestur nýrra og umdeildra bóka.