Vilja stjórnvöld ekki 14 milljarða fjárfestingu í formi atvinnuuppbyggingar? Vilhjálmur Birgisson skrifar 11. nóvember 2020 08:31 Eins og fram kom í fréttum í september þá tilkynnti forstjóri Norðuráls að fyrirtækið væri tilbúið að ráðast í 14 milljarða fjárfestingu vegna stækkunar á steypuskála fyrirtækisins og að þessar framkvæmdir gætu hafist innan nokkurra vikna. Fram kom í máli forstjórans að 100 störf myndu skapast á byggingartímanum og 40 varanleg störf og annað eins í afleiddum störfum. Það kom einnig fram í tilkynningu frá Norðuráli að það eina sem fyrirtækið þyrfti til að þetta gæti orðið að veruleika væri framtíðarsýn í raforkumálum. Þar var fyrirtækið að horfa til raforkusamnings til 10 til 20 ára á því meðalverði sem Landsvirkjun fékk á árinu 2019 sem var um 24 dollarar fyrir MW stundina. Rétt er að vekja sérstaka athygli á því að þetta meðalverð upp á 24 dollara tryggði Landsvirkjun á árinu 2019 hagnað sem nam um 14 milljörðum og niðurgreiðslu á skuldum fyrir 24,3 milljarða og ekki bara það heldur gat Landsvirkjun einnig greitt ríkinu 4 milljarða í arðgreiðslu. Nú virðist blasa við að lítið sem ekkert er að gerast í þessu máli og umtalsverðar líkur eru á því að við séum að glata frá okkur 14 milljarða fjárfestingu, sem og fjölda starfa á byggingartíma og til framtíðar. Hvernig má þetta aðgerðaleysi stjórnvalda sem lýtur að 14 milljarða fjárfestingu vera að eiga sér stað á sama tíma og það stefnir í að 25 þúsund manns verði án atvinnu og að halli ríkissjóðs geti numið samanlagt uppundir 600 milljörðum á árunum 2020 og 2021 og 900 milljörðum í heildina til ársins 2025? Hvað með orð stjórnvalda um að við þurfum að framleiða meira og við þurfum kröftuga viðspyrnu til að vinna okkur úr þessari efnahagslægð sem við erum nú í vegna COVID. Það vita allir sem vita vilja að til að hægt sé að reka íslenskt samfélag með góða heilbrigðisþjónustu, löggæslu, menntakerfi og öflugt almannatryggingakerfi þurfum við öflugar og kröftugar gjaldeyrisskapandi atvinnugreinar. Gjaldeyrisöflun þjóðarinnar byggist á þremur megin stoðum, það er ferðaþjónustunni, orkufrekum iðnaði og sjávarútveginum. En nú stöndum við frammi fyrir því að ferðamannaiðnaðurinn er um þessar mundir í öndunarvél, enda hefur tekjufallið vegna COVID þurrkað tekjustofna fjölmargra fyrirtækja upp. Þessu til viðbótar er PCC á Bakka í hjartastoppi, enda búið að slökkva á báðum ofnum fyrirtækisins. Álverið í Straumsvík er keyrt áfram á einungis 85% afköstum og yfirvofandi er hótun eigenda fyrirtækisins um að álverinu verði lokað fyrir fullt og allt. Þessu til viðbótar eru rekstrarforsendur Elkem Ísland á Grundartanga afar erfiðar um þessar mundir eftir töluverða hækkun á nýjum raforkusamningi við Landsvirkjun. Á sama tíma og tvær af þremur grunnstoðum gjaldeyrisöflunar þjóðarinnar eru í verulegum vandræðum eins og hér að framan greinir, er öskrað úr öllum áttum að ríkið eigi að gera þetta og hitt og það vanti fjármagn allstaðar. Hvernig eigum við sem þjóð að standa undir velferð þjóðarinnar þegar það er að molna undan tveimur af gjaldeyrisöflunargreinum okkar? Önnur er í vandræðum vegna COVID en hin grunnstoðin er í vandræðum af mannavöldum. Að þessu öllu sögðu er óskiljanlegt að ekkert gerist í ljósi þess að fyrirtækið Norðurál er tilbúið að ráðast í 14 milljarða framkvæmd innan nokkurra vikna með öllum þeim jákvæðu margfeldisáhrifum á hagkerfið sem það hefur í för með sér. Maður spyr sig, vita stjórnvöld og þingmenn að í dag eru 175 MW af raforku að renna ónotuð til sjávar, allt vegna þess að verðlagning Landsvirkjunar hefur gert það að verkum að rekstrarskilyrði stóriðjufyrirtækja hafa snarversnað á liðnum árum og misserum. Er það virkilega þannig að ríkisfyrirtæki í eigi almennings er að horfa á eftir 175 MW renna ónotuðum til sjávar, sem nemur að andvirði allt að 5 milljörðum, en Það er hærri upphæð en auðlindagjöld í sjávarútvegi nema á árinu 2020. Ætla stjórnvöld að láta það átölulaust að Landsvirkjun með græðgivæðingu sinni ógni lífsafkomu þúsunda fjölskyldna og heilu byggðarlaganna sem byggja afkomu sína á þessum iðnaði? Hvar eru þingmenn Norðvesturkjördæmis? Og hvar er Þórdís Kolbrún iðnaðarráðherra og þingmaður Norðvesturkjördæmis? Eiga þessir kjörnu fulltrúar ekki að vera að gæta að hagsmunum kjördæmisins? Það er gunnskylda stjórnvalda að tryggja búsetu og stuðla að atvinnuöryggi handa fólkinu í landinu, en ekki láta ríkisfyrirtæki í einokunarstöðu ógna lífsafkomu þúsunda fjölskyldna og heilla byggðarlaga með skelfilegum afleiðingum fyrir alla þá sem byggja afkomu sína á þessum iðnaði sem og samfélagið allt. Höfundur er formaður Verkalýðsfélags Akraness. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Vilhjálmur Birgisson Vinnumarkaður Hvalfjarðarsveit Akranes Mest lesið Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason Skoðun Er krónan að valda átökum á milli kynslóða? Guðmundur Ragnarsson Skoðun Skoðun Skoðun Er krónan að valda átökum á milli kynslóða? Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Þetta er ekki allt að koma með fjárlagafrumvarpinu Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Viðskiptaþvinganir gegn Ísrael Steinunn Þóra Árnadóttir skrifar Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Snúum hjólunum áfram Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Búðu til pláss – fyrir öll börn Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir skrifar Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Mammon hefur náð lífeyrissjóðum á sitt band Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Forgangsorkan verður ekki skert Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir skrifar Skoðun „Við höfðum öll rangt fyrir okkur“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Íþróttahreyfingin og gerviverktaka Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Tölum um tilfinningar Amanda Ásdís Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Óttinn við íslensku rafkrónuna Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Sjúkratrygginga Íslands – hugsum í lausnum Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Afnemum launamisrétti Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Sjá meira
Eins og fram kom í fréttum í september þá tilkynnti forstjóri Norðuráls að fyrirtækið væri tilbúið að ráðast í 14 milljarða fjárfestingu vegna stækkunar á steypuskála fyrirtækisins og að þessar framkvæmdir gætu hafist innan nokkurra vikna. Fram kom í máli forstjórans að 100 störf myndu skapast á byggingartímanum og 40 varanleg störf og annað eins í afleiddum störfum. Það kom einnig fram í tilkynningu frá Norðuráli að það eina sem fyrirtækið þyrfti til að þetta gæti orðið að veruleika væri framtíðarsýn í raforkumálum. Þar var fyrirtækið að horfa til raforkusamnings til 10 til 20 ára á því meðalverði sem Landsvirkjun fékk á árinu 2019 sem var um 24 dollarar fyrir MW stundina. Rétt er að vekja sérstaka athygli á því að þetta meðalverð upp á 24 dollara tryggði Landsvirkjun á árinu 2019 hagnað sem nam um 14 milljörðum og niðurgreiðslu á skuldum fyrir 24,3 milljarða og ekki bara það heldur gat Landsvirkjun einnig greitt ríkinu 4 milljarða í arðgreiðslu. Nú virðist blasa við að lítið sem ekkert er að gerast í þessu máli og umtalsverðar líkur eru á því að við séum að glata frá okkur 14 milljarða fjárfestingu, sem og fjölda starfa á byggingartíma og til framtíðar. Hvernig má þetta aðgerðaleysi stjórnvalda sem lýtur að 14 milljarða fjárfestingu vera að eiga sér stað á sama tíma og það stefnir í að 25 þúsund manns verði án atvinnu og að halli ríkissjóðs geti numið samanlagt uppundir 600 milljörðum á árunum 2020 og 2021 og 900 milljörðum í heildina til ársins 2025? Hvað með orð stjórnvalda um að við þurfum að framleiða meira og við þurfum kröftuga viðspyrnu til að vinna okkur úr þessari efnahagslægð sem við erum nú í vegna COVID. Það vita allir sem vita vilja að til að hægt sé að reka íslenskt samfélag með góða heilbrigðisþjónustu, löggæslu, menntakerfi og öflugt almannatryggingakerfi þurfum við öflugar og kröftugar gjaldeyrisskapandi atvinnugreinar. Gjaldeyrisöflun þjóðarinnar byggist á þremur megin stoðum, það er ferðaþjónustunni, orkufrekum iðnaði og sjávarútveginum. En nú stöndum við frammi fyrir því að ferðamannaiðnaðurinn er um þessar mundir í öndunarvél, enda hefur tekjufallið vegna COVID þurrkað tekjustofna fjölmargra fyrirtækja upp. Þessu til viðbótar er PCC á Bakka í hjartastoppi, enda búið að slökkva á báðum ofnum fyrirtækisins. Álverið í Straumsvík er keyrt áfram á einungis 85% afköstum og yfirvofandi er hótun eigenda fyrirtækisins um að álverinu verði lokað fyrir fullt og allt. Þessu til viðbótar eru rekstrarforsendur Elkem Ísland á Grundartanga afar erfiðar um þessar mundir eftir töluverða hækkun á nýjum raforkusamningi við Landsvirkjun. Á sama tíma og tvær af þremur grunnstoðum gjaldeyrisöflunar þjóðarinnar eru í verulegum vandræðum eins og hér að framan greinir, er öskrað úr öllum áttum að ríkið eigi að gera þetta og hitt og það vanti fjármagn allstaðar. Hvernig eigum við sem þjóð að standa undir velferð þjóðarinnar þegar það er að molna undan tveimur af gjaldeyrisöflunargreinum okkar? Önnur er í vandræðum vegna COVID en hin grunnstoðin er í vandræðum af mannavöldum. Að þessu öllu sögðu er óskiljanlegt að ekkert gerist í ljósi þess að fyrirtækið Norðurál er tilbúið að ráðast í 14 milljarða framkvæmd innan nokkurra vikna með öllum þeim jákvæðu margfeldisáhrifum á hagkerfið sem það hefur í för með sér. Maður spyr sig, vita stjórnvöld og þingmenn að í dag eru 175 MW af raforku að renna ónotuð til sjávar, allt vegna þess að verðlagning Landsvirkjunar hefur gert það að verkum að rekstrarskilyrði stóriðjufyrirtækja hafa snarversnað á liðnum árum og misserum. Er það virkilega þannig að ríkisfyrirtæki í eigi almennings er að horfa á eftir 175 MW renna ónotuðum til sjávar, sem nemur að andvirði allt að 5 milljörðum, en Það er hærri upphæð en auðlindagjöld í sjávarútvegi nema á árinu 2020. Ætla stjórnvöld að láta það átölulaust að Landsvirkjun með græðgivæðingu sinni ógni lífsafkomu þúsunda fjölskyldna og heilu byggðarlaganna sem byggja afkomu sína á þessum iðnaði? Hvar eru þingmenn Norðvesturkjördæmis? Og hvar er Þórdís Kolbrún iðnaðarráðherra og þingmaður Norðvesturkjördæmis? Eiga þessir kjörnu fulltrúar ekki að vera að gæta að hagsmunum kjördæmisins? Það er gunnskylda stjórnvalda að tryggja búsetu og stuðla að atvinnuöryggi handa fólkinu í landinu, en ekki láta ríkisfyrirtæki í einokunarstöðu ógna lífsafkomu þúsunda fjölskyldna og heilla byggðarlaga með skelfilegum afleiðingum fyrir alla þá sem byggja afkomu sína á þessum iðnaði sem og samfélagið allt. Höfundur er formaður Verkalýðsfélags Akraness.
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun