Vilja stjórnvöld ekki 14 milljarða fjárfestingu í formi atvinnuuppbyggingar? Vilhjálmur Birgisson skrifar 11. nóvember 2020 08:31 Eins og fram kom í fréttum í september þá tilkynnti forstjóri Norðuráls að fyrirtækið væri tilbúið að ráðast í 14 milljarða fjárfestingu vegna stækkunar á steypuskála fyrirtækisins og að þessar framkvæmdir gætu hafist innan nokkurra vikna. Fram kom í máli forstjórans að 100 störf myndu skapast á byggingartímanum og 40 varanleg störf og annað eins í afleiddum störfum. Það kom einnig fram í tilkynningu frá Norðuráli að það eina sem fyrirtækið þyrfti til að þetta gæti orðið að veruleika væri framtíðarsýn í raforkumálum. Þar var fyrirtækið að horfa til raforkusamnings til 10 til 20 ára á því meðalverði sem Landsvirkjun fékk á árinu 2019 sem var um 24 dollarar fyrir MW stundina. Rétt er að vekja sérstaka athygli á því að þetta meðalverð upp á 24 dollara tryggði Landsvirkjun á árinu 2019 hagnað sem nam um 14 milljörðum og niðurgreiðslu á skuldum fyrir 24,3 milljarða og ekki bara það heldur gat Landsvirkjun einnig greitt ríkinu 4 milljarða í arðgreiðslu. Nú virðist blasa við að lítið sem ekkert er að gerast í þessu máli og umtalsverðar líkur eru á því að við séum að glata frá okkur 14 milljarða fjárfestingu, sem og fjölda starfa á byggingartíma og til framtíðar. Hvernig má þetta aðgerðaleysi stjórnvalda sem lýtur að 14 milljarða fjárfestingu vera að eiga sér stað á sama tíma og það stefnir í að 25 þúsund manns verði án atvinnu og að halli ríkissjóðs geti numið samanlagt uppundir 600 milljörðum á árunum 2020 og 2021 og 900 milljörðum í heildina til ársins 2025? Hvað með orð stjórnvalda um að við þurfum að framleiða meira og við þurfum kröftuga viðspyrnu til að vinna okkur úr þessari efnahagslægð sem við erum nú í vegna COVID. Það vita allir sem vita vilja að til að hægt sé að reka íslenskt samfélag með góða heilbrigðisþjónustu, löggæslu, menntakerfi og öflugt almannatryggingakerfi þurfum við öflugar og kröftugar gjaldeyrisskapandi atvinnugreinar. Gjaldeyrisöflun þjóðarinnar byggist á þremur megin stoðum, það er ferðaþjónustunni, orkufrekum iðnaði og sjávarútveginum. En nú stöndum við frammi fyrir því að ferðamannaiðnaðurinn er um þessar mundir í öndunarvél, enda hefur tekjufallið vegna COVID þurrkað tekjustofna fjölmargra fyrirtækja upp. Þessu til viðbótar er PCC á Bakka í hjartastoppi, enda búið að slökkva á báðum ofnum fyrirtækisins. Álverið í Straumsvík er keyrt áfram á einungis 85% afköstum og yfirvofandi er hótun eigenda fyrirtækisins um að álverinu verði lokað fyrir fullt og allt. Þessu til viðbótar eru rekstrarforsendur Elkem Ísland á Grundartanga afar erfiðar um þessar mundir eftir töluverða hækkun á nýjum raforkusamningi við Landsvirkjun. Á sama tíma og tvær af þremur grunnstoðum gjaldeyrisöflunar þjóðarinnar eru í verulegum vandræðum eins og hér að framan greinir, er öskrað úr öllum áttum að ríkið eigi að gera þetta og hitt og það vanti fjármagn allstaðar. Hvernig eigum við sem þjóð að standa undir velferð þjóðarinnar þegar það er að molna undan tveimur af gjaldeyrisöflunargreinum okkar? Önnur er í vandræðum vegna COVID en hin grunnstoðin er í vandræðum af mannavöldum. Að þessu öllu sögðu er óskiljanlegt að ekkert gerist í ljósi þess að fyrirtækið Norðurál er tilbúið að ráðast í 14 milljarða framkvæmd innan nokkurra vikna með öllum þeim jákvæðu margfeldisáhrifum á hagkerfið sem það hefur í för með sér. Maður spyr sig, vita stjórnvöld og þingmenn að í dag eru 175 MW af raforku að renna ónotuð til sjávar, allt vegna þess að verðlagning Landsvirkjunar hefur gert það að verkum að rekstrarskilyrði stóriðjufyrirtækja hafa snarversnað á liðnum árum og misserum. Er það virkilega þannig að ríkisfyrirtæki í eigi almennings er að horfa á eftir 175 MW renna ónotuðum til sjávar, sem nemur að andvirði allt að 5 milljörðum, en Það er hærri upphæð en auðlindagjöld í sjávarútvegi nema á árinu 2020. Ætla stjórnvöld að láta það átölulaust að Landsvirkjun með græðgivæðingu sinni ógni lífsafkomu þúsunda fjölskyldna og heilu byggðarlaganna sem byggja afkomu sína á þessum iðnaði? Hvar eru þingmenn Norðvesturkjördæmis? Og hvar er Þórdís Kolbrún iðnaðarráðherra og þingmaður Norðvesturkjördæmis? Eiga þessir kjörnu fulltrúar ekki að vera að gæta að hagsmunum kjördæmisins? Það er gunnskylda stjórnvalda að tryggja búsetu og stuðla að atvinnuöryggi handa fólkinu í landinu, en ekki láta ríkisfyrirtæki í einokunarstöðu ógna lífsafkomu þúsunda fjölskyldna og heilla byggðarlaga með skelfilegum afleiðingum fyrir alla þá sem byggja afkomu sína á þessum iðnaði sem og samfélagið allt. Höfundur er formaður Verkalýðsfélags Akraness. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Vilhjálmur Birgisson Vinnumarkaður Hvalfjarðarsveit Akranes Mest lesið Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir Skoðun Gildi kærleika og mannúðar Toshiki Toma Skoðun Hefur þú tilkynnt um ofbeldi gegn barni? Alfa Jóhannsdóttir Skoðun NPA breytti lífinu mínu Sveinbjörn Eggertsson Skoðun Valdið og samvinnuhugsjónin Kjartan Helgi Ólafsson Skoðun Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann Skoðun Hvernig tryggjum við samkeppnishæfni þjóðar? Jón Skafti Gestsson Skoðun Nærandi ferðaþjónusta Hildur Guðbjörg Kristjánsdóttir Skoðun Stöðvum glæpagengi á Íslandi Hjalti Vigfússon Skoðun Flottu kjötauglýsingarnar í blöðunum... Ole Anton Bieltvedt Skoðun Skoðun Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Valdið og samvinnuhugsjónin Kjartan Helgi Ólafsson skrifar Skoðun NPA breytti lífinu mínu Sveinbjörn Eggertsson skrifar Skoðun Hefur þú tilkynnt um ofbeldi gegn barni? Alfa Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Gildi kærleika og mannúðar Toshiki Toma skrifar Skoðun Hvernig tryggjum við samkeppnishæfni þjóðar? Jón Skafti Gestsson skrifar Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Flottu kjötauglýsingarnar í blöðunum... Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Grafarvogsgremjan Þorlákur Axel Jónsson skrifar Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Fjármögnuðu stríðsvél Rússlands Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugleiðingar á páskum Ámundi Loftsson skrifar Skoðun Gremjan í Grafarvogi Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar Skoðun Móttaka skemmtiferðaskipa - hlustað á íbúa Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Námsfærni nemenda í íslenskum skólum: Eigum við að lækka rána? Sigríður Ólafsdóttir skrifar Skoðun Snorri byggir skoðun á skólakerfinu á reynslusögum annarra en Guðrún vitnar í ritrýndar heimildir Davíð Routley skrifar Skoðun Þegar mannshjörtun mætast Jóna Hrönn Bolladóttir,Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Horft til einkunna og annarra þátta við innritun í framhaldsskóla Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Kristján á Sprengisandi lendir í ágjöf Björn Ólafsson skrifar Skoðun Unglingar eiga skilið heildstætt mat frá framhaldsskólum Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Stöðvum glæpagengi á Íslandi Hjalti Vigfússon skrifar Skoðun Jafnlaunavottun - „Hverjir græða á jafnlaunavottun“ Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Gervigreind í skólum: Tækifæri sem fáir eru að ræða? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Hvernig húsnæðismarkað vill Viðskiptaráð? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Enginn matur og næring án sérfræðiþekkingar Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar Skoðun Öll endurhæfing er í eðli sínu starfsendurhæfing Sveindís Anna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun „Bíddu, varst þú ekki að biðja um þessa greiðslu?“ Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Rétta leiðin til endurreisnar menntakerfisins? Birgir Finnsson skrifar Sjá meira
Eins og fram kom í fréttum í september þá tilkynnti forstjóri Norðuráls að fyrirtækið væri tilbúið að ráðast í 14 milljarða fjárfestingu vegna stækkunar á steypuskála fyrirtækisins og að þessar framkvæmdir gætu hafist innan nokkurra vikna. Fram kom í máli forstjórans að 100 störf myndu skapast á byggingartímanum og 40 varanleg störf og annað eins í afleiddum störfum. Það kom einnig fram í tilkynningu frá Norðuráli að það eina sem fyrirtækið þyrfti til að þetta gæti orðið að veruleika væri framtíðarsýn í raforkumálum. Þar var fyrirtækið að horfa til raforkusamnings til 10 til 20 ára á því meðalverði sem Landsvirkjun fékk á árinu 2019 sem var um 24 dollarar fyrir MW stundina. Rétt er að vekja sérstaka athygli á því að þetta meðalverð upp á 24 dollara tryggði Landsvirkjun á árinu 2019 hagnað sem nam um 14 milljörðum og niðurgreiðslu á skuldum fyrir 24,3 milljarða og ekki bara það heldur gat Landsvirkjun einnig greitt ríkinu 4 milljarða í arðgreiðslu. Nú virðist blasa við að lítið sem ekkert er að gerast í þessu máli og umtalsverðar líkur eru á því að við séum að glata frá okkur 14 milljarða fjárfestingu, sem og fjölda starfa á byggingartíma og til framtíðar. Hvernig má þetta aðgerðaleysi stjórnvalda sem lýtur að 14 milljarða fjárfestingu vera að eiga sér stað á sama tíma og það stefnir í að 25 þúsund manns verði án atvinnu og að halli ríkissjóðs geti numið samanlagt uppundir 600 milljörðum á árunum 2020 og 2021 og 900 milljörðum í heildina til ársins 2025? Hvað með orð stjórnvalda um að við þurfum að framleiða meira og við þurfum kröftuga viðspyrnu til að vinna okkur úr þessari efnahagslægð sem við erum nú í vegna COVID. Það vita allir sem vita vilja að til að hægt sé að reka íslenskt samfélag með góða heilbrigðisþjónustu, löggæslu, menntakerfi og öflugt almannatryggingakerfi þurfum við öflugar og kröftugar gjaldeyrisskapandi atvinnugreinar. Gjaldeyrisöflun þjóðarinnar byggist á þremur megin stoðum, það er ferðaþjónustunni, orkufrekum iðnaði og sjávarútveginum. En nú stöndum við frammi fyrir því að ferðamannaiðnaðurinn er um þessar mundir í öndunarvél, enda hefur tekjufallið vegna COVID þurrkað tekjustofna fjölmargra fyrirtækja upp. Þessu til viðbótar er PCC á Bakka í hjartastoppi, enda búið að slökkva á báðum ofnum fyrirtækisins. Álverið í Straumsvík er keyrt áfram á einungis 85% afköstum og yfirvofandi er hótun eigenda fyrirtækisins um að álverinu verði lokað fyrir fullt og allt. Þessu til viðbótar eru rekstrarforsendur Elkem Ísland á Grundartanga afar erfiðar um þessar mundir eftir töluverða hækkun á nýjum raforkusamningi við Landsvirkjun. Á sama tíma og tvær af þremur grunnstoðum gjaldeyrisöflunar þjóðarinnar eru í verulegum vandræðum eins og hér að framan greinir, er öskrað úr öllum áttum að ríkið eigi að gera þetta og hitt og það vanti fjármagn allstaðar. Hvernig eigum við sem þjóð að standa undir velferð þjóðarinnar þegar það er að molna undan tveimur af gjaldeyrisöflunargreinum okkar? Önnur er í vandræðum vegna COVID en hin grunnstoðin er í vandræðum af mannavöldum. Að þessu öllu sögðu er óskiljanlegt að ekkert gerist í ljósi þess að fyrirtækið Norðurál er tilbúið að ráðast í 14 milljarða framkvæmd innan nokkurra vikna með öllum þeim jákvæðu margfeldisáhrifum á hagkerfið sem það hefur í för með sér. Maður spyr sig, vita stjórnvöld og þingmenn að í dag eru 175 MW af raforku að renna ónotuð til sjávar, allt vegna þess að verðlagning Landsvirkjunar hefur gert það að verkum að rekstrarskilyrði stóriðjufyrirtækja hafa snarversnað á liðnum árum og misserum. Er það virkilega þannig að ríkisfyrirtæki í eigi almennings er að horfa á eftir 175 MW renna ónotuðum til sjávar, sem nemur að andvirði allt að 5 milljörðum, en Það er hærri upphæð en auðlindagjöld í sjávarútvegi nema á árinu 2020. Ætla stjórnvöld að láta það átölulaust að Landsvirkjun með græðgivæðingu sinni ógni lífsafkomu þúsunda fjölskyldna og heilu byggðarlaganna sem byggja afkomu sína á þessum iðnaði? Hvar eru þingmenn Norðvesturkjördæmis? Og hvar er Þórdís Kolbrún iðnaðarráðherra og þingmaður Norðvesturkjördæmis? Eiga þessir kjörnu fulltrúar ekki að vera að gæta að hagsmunum kjördæmisins? Það er gunnskylda stjórnvalda að tryggja búsetu og stuðla að atvinnuöryggi handa fólkinu í landinu, en ekki láta ríkisfyrirtæki í einokunarstöðu ógna lífsafkomu þúsunda fjölskyldna og heilla byggðarlaga með skelfilegum afleiðingum fyrir alla þá sem byggja afkomu sína á þessum iðnaði sem og samfélagið allt. Höfundur er formaður Verkalýðsfélags Akraness.
Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir Skoðun
Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar
Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar
Skoðun Námsfærni nemenda í íslenskum skólum: Eigum við að lækka rána? Sigríður Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Snorri byggir skoðun á skólakerfinu á reynslusögum annarra en Guðrún vitnar í ritrýndar heimildir Davíð Routley skrifar
Skoðun Horft til einkunna og annarra þátta við innritun í framhaldsskóla Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar
Skoðun Enginn matur og næring án sérfræðiþekkingar Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar
Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir Skoðun