Eftirlitið í Reykjavík Líf Magneudóttir skrifar 29. mars 2019 19:56 Undanfarið hefur talsverð umræða verið um raka og leka í húsnæði borgarinnar og í þeirri umræðu hefur hlutverk Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur borið á góma. Margt af því sem hefur verið sagt og skrifað hefur ekki verið alls kostar rétt. Því þykir mér tilefni til að skerpa aðeins á umræðunni svo við séum a.m.k. að ræða hlutina út frá réttum forsendum. Hlutverk Heilbrigðiseftirlitsins Fyrst langar mig að nefna að Heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur starfar í umboði umhverfis- og heilbrigðisráðs sem fer með málefni heilbrigðisnefndar. Þar gegni ég formennsku. Þó að Heilbrigðiseftirlitið starfi í umboði pólitísks ráðs þá er það ekki svo að ákvarðanir þess séu undir hælnum á stjórnmálamönnum eða lúti að geðþóttaákvörðunum þeirra. Því fer víðs fjarri. Heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur, eins og önnur heilbrigðiseftirlit í landinu, er sjálfstæð eining og fagleg stjórnsýslustofnun sem starfar eftir lögum um hollustuhætti og mengunarvarnir nr. 7/1998, lögum um matvæli nr. 93/1995 og öðrum þeim lögum og reglugerðum sem um starfsemina gilda. Sú tenging sem Heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur hefur við borgina er rekstrarleg og ber stjórnmálamönnum að sinna eftirlitsskyldu sinni gagnvart viðfangsefnum þess. Heyrst hefur í umræðunni í tengslum við annars vegar eftirlit stofnana borgarinnar og hins vegar fyrirtækja að Heilbrigðiseftirlitið mismuni eftir því hver eigi í hlut. Því er alfarið vísað á bug enda gilda um þessa eftirlitsþætti skýr lög og starfsleyfisskilyrði sem embættið framfylgir til hins ítrasta. Slíkar órökstuddar fullyrðingar í umræðunni eru til þess eins að rýra traust til eftirlitsstofnana að ósekju. Eitt af hlutverkum Heilbrigðiseftirlitsins er að hafa eftirlit með skólahúsnæði borgarinnar og fer fram reglubundið eftirlit í leik- og grunnskólum samkvæmt árlegum eftirlitsáætlunum. Þar fyrir utan sinnir eftirlitið skoðun í öllu húsnæði fyrirtækja og í íbúðarhúsnæði berist ósk um slíkt. Því ber að halda til haga að húsnæði og viðhald þess er alltaf á ábyrgð húseigenda, starfsleyfishafa eða umráðamanns hverju sinni og ber honum að miðla upplýsingum til eftirlitsaðila um ástand húss og það sem gæti talist þurfa nánari skoðun. Að því sögðu hefur borið á því í fjölmiðlum að hús séu sögð heilsuspillandi eða myglufaraldur hafi lagst á borgina. Ég tel að við þurfum að stíga varlega til jarðar í slíkri orðanotkun því það getur verið langur vegur á milli þarfar á viðgerðum og úrbótum til þess að dæma hús eða byggingar heilsuspillandi í heild eða hluta. Slíkt gerir einungis Heilbrigðiseftirlitið sem eftirlistaðili á vettvangi borgarinnar. Eftirlit með skólahúsnæði í ReykjavíkAllt skólahúsnæði er starfsleyfis- og eftirlitsskylt hjá Heilbrigðiseftirliti Reykjavíkur sem og hjá öðrum heilbrigðiseftirlitssvæðum. Eftirlitið felst í þremum megin þáttum sem eru: Öryggi matvæla, almennir hollustuhættir og mengunarvarnir. Skoðun á raka og leka er aðeins einn af fjölmörgum þáttum hollustuháttaeftirlitsins sem hér eru taldir upp og hafa áhrif á heildarniðurstöðu úr þeim þætti hverju sinni: Innivist: loftgæði, hiti, raki, CO2, ryk, hljóðvist, lýsingÞrif: dagleg þrif, alsherjarþrif, þrifaáætlanirSóttvarnir: búnaður, handþvotturÖryggismál: frágangur húsbúnaðar, notkun og geymsla efnavara, mögulegar slysagildrur, vatnshiti, leiksvæði og matvæliViðhald: á loftræstikerfi og húsnæði, raka- og lekaskemmdir, gólf, veggir, loft, slit á byggingarefnum, málning o.fl. Árlega er farið í þrjár reglubundnar eftirlitsferðir í grunnskóla Reykjavíkur, tvær í leikskólana og eina í frístundaheimilin. Eftirlitið er framkvæmt með sjón- og skynmati og gengið er um með ábyrgðaraðila fasteignarinnar sem er t.d. umsjónarmaður hennar, skólastjóri eða aðstoðarskólastjóri. Allt húsnæðið er skoðað og farið yfir þau atriði sem tilgreind eru í starfsleyfisskilyrðum sem gefin eru út af Umhverfisstofnun og heilbrigðiseftirliti sveitarfélaga. Varðandi raka og leka í húsnæði gilda einnig samræmdar leiðbeiningar Umhverfisstofnunar á landsvísu sem eru byggðar á leiðbeiningum Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar. Mygla?Það hafa líklega flestir lesið, heyrt og séð fréttir um „myglað skólahúsnæði“ enda er okkur umhugað um að börn séu í heilnæmu og góðu lærdómsumhverfi. Því ber hins vegar að halda til haga að viðmiðunarmörk vegna fjölda sveppagróa er ekki til og því er það ekki mælt. Ástæðan er aðallega sú að sveppgró finnast alls staðar og sveppategundir eru ótal margar. Sveppagró berast inn í byggingar með fötum, skóm og með virkri eða óbeinni loftræstingu (s.s. glugga). Þau finnast því í ryki, á yfirborði og í lofti í öllum húsum, þ.m.t. í þeim þar sem engar rakaskemmdir eru. Þegar sveppagró eru innandyra þurfa þau raka til að vaxa og geta þá vaxið á nánast hvaða yfirborði sem er. Það er því nánast ógerlegt að setja viðmiðunarmörk þar sem fjöldinn er háður mörgum mismunandi breytum. Þó þetta séu staðreyndir málsins þá verður það ekki nægilega ítrekað að við þurfum alltaf að uppræta orsakir leka og rakavandamál, fjarlægja skemmt byggingarefni og sinna viðhaldi reglulega. Eins þurfum við að huga að því að bæta almennt umgengni um húsnæði sem getur tekið til samspils hita og loftunar og þrifa. Þó rannsóknir hafi tengt dvöl í rakaskemmdu húsnæði við ákveðin einkenni frá öndunarfærum, eins og ertingu í nefi og koki, hósta og astma og sérstaklega hjá þeim sem eru viðkvæmir fyrir eða með undirliggjandi sjúkdóma, hefur reynst erfitt að fullyrða að orsökin sé einvörðungu vegna myglusveppa því aðrir þættir geta einnig haft áhrif s.s. bakteríur, ryk, smádýr, útgufun frá rakaskemmdu byggingarefni o.fl. Slíkar rannsóknir og greiningar eiga að vera í höndum lækna og fagfólks og er mikilvægt að fólk leiti til heilbrigðisstarfsmanna verði það vart við hvers kyns heilsubrest sem það telur að rekja megi til bágborins húsnæðis. Hlutverk og verkefni Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur eru hins vegar skýr. Hefur það gegnt störfum sínum af fagmennsku, natni og alúð hér eftir sem hingað til. Það er því ekki við það að sakast þegar það sinnir sjálfstæðri eftirlitsskyldu sinni og uppfyllir sannarlega allt það sem því ber að gera samkvæmt laganna bókstaf. Við getum því óhrædd treyst niðurstöðum þess og skulum ekki draga fagmennsku og óhæði þessi í efa í umræðunni. Það gagnast lítið í þeim úrbótum sem sannarlega þarf að ráðast í á vettvangi borgarinnar. Höfundur er formaður umhverfis- og heilbrigðisráðs Reykjavíkur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Líf Magneudóttir Mygla í Fossvogsskóla Tengdar fréttir Mygla í Fossvogsskóla – hver ber ábyrgð? Fyrir mitt leyti þá verð ég að segja að fundurinn sem haldinn var í fyrradag var mér mikil vonbrigði. Foreldrar höfðu skiljanlega margar spurningar þar sem mikil óvissa ríkir um ástandið. 15. mars 2019 11:03 Álmu í Breiðholtsskóla lokað vegna myglu Átta stofum í Breiðholtsskóla verður lokað fram á næsta haust eftir að mygla fannst í útvegg. Aðstoðarskólastjóri neitar að ræða málið og ekki náðist í fulltrúa skóla- og frístundasviðs borgarinnar. Ljóst að mikið þarf að e 16. mars 2019 07:30 Heilbrigðiseftirlitið gaf Fossvogsskóla næst hæstu einkunn Heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur gaf Fossvogsskóla næst hæstu einkunn í reglubundnu eftirliti í nóvember. Fossvogsskóla var lokað vegna raka-og loftgæðamála rúmum fjórum mánuðum síðar. Deildarstjóri Umhverfiseftirlits borgarinnar segir farið að verklagsreglum við eftirlit sem fer fram einu sinni á ári í grunnskólum borgarinnar. 19. mars 2019 19:15 Mest lesið Snorri Másson er ekki vandinn – hann er viðvörun Helen Ólafsdóttir Skoðun Grunnstoðir sveitarfélagsins efldar til muna Sandra Sigurðardóttir Skoðun Ástin er falleg Sigurður Árni Reynisson Skoðun Líknarmeðferð og dánaraðstoð eru ekki andstæður heldur nauðsynleg umræðuefni Ingrid Kuhlman Skoðun 90 milljarða vannýtt útflutningstækifæri Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Rangfærslur um atburðina á Gaza Egill Þ. Einarsson Skoðun Öryggi geðheilbrigðis Guðrún Karls Helgudóttir Skoðun Laugarnestangi - til allrar framtíðar Líf Magneudóttir Skoðun Okkar eigin Don Kíkóti Kjartan Jónsson Skoðun Drúsar og hörmungarnar í Suwayda Armando Garcia Skoðun Skoðun Skoðun Líknarmeðferð og dánaraðstoð eru ekki andstæður heldur nauðsynleg umræðuefni Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Grunnstoðir sveitarfélagsins efldar til muna Sandra Sigurðardóttir skrifar Skoðun Laugarnestangi - til allrar framtíðar Líf Magneudóttir skrifar Skoðun Að vera séður og heyrður getur bjargað lífi – Gulur september minnir okkur á að hlúa að hjartanu Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun Rangfærslur um atburðina á Gaza Egill Þ. Einarsson skrifar Skoðun Öryggi geðheilbrigðis Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun Mjóddin og pólitík pírata Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Okkar eigin Don Kíkóti Kjartan Jónsson skrifar Skoðun Sýnum í verki að okkur er ekki sama Anna Sigga Jökuls Ragnheiðardóttir skrifar Skoðun Snorri Másson er ekki vandinn – hann er viðvörun Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Drúsar og hörmungarnar í Suwayda Armando Garcia skrifar Skoðun Hjarta samfélagsins í Þorlákshöfn slær við höfnina Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Marserum fyrir jafnrétti í íþróttum Willum Þór Þórsson skrifar Skoðun Tímamóta umbætur í nýju kerfi almannatrygginga Huld Magnúsdóttir,Sigríður Dóra Magnúsdóttir,Unnur Sverrisdóttir,Vigdís Jónsdóttir skrifar Skoðun Öflugt atvinnulíf í Hafnarfirði Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Persónudýrkun vinstrisins Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Menntamorð – um gjöreyðingu menntakerfisins á Gaza sem liður í allsherjar þjóðarmorði Ísrael á Palestínumönnum Kristján Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavík - barnvæn höfuðborg? Einar Þorsteinsson,Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Magnús og hálfsannleikurinn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Það sem gerist þegar formúlur og fordómar hafa of mikil áhrif Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Látum verkin tala fyrir börnin á Gaza Gunnar Axel Axelsson skrifar Skoðun 90 milljarða vannýtt útflutningstækifæri Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Tvær sögur Egill Þ. Einarsson skrifar Skoðun Stærsta kjarabót öryrkja í áratugi Ingjibjörg Isaksen skrifar Skoðun Að bjarga þjóð Jón Baldvin Hannibalsson skrifar Skoðun Háskóli Íslands. Opinn og alþjóðlegur? Styrmir Hallsson,Abdullah Arif skrifar Skoðun Nýtt örorkulífeyriskerfi Inga Sæland skrifar Skoðun Það er heldur betur vitlaust gefið á Íslandi Jónas Yngvi Ásgrímsson skrifar Skoðun Að bera harm sinn í hljóði Gunnhildur Ólafsdóttir skrifar Skoðun Velferð sem virkar Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Sjá meira
Undanfarið hefur talsverð umræða verið um raka og leka í húsnæði borgarinnar og í þeirri umræðu hefur hlutverk Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur borið á góma. Margt af því sem hefur verið sagt og skrifað hefur ekki verið alls kostar rétt. Því þykir mér tilefni til að skerpa aðeins á umræðunni svo við séum a.m.k. að ræða hlutina út frá réttum forsendum. Hlutverk Heilbrigðiseftirlitsins Fyrst langar mig að nefna að Heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur starfar í umboði umhverfis- og heilbrigðisráðs sem fer með málefni heilbrigðisnefndar. Þar gegni ég formennsku. Þó að Heilbrigðiseftirlitið starfi í umboði pólitísks ráðs þá er það ekki svo að ákvarðanir þess séu undir hælnum á stjórnmálamönnum eða lúti að geðþóttaákvörðunum þeirra. Því fer víðs fjarri. Heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur, eins og önnur heilbrigðiseftirlit í landinu, er sjálfstæð eining og fagleg stjórnsýslustofnun sem starfar eftir lögum um hollustuhætti og mengunarvarnir nr. 7/1998, lögum um matvæli nr. 93/1995 og öðrum þeim lögum og reglugerðum sem um starfsemina gilda. Sú tenging sem Heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur hefur við borgina er rekstrarleg og ber stjórnmálamönnum að sinna eftirlitsskyldu sinni gagnvart viðfangsefnum þess. Heyrst hefur í umræðunni í tengslum við annars vegar eftirlit stofnana borgarinnar og hins vegar fyrirtækja að Heilbrigðiseftirlitið mismuni eftir því hver eigi í hlut. Því er alfarið vísað á bug enda gilda um þessa eftirlitsþætti skýr lög og starfsleyfisskilyrði sem embættið framfylgir til hins ítrasta. Slíkar órökstuddar fullyrðingar í umræðunni eru til þess eins að rýra traust til eftirlitsstofnana að ósekju. Eitt af hlutverkum Heilbrigðiseftirlitsins er að hafa eftirlit með skólahúsnæði borgarinnar og fer fram reglubundið eftirlit í leik- og grunnskólum samkvæmt árlegum eftirlitsáætlunum. Þar fyrir utan sinnir eftirlitið skoðun í öllu húsnæði fyrirtækja og í íbúðarhúsnæði berist ósk um slíkt. Því ber að halda til haga að húsnæði og viðhald þess er alltaf á ábyrgð húseigenda, starfsleyfishafa eða umráðamanns hverju sinni og ber honum að miðla upplýsingum til eftirlitsaðila um ástand húss og það sem gæti talist þurfa nánari skoðun. Að því sögðu hefur borið á því í fjölmiðlum að hús séu sögð heilsuspillandi eða myglufaraldur hafi lagst á borgina. Ég tel að við þurfum að stíga varlega til jarðar í slíkri orðanotkun því það getur verið langur vegur á milli þarfar á viðgerðum og úrbótum til þess að dæma hús eða byggingar heilsuspillandi í heild eða hluta. Slíkt gerir einungis Heilbrigðiseftirlitið sem eftirlistaðili á vettvangi borgarinnar. Eftirlit með skólahúsnæði í ReykjavíkAllt skólahúsnæði er starfsleyfis- og eftirlitsskylt hjá Heilbrigðiseftirliti Reykjavíkur sem og hjá öðrum heilbrigðiseftirlitssvæðum. Eftirlitið felst í þremum megin þáttum sem eru: Öryggi matvæla, almennir hollustuhættir og mengunarvarnir. Skoðun á raka og leka er aðeins einn af fjölmörgum þáttum hollustuháttaeftirlitsins sem hér eru taldir upp og hafa áhrif á heildarniðurstöðu úr þeim þætti hverju sinni: Innivist: loftgæði, hiti, raki, CO2, ryk, hljóðvist, lýsingÞrif: dagleg þrif, alsherjarþrif, þrifaáætlanirSóttvarnir: búnaður, handþvotturÖryggismál: frágangur húsbúnaðar, notkun og geymsla efnavara, mögulegar slysagildrur, vatnshiti, leiksvæði og matvæliViðhald: á loftræstikerfi og húsnæði, raka- og lekaskemmdir, gólf, veggir, loft, slit á byggingarefnum, málning o.fl. Árlega er farið í þrjár reglubundnar eftirlitsferðir í grunnskóla Reykjavíkur, tvær í leikskólana og eina í frístundaheimilin. Eftirlitið er framkvæmt með sjón- og skynmati og gengið er um með ábyrgðaraðila fasteignarinnar sem er t.d. umsjónarmaður hennar, skólastjóri eða aðstoðarskólastjóri. Allt húsnæðið er skoðað og farið yfir þau atriði sem tilgreind eru í starfsleyfisskilyrðum sem gefin eru út af Umhverfisstofnun og heilbrigðiseftirliti sveitarfélaga. Varðandi raka og leka í húsnæði gilda einnig samræmdar leiðbeiningar Umhverfisstofnunar á landsvísu sem eru byggðar á leiðbeiningum Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar. Mygla?Það hafa líklega flestir lesið, heyrt og séð fréttir um „myglað skólahúsnæði“ enda er okkur umhugað um að börn séu í heilnæmu og góðu lærdómsumhverfi. Því ber hins vegar að halda til haga að viðmiðunarmörk vegna fjölda sveppagróa er ekki til og því er það ekki mælt. Ástæðan er aðallega sú að sveppgró finnast alls staðar og sveppategundir eru ótal margar. Sveppagró berast inn í byggingar með fötum, skóm og með virkri eða óbeinni loftræstingu (s.s. glugga). Þau finnast því í ryki, á yfirborði og í lofti í öllum húsum, þ.m.t. í þeim þar sem engar rakaskemmdir eru. Þegar sveppagró eru innandyra þurfa þau raka til að vaxa og geta þá vaxið á nánast hvaða yfirborði sem er. Það er því nánast ógerlegt að setja viðmiðunarmörk þar sem fjöldinn er háður mörgum mismunandi breytum. Þó þetta séu staðreyndir málsins þá verður það ekki nægilega ítrekað að við þurfum alltaf að uppræta orsakir leka og rakavandamál, fjarlægja skemmt byggingarefni og sinna viðhaldi reglulega. Eins þurfum við að huga að því að bæta almennt umgengni um húsnæði sem getur tekið til samspils hita og loftunar og þrifa. Þó rannsóknir hafi tengt dvöl í rakaskemmdu húsnæði við ákveðin einkenni frá öndunarfærum, eins og ertingu í nefi og koki, hósta og astma og sérstaklega hjá þeim sem eru viðkvæmir fyrir eða með undirliggjandi sjúkdóma, hefur reynst erfitt að fullyrða að orsökin sé einvörðungu vegna myglusveppa því aðrir þættir geta einnig haft áhrif s.s. bakteríur, ryk, smádýr, útgufun frá rakaskemmdu byggingarefni o.fl. Slíkar rannsóknir og greiningar eiga að vera í höndum lækna og fagfólks og er mikilvægt að fólk leiti til heilbrigðisstarfsmanna verði það vart við hvers kyns heilsubrest sem það telur að rekja megi til bágborins húsnæðis. Hlutverk og verkefni Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur eru hins vegar skýr. Hefur það gegnt störfum sínum af fagmennsku, natni og alúð hér eftir sem hingað til. Það er því ekki við það að sakast þegar það sinnir sjálfstæðri eftirlitsskyldu sinni og uppfyllir sannarlega allt það sem því ber að gera samkvæmt laganna bókstaf. Við getum því óhrædd treyst niðurstöðum þess og skulum ekki draga fagmennsku og óhæði þessi í efa í umræðunni. Það gagnast lítið í þeim úrbótum sem sannarlega þarf að ráðast í á vettvangi borgarinnar. Höfundur er formaður umhverfis- og heilbrigðisráðs Reykjavíkur.
Mygla í Fossvogsskóla – hver ber ábyrgð? Fyrir mitt leyti þá verð ég að segja að fundurinn sem haldinn var í fyrradag var mér mikil vonbrigði. Foreldrar höfðu skiljanlega margar spurningar þar sem mikil óvissa ríkir um ástandið. 15. mars 2019 11:03
Álmu í Breiðholtsskóla lokað vegna myglu Átta stofum í Breiðholtsskóla verður lokað fram á næsta haust eftir að mygla fannst í útvegg. Aðstoðarskólastjóri neitar að ræða málið og ekki náðist í fulltrúa skóla- og frístundasviðs borgarinnar. Ljóst að mikið þarf að e 16. mars 2019 07:30
Heilbrigðiseftirlitið gaf Fossvogsskóla næst hæstu einkunn Heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur gaf Fossvogsskóla næst hæstu einkunn í reglubundnu eftirliti í nóvember. Fossvogsskóla var lokað vegna raka-og loftgæðamála rúmum fjórum mánuðum síðar. Deildarstjóri Umhverfiseftirlits borgarinnar segir farið að verklagsreglum við eftirlit sem fer fram einu sinni á ári í grunnskólum borgarinnar. 19. mars 2019 19:15
Líknarmeðferð og dánaraðstoð eru ekki andstæður heldur nauðsynleg umræðuefni Ingrid Kuhlman Skoðun
Skoðun Líknarmeðferð og dánaraðstoð eru ekki andstæður heldur nauðsynleg umræðuefni Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Að vera séður og heyrður getur bjargað lífi – Gulur september minnir okkur á að hlúa að hjartanu Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar
Skoðun Tímamóta umbætur í nýju kerfi almannatrygginga Huld Magnúsdóttir,Sigríður Dóra Magnúsdóttir,Unnur Sverrisdóttir,Vigdís Jónsdóttir skrifar
Skoðun Menntamorð – um gjöreyðingu menntakerfisins á Gaza sem liður í allsherjar þjóðarmorði Ísrael á Palestínumönnum Kristján Þór Sigurðsson skrifar
Skoðun Það sem gerist þegar formúlur og fordómar hafa of mikil áhrif Matthildur Björnsdóttir skrifar
Líknarmeðferð og dánaraðstoð eru ekki andstæður heldur nauðsynleg umræðuefni Ingrid Kuhlman Skoðun