Börn hælisleitenda fá ekki skólavist Kristjana Björg Guðbrandsdóttir skrifar 30. september 2015 07:00 Út um stofugluggann sjá þau (f.v.) Janie, Petrit og Laura skóla hverfisins. Þau hafa þráspurt föður sinn hvenær þau geti byrjað í skóla. Útlendingastofnun sótti ekki um skólavist fyrir börnin þrátt fyrir ítrekaðar fyrirspurnir Hasans, umboðsmanns barna og lögmanns fjölskyldunnar. vísir/vilhelm Þau sjá skólann út um stofugluggann í annars nærri tómri íbúð. Á hverjum degi spyrja systkinin Laura, Janie og Petrit foreldra sína hvenær þau megi fara í skólann. Þau komu með foreldrum sínum til Íslands þann 1. júní frá Albaníu með viðkomu í Þýskalandi. Foreldrar þeirra, Hasan og Alketa, hafa sótt um hæli á Íslandi. Lögfræðingur fjölskyldunnar hefur ítrekað sent bréf til Útlendingastofnunar og minnt á mannréttindi barnanna sem eru að fá að ganga í skóla. „Nú er einn mánuður síðan skólinn byrjaði,“ segir Laura sem er elst. Hún er fimmtán ára gömul. Uppáhaldsfag hennar í skóla er líffræði. Janie og Petrit hafa gaman af ensku og stærðfræði. Í íbúðinni eru örfá húsgögn. Annað ekki. Ekki sjónvarp, bækur, tölva, persónulegir munir eða nokkuð til að dreifa huganum. Systkinin reyna að fara út á hverjum degi til að hafa eitthvað fyrir stafni, ganga um hverfið og fara með Petrit á róluvelli eða að skoða í búðum. „Við þekkjum hverfið mjög vel, þekkjum göturnar og helstu lágverðsverslanirnar.“ Einu sinni í viku fara þau í sund og þau hafa fengið að fara tvisvar sinnum í íslenskukennslu. „Það er alveg gaman þannig séð, en við erum með alls konar fólki, gömlu fólki líka. Það er svolítið skrítið,“ segir Janie og faðir þeirra segir kennsluna aðeins klukkustund í viku og geti varla talist uppfylla skólaskyldu barnanna auk þess sem það sé ekki nógu gott að íslenskukennsla barna og fullorðinna sé ekki aðgreind.Fullnýtt úrræði Skúli Á. Sigurðsson, verkefnastjóri hælissviðs hjá Útlendingastofnun, segir hælisleitendur sem þiggja þjónustu stofnunarinnar ekki hafa jafn greiðan aðgang að þjónustu sveitarfélaganna og þeir sem njóta þjónustu sveitarfélaganna sjálfra. „Útlendingastofnun hefur almennt litið svo á að börn hælisleitenda skuli fá að ganga í skóla hér á landi meðan hælisumsókn þeirra er til meðferðar, burtséð frá því hvort fólkið muni verða hér til frambúðar eða aðeins til skamms tíma. Hefur stofnunin leitast við að tryggja þetta í samvinnu við sveitarfélögin sem haft hafa þjónustu við hælisleitendur með höndum, Reykjanesbæ og Reykjavíkurborg. Börn þeirra hælisleitenda sem njóta þjónustu sveitarfélaganna ganga í skóla á vegum viðkomandi sveitarfélags eins og önnur börn í umsjá þeirra. Aftur á móti hafa hælisleitendur sem þiggja þjónustu Útlendingastofnunar ekki sama greiða aðgang að þjónustu sveitarfélaganna.“ Skúli segir þjónustuúrræði sveitarfélaganna fullnýtt vegna mikils og ófyrirséðs fjölda hælisleitenda og flóttamanna sem hefur komið til landsins undanfarið. Því hafi Útlendingastofnun tekið að sér þjónustu við hluta fólksins. Hann segir að það að útvega börnum skólavist sé verkefni sem Útlendingastofnun hafi ekki sinnt áður og vinna varðandi það hafi tafist á meðan unnið var að því að tryggja fólki þak yfir höfuðið og sinna helstu frumþörfum þess.Ekki sótt um skólavist Í Reykjavíkurborg hefur verið samþykkt að taka á móti börnum í skóla þótt þau séu ekki komin með kennitölu. Það var samþykkt í nóvember í fyrra. En hvers vegna hafa þá systkinin Laura, Janie og Petrit ekki hafið skólagöngu sína í Reykjavík? Frá Reykjavíkurborg fengust þau svör að það væri einfaldlega vegna þess að það hefði aldrei verið sótt um skólagöngu barnanna. Útlendingastofnun hefði ekki gert það. Margrét María Sigurðardóttir umboðsmaður barna„Það er í rauninni rétt, þótt ég geti alls ekki tjáð mig um málefni einstakra hælisleitenda þá get ég sagt að við höfum lítið okkur til málsbóta annað en við erum að takast á við þetta verkefni í fyrsta sinn og leysa úr því á sama tíma og við tökum á móti fordæmalausum fjölda hælisleitenda. Við vonumst til þess að geta leyst málefni þeirra barna sem hafa sótt um hæli en hefur ekki verið tryggð skólavist sem allra fyrst.“ Hann segir að í þeim tilgangi verði haft beint samband við þá skóla sem næstir eru heimilum barnanna en samkvæmt upplýsingum sem stofnunin fékk í dag sé það hinn hefðbundni ferill þegar um er að ræða börn sem ekki hafi kennitölu. „Við höfum litið þannig á að börn sem koma hingað til lands og sækja um hæli eiga rétt á menntun og við reynum að tryggja það.“ Þá sendi Margrét María Sigurðardóttir, umboðsmaður barna, Útlendingastofnun bréf þann 9. september vegna systkinanna og fleiri barna hælisleitenda sem hafa ekki fengið skólavist. Í bréfinu segist hún hafa fengið ábendingar um að meðal hælisleitenda hér á landi séu börn á grunnskólaaldri sem hafa enn ekki fengið að gangaí skóla eða fengið viðeigandi menntun að öðru leyti. Öll börn eigi rétt á menntun við hæfi og Margrét vísar meðal annars í Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna, lög um grunnskóla og lög um útlendinga. Útlendingastofnun hefur enn ekki svarað bréfinu.Þær Laura og Janie ættu með réttu að fá vist í Laugalækjarskóla og Petrit í Laugarnesskóla. Í staðinn hafa þau fundið sér eitthvað að gera í nágrenni skólans, farið í gönguferðir og heimsótt verslanir.vísir/vilhelm Flóttamenn Mest lesið Módelið svínvirkar fyrir marga en þó ekki alla Innlent Árásarmaðurinn í Minnesota handtekinn Erlent Sagður hafa bannað Ísraelum að drepa æðstaklerkinn Erlent Lengdist um níu sentímetra og lærði að ganga upp á nýtt Innlent Fyrsta konan sem stýrir MI6 Erlent „Kærkomin ró“ yfir höfuðborgarsvæðinu Innlent Rukkuð um hundrað þúsund fyrir stutta ferð frá flugvellinum Innlent Trump vill að ICE spýti í lófana og handtaki fleiri ólöglega innflytjendur Erlent „Lögreglan var ekki að gera það í fyrsta sinn“ Innlent Hlupu frá Danmörku til Svíþjóðar Erlent Fleiri fréttir Verður verkefnastjóri viðburða og grasrótarstarfs hjá Viðreisn Bein útsending: Kynning á þróun raforkukostnaðar og áhrifum á notendur Hvorki bókun 35 né veiðigjöld á dagskrá í dag Módelið svínvirkar fyrir marga en þó ekki alla „Kærkomin ró“ yfir höfuðborgarsvæðinu „Svo bakkarðu upp að línu og þenur drusluna“ Umræða um bókun 35 taki ekki tíma frá öðrum málum Dvalarheimili klárt á Laugarvatni en ekkert gerist í stjórnkerfinu „Lögreglan var ekki að gera það í fyrsta sinn“ Fresta leit að Sigríði Slökktu gróðurelda á Ströndum með aðstoð þyrlu Lengdist um níu sentímetra og lærði að ganga upp á nýtt Andlát frönsku ferðamannanna vekur eftirtekt erlendis Skýrsla tekin af frönsku konunni og búið að ræða við vitni Uppnám á Alþingi og í beinni frá Bíladögum Óvæntur gestur sást í fyrsta sinn á Íslandi „Stjórnlaus“ ríkistjórnin beiti rökum úr verkfærakistu Trumps Þingmenn stjórnarandstöðu foxillir yfir því að funda á sunnudegi Fimmtíu manns tóku þátt í leit sem stóð til fjögur í nótt Hár orkukostnaður er áhyggjuefni hjá atvinnulífinu Leitað að konu á sextugsaldri, fíkniefni á landamærum og skundað á Þingvöll Grunur um tvö kynferðisbrot á bíladögum Þinglok, Íran og rökrætt um skattastefnu Einn handtekinn eftir hópslagsmál Hitnaði í hamsi: „Forseti er með orðið!“ Lögreglan lýsir eftir Sigríði Börnin heim eftir meiriháttar vandræðagang Ólga meðal þristavina vegna örlaga Gunnfaxa Rukkuð um hundrað þúsund fyrir stutta ferð frá flugvellinum Segir íslenska nemendur og skóla fljúga blindflug án samræmds námsmats Sjá meira
Þau sjá skólann út um stofugluggann í annars nærri tómri íbúð. Á hverjum degi spyrja systkinin Laura, Janie og Petrit foreldra sína hvenær þau megi fara í skólann. Þau komu með foreldrum sínum til Íslands þann 1. júní frá Albaníu með viðkomu í Þýskalandi. Foreldrar þeirra, Hasan og Alketa, hafa sótt um hæli á Íslandi. Lögfræðingur fjölskyldunnar hefur ítrekað sent bréf til Útlendingastofnunar og minnt á mannréttindi barnanna sem eru að fá að ganga í skóla. „Nú er einn mánuður síðan skólinn byrjaði,“ segir Laura sem er elst. Hún er fimmtán ára gömul. Uppáhaldsfag hennar í skóla er líffræði. Janie og Petrit hafa gaman af ensku og stærðfræði. Í íbúðinni eru örfá húsgögn. Annað ekki. Ekki sjónvarp, bækur, tölva, persónulegir munir eða nokkuð til að dreifa huganum. Systkinin reyna að fara út á hverjum degi til að hafa eitthvað fyrir stafni, ganga um hverfið og fara með Petrit á róluvelli eða að skoða í búðum. „Við þekkjum hverfið mjög vel, þekkjum göturnar og helstu lágverðsverslanirnar.“ Einu sinni í viku fara þau í sund og þau hafa fengið að fara tvisvar sinnum í íslenskukennslu. „Það er alveg gaman þannig séð, en við erum með alls konar fólki, gömlu fólki líka. Það er svolítið skrítið,“ segir Janie og faðir þeirra segir kennsluna aðeins klukkustund í viku og geti varla talist uppfylla skólaskyldu barnanna auk þess sem það sé ekki nógu gott að íslenskukennsla barna og fullorðinna sé ekki aðgreind.Fullnýtt úrræði Skúli Á. Sigurðsson, verkefnastjóri hælissviðs hjá Útlendingastofnun, segir hælisleitendur sem þiggja þjónustu stofnunarinnar ekki hafa jafn greiðan aðgang að þjónustu sveitarfélaganna og þeir sem njóta þjónustu sveitarfélaganna sjálfra. „Útlendingastofnun hefur almennt litið svo á að börn hælisleitenda skuli fá að ganga í skóla hér á landi meðan hælisumsókn þeirra er til meðferðar, burtséð frá því hvort fólkið muni verða hér til frambúðar eða aðeins til skamms tíma. Hefur stofnunin leitast við að tryggja þetta í samvinnu við sveitarfélögin sem haft hafa þjónustu við hælisleitendur með höndum, Reykjanesbæ og Reykjavíkurborg. Börn þeirra hælisleitenda sem njóta þjónustu sveitarfélaganna ganga í skóla á vegum viðkomandi sveitarfélags eins og önnur börn í umsjá þeirra. Aftur á móti hafa hælisleitendur sem þiggja þjónustu Útlendingastofnunar ekki sama greiða aðgang að þjónustu sveitarfélaganna.“ Skúli segir þjónustuúrræði sveitarfélaganna fullnýtt vegna mikils og ófyrirséðs fjölda hælisleitenda og flóttamanna sem hefur komið til landsins undanfarið. Því hafi Útlendingastofnun tekið að sér þjónustu við hluta fólksins. Hann segir að það að útvega börnum skólavist sé verkefni sem Útlendingastofnun hafi ekki sinnt áður og vinna varðandi það hafi tafist á meðan unnið var að því að tryggja fólki þak yfir höfuðið og sinna helstu frumþörfum þess.Ekki sótt um skólavist Í Reykjavíkurborg hefur verið samþykkt að taka á móti börnum í skóla þótt þau séu ekki komin með kennitölu. Það var samþykkt í nóvember í fyrra. En hvers vegna hafa þá systkinin Laura, Janie og Petrit ekki hafið skólagöngu sína í Reykjavík? Frá Reykjavíkurborg fengust þau svör að það væri einfaldlega vegna þess að það hefði aldrei verið sótt um skólagöngu barnanna. Útlendingastofnun hefði ekki gert það. Margrét María Sigurðardóttir umboðsmaður barna„Það er í rauninni rétt, þótt ég geti alls ekki tjáð mig um málefni einstakra hælisleitenda þá get ég sagt að við höfum lítið okkur til málsbóta annað en við erum að takast á við þetta verkefni í fyrsta sinn og leysa úr því á sama tíma og við tökum á móti fordæmalausum fjölda hælisleitenda. Við vonumst til þess að geta leyst málefni þeirra barna sem hafa sótt um hæli en hefur ekki verið tryggð skólavist sem allra fyrst.“ Hann segir að í þeim tilgangi verði haft beint samband við þá skóla sem næstir eru heimilum barnanna en samkvæmt upplýsingum sem stofnunin fékk í dag sé það hinn hefðbundni ferill þegar um er að ræða börn sem ekki hafi kennitölu. „Við höfum litið þannig á að börn sem koma hingað til lands og sækja um hæli eiga rétt á menntun og við reynum að tryggja það.“ Þá sendi Margrét María Sigurðardóttir, umboðsmaður barna, Útlendingastofnun bréf þann 9. september vegna systkinanna og fleiri barna hælisleitenda sem hafa ekki fengið skólavist. Í bréfinu segist hún hafa fengið ábendingar um að meðal hælisleitenda hér á landi séu börn á grunnskólaaldri sem hafa enn ekki fengið að gangaí skóla eða fengið viðeigandi menntun að öðru leyti. Öll börn eigi rétt á menntun við hæfi og Margrét vísar meðal annars í Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna, lög um grunnskóla og lög um útlendinga. Útlendingastofnun hefur enn ekki svarað bréfinu.Þær Laura og Janie ættu með réttu að fá vist í Laugalækjarskóla og Petrit í Laugarnesskóla. Í staðinn hafa þau fundið sér eitthvað að gera í nágrenni skólans, farið í gönguferðir og heimsótt verslanir.vísir/vilhelm
Flóttamenn Mest lesið Módelið svínvirkar fyrir marga en þó ekki alla Innlent Árásarmaðurinn í Minnesota handtekinn Erlent Sagður hafa bannað Ísraelum að drepa æðstaklerkinn Erlent Lengdist um níu sentímetra og lærði að ganga upp á nýtt Innlent Fyrsta konan sem stýrir MI6 Erlent „Kærkomin ró“ yfir höfuðborgarsvæðinu Innlent Rukkuð um hundrað þúsund fyrir stutta ferð frá flugvellinum Innlent Trump vill að ICE spýti í lófana og handtaki fleiri ólöglega innflytjendur Erlent „Lögreglan var ekki að gera það í fyrsta sinn“ Innlent Hlupu frá Danmörku til Svíþjóðar Erlent Fleiri fréttir Verður verkefnastjóri viðburða og grasrótarstarfs hjá Viðreisn Bein útsending: Kynning á þróun raforkukostnaðar og áhrifum á notendur Hvorki bókun 35 né veiðigjöld á dagskrá í dag Módelið svínvirkar fyrir marga en þó ekki alla „Kærkomin ró“ yfir höfuðborgarsvæðinu „Svo bakkarðu upp að línu og þenur drusluna“ Umræða um bókun 35 taki ekki tíma frá öðrum málum Dvalarheimili klárt á Laugarvatni en ekkert gerist í stjórnkerfinu „Lögreglan var ekki að gera það í fyrsta sinn“ Fresta leit að Sigríði Slökktu gróðurelda á Ströndum með aðstoð þyrlu Lengdist um níu sentímetra og lærði að ganga upp á nýtt Andlát frönsku ferðamannanna vekur eftirtekt erlendis Skýrsla tekin af frönsku konunni og búið að ræða við vitni Uppnám á Alþingi og í beinni frá Bíladögum Óvæntur gestur sást í fyrsta sinn á Íslandi „Stjórnlaus“ ríkistjórnin beiti rökum úr verkfærakistu Trumps Þingmenn stjórnarandstöðu foxillir yfir því að funda á sunnudegi Fimmtíu manns tóku þátt í leit sem stóð til fjögur í nótt Hár orkukostnaður er áhyggjuefni hjá atvinnulífinu Leitað að konu á sextugsaldri, fíkniefni á landamærum og skundað á Þingvöll Grunur um tvö kynferðisbrot á bíladögum Þinglok, Íran og rökrætt um skattastefnu Einn handtekinn eftir hópslagsmál Hitnaði í hamsi: „Forseti er með orðið!“ Lögreglan lýsir eftir Sigríði Börnin heim eftir meiriháttar vandræðagang Ólga meðal þristavina vegna örlaga Gunnfaxa Rukkuð um hundrað þúsund fyrir stutta ferð frá flugvellinum Segir íslenska nemendur og skóla fljúga blindflug án samræmds námsmats Sjá meira