Jeppar voru aflgjafar innan túngarðsins Gunnþóra Gunnarsdóttir skrifar 26. september 2013 10:00 Bókarhöfundurinn Bjarni á Herkúles-hestasláttuvél. Mynd/Ásdís Helga Bjarnadóttir „Það er kannski dálítið skrýtið að skrifa hlutina aftur á bak en bókin Frá hestum til hestafla, sem er að koma út hjá Uppheimum núna, lýsir tímanum áður en dráttarvélarnar komu til sögunnar,“ segir Bjarni Guðmundsson, verkefnisstjóri á Landbúnaðarsafni Íslands á Hvanneyri, sem áður hefur skrifað dráttarvélabækurnar Og svo kom Ferguson og Alltaf er Farmal fremstur. Þar með hefur hann gert skil tímanum frá því menn hófu að nota dráttarhesta við túnrækt og heyskap fram til nútímans, þar sem allt er í raun gert með vélum. Nú er hægt að fá bækurnar þrjár í einni öskju sem ber titilinn Vinnur meira vit en strit. „Hugsunin á bak við þetta er að halda til haga sögulegum fróðleik og vekja athygli á tækniþróunarsögu landbúnaðarins, sem er í raun sagan um það hvernig losað var um vinnuafl sem vaxandi sérhæfingarsamfélag þurfti á að halda,“ segir höfundurinn. Bjarni rekur fyrstu kynni bænda af vélaraflinu til „hins sæla þúfnabana“ sem kom til landsins árið 1921. Nýja bókin endar á því hvernig jeppar voru notaðir sem aflgjafar innan túngarðsins, við plægingu, heyskap og fleira, að sögn Bjarna. Hann kveðst ala með sér þá kenningu að Íslendingar eigi heimsmet í jeppanotkun við jarðvinnslu og slátt. „Jepparnir voru sterkur samkeppnisaðili hefðbundinna dráttarvéla á tímabili en svo tóku þær yfir bústörfin en jepparnir urðu samgöngutæki og síðan leiktæki.“ Bjarni kveðst hafa verið kennari á Hvanneyri frá því í fornöld! Tengsl við fyrrverandi nemendur hafi nýst honum vel við efnisöflun vegna bókanna og töluvert hafi streymt til hans bæði af fróðleik og myndum. „Um 30 manns hafa líka lagt mér til minningarkafla til að varpa ljósi á hvernig samfélagið tók tæknibreytingunum. Það efni er ekki síður merkilegt en það sem ég hef verið að tína saman,“ segir hann.Útgáfuhóf vegna nýju bókarinnar verður í Árbæjarsafni í dag klukkan tvö. Á staðnum verða gamlir jeppar eins og fjallað er um í nýju bókinni. Menning Mest lesið „Það eru komnir þrír mánuðir síðan pabbi minn sá fram á það að geta ekki lifað lengur“ Lífið Janet Jackson biðst afsökunar á undarlegum ummælum Lífið Var talin vera hommi og lögð í einelti Lífið „Það er alveg hægt að vinna rifrildið, en þá tapar sambandið“ Makamál Borðar það sem alltaf hefur verið til og léttist og léttist Lífið Ísland með auga fuglsins Lífið Aldrei litið betur út þrátt fyrir alvarlegt slys Lífið Ein lausn er að liggja hlið við hlið og fróa sér Lífið Ný plata frá Birgi Hákoni: „Ég er ekki lengur þessi gaur nema í tónlistinni“ Lífið Geggjað heimatilbúið „Twix“ Lífið Fleiri fréttir Opna fyrstu umboðsstofuna í eigu leikara Baráttan innra með manni eins og ljós og skuggar Bein útsending: Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Bong Joon Ho verður stafrænn heiðursgestur á RIFF Ævar Þór Benediktsson hlýtur verðlaun Guðrúnar Helgadóttur Ráðinn markaðs- og kynningarstjóri Tónlistarmiðstöðvar Verk Arnhildar og félaga valið framlag Íslands á Feneyjatvíæringnum í arkitektúr Lyfjameðferð við meðvirkni: „Æ, ég væri bara til í að taka eina töflu“ „Mann- og listfjandsamleg þvæla“ Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Þarf ekkert að þvælast fyrir sjálfri sér „Smá eins og maður sé allsber fyrir framan alþjóð“ Forstöðumaðurinn fannst í Salnum Óður til kvenlíkamans í öllu sínu veldi Óli Egils snýr sér að Ladda eftir Bubba Snæbjörn nýr leikhússtjóri í Tjarnarbíói Sjá meira
„Það er kannski dálítið skrýtið að skrifa hlutina aftur á bak en bókin Frá hestum til hestafla, sem er að koma út hjá Uppheimum núna, lýsir tímanum áður en dráttarvélarnar komu til sögunnar,“ segir Bjarni Guðmundsson, verkefnisstjóri á Landbúnaðarsafni Íslands á Hvanneyri, sem áður hefur skrifað dráttarvélabækurnar Og svo kom Ferguson og Alltaf er Farmal fremstur. Þar með hefur hann gert skil tímanum frá því menn hófu að nota dráttarhesta við túnrækt og heyskap fram til nútímans, þar sem allt er í raun gert með vélum. Nú er hægt að fá bækurnar þrjár í einni öskju sem ber titilinn Vinnur meira vit en strit. „Hugsunin á bak við þetta er að halda til haga sögulegum fróðleik og vekja athygli á tækniþróunarsögu landbúnaðarins, sem er í raun sagan um það hvernig losað var um vinnuafl sem vaxandi sérhæfingarsamfélag þurfti á að halda,“ segir höfundurinn. Bjarni rekur fyrstu kynni bænda af vélaraflinu til „hins sæla þúfnabana“ sem kom til landsins árið 1921. Nýja bókin endar á því hvernig jeppar voru notaðir sem aflgjafar innan túngarðsins, við plægingu, heyskap og fleira, að sögn Bjarna. Hann kveðst ala með sér þá kenningu að Íslendingar eigi heimsmet í jeppanotkun við jarðvinnslu og slátt. „Jepparnir voru sterkur samkeppnisaðili hefðbundinna dráttarvéla á tímabili en svo tóku þær yfir bústörfin en jepparnir urðu samgöngutæki og síðan leiktæki.“ Bjarni kveðst hafa verið kennari á Hvanneyri frá því í fornöld! Tengsl við fyrrverandi nemendur hafi nýst honum vel við efnisöflun vegna bókanna og töluvert hafi streymt til hans bæði af fróðleik og myndum. „Um 30 manns hafa líka lagt mér til minningarkafla til að varpa ljósi á hvernig samfélagið tók tæknibreytingunum. Það efni er ekki síður merkilegt en það sem ég hef verið að tína saman,“ segir hann.Útgáfuhóf vegna nýju bókarinnar verður í Árbæjarsafni í dag klukkan tvö. Á staðnum verða gamlir jeppar eins og fjallað er um í nýju bókinni.
Menning Mest lesið „Það eru komnir þrír mánuðir síðan pabbi minn sá fram á það að geta ekki lifað lengur“ Lífið Janet Jackson biðst afsökunar á undarlegum ummælum Lífið Var talin vera hommi og lögð í einelti Lífið „Það er alveg hægt að vinna rifrildið, en þá tapar sambandið“ Makamál Borðar það sem alltaf hefur verið til og léttist og léttist Lífið Ísland með auga fuglsins Lífið Aldrei litið betur út þrátt fyrir alvarlegt slys Lífið Ein lausn er að liggja hlið við hlið og fróa sér Lífið Ný plata frá Birgi Hákoni: „Ég er ekki lengur þessi gaur nema í tónlistinni“ Lífið Geggjað heimatilbúið „Twix“ Lífið Fleiri fréttir Opna fyrstu umboðsstofuna í eigu leikara Baráttan innra með manni eins og ljós og skuggar Bein útsending: Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Bong Joon Ho verður stafrænn heiðursgestur á RIFF Ævar Þór Benediktsson hlýtur verðlaun Guðrúnar Helgadóttur Ráðinn markaðs- og kynningarstjóri Tónlistarmiðstöðvar Verk Arnhildar og félaga valið framlag Íslands á Feneyjatvíæringnum í arkitektúr Lyfjameðferð við meðvirkni: „Æ, ég væri bara til í að taka eina töflu“ „Mann- og listfjandsamleg þvæla“ Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Þarf ekkert að þvælast fyrir sjálfri sér „Smá eins og maður sé allsber fyrir framan alþjóð“ Forstöðumaðurinn fannst í Salnum Óður til kvenlíkamans í öllu sínu veldi Óli Egils snýr sér að Ladda eftir Bubba Snæbjörn nýr leikhússtjóri í Tjarnarbíói Sjá meira