Tímamótasamstarf Guðbjartur Hannesson skrifar 19. nóvember 2012 06:00 Ísland er þekkt fyrir mikla atvinnuþátttöku þjóðarinnar sem er meiri en þekkist í nokkru öðru ríki innan OECD. Við viljum öll vinna sem getum og gerum það ef vinnu er að fá. Missi fólk vinnuna hefst leit að nýju starfi og á það þá rétt til atvinnuleysisbóta. Þær fela hins vegar ekki í sér neina lausn heldur eru aðeins tímabundið fjárhagslegt úrræði þar til úr rætist.Framlenging bótaréttar ekki varanleg lausn fyrir atvinnuleitendur Réttur til atvinnuleysisbóta var í kjölfar efnahagshrunsins framlengdur tímabundið úr þremur árum í fjögur. Um áramótin verður hann aftur þrjú ár. Mikið hefur verið rætt um hvernig bregðast eigi við þessum aðstæðum. Þrennt var í stöðunni; að gera ekkert – að framlengja aftur bótatímabilið – eða ráðast í aðgerðir til að skapa þeim sem í hlut eiga tækifæri til að komast aftur inn á vinnumarkaðinn. Frá 1. september síðastliðnum til loka næsta árs er áætlað að um 3.700 atvinnuleitendur fullnýti rétt sinn innan atvinnuleysistryggingakerfisins. Þetta er mikill fjöldi og ljóst að án aðgerða myndi stór hópur fólks ekki eiga annars úrkosta en sækja um fjárhagsaðstoð sveitarfélaga, endurhæfingarlífeyri eða örorkubætur. Enginn þessara kosta er góður, því fólk vill vinna ef það getur, vera virkt, fá laun fyrir framlag sitt og leggja af mörkum til samfélagsins. Ríki, sveitarfélög og aðilar vinnumarkaðarins hafa setið á rökstólum síðustu vikur og unnið sleitulaust að sameiginlegri og skynsamlegri niðurstöðu um hvað skuli gera í málefnum fólks sem hefur fullnýtt eða fullnýtir á næstunni rétt sinn til atvinnuleysisbóta. Niðurstaða liggur fyrir í sannkölluðu tímamótasamkomulagi. Atvinnuleysistryggingasjóður leggur til um 2,7 milljarða króna sem að stærstum hluta nýtist sem mótframlag til launa í sex mánuði fyrir um 2.200 starfstengd vinnumarkaðsúrræði sem almenni vinnumarkaðurinn, sveitarfélögin og ríkið skuldbinda sig til að bjóða.Endurhæfing Fengin reynsla sýnir að allt að 25% atvinnuleitenda geta ekki nýtt sér starfstengd vinnumarkaðsúrræði og þurfa á endurhæfingu að halda. Því er miðað við að um 900 manns fái atvinnutengda endurhæfingu, að hluta til fólk með réttindi innan Atvinnuleysistryggingasjóðs en jafnframt um 520 einstaklingar sem hafa fullnýtt rétt sinn og verður þeim tryggður framfærslustyrkur úr Atvinnuleysistryggingasjóði.Samvinna Hluti þess hóps sem nýtur framfærslu sveitarfélaga er án efa vinnufær og því er í samkomulaginu lögð áhersla á að hann geti fengið ráðgjöf og annan stuðning hjá Vinnumálastofnun eða á vegum stéttarfélaga. Til þess er gott samstarf nauðsynlegt milli atvinnuráðgjafanna og félagsráðgjafa sveitarfélaganna. Markviss þjónusta við þennan hóp á að hefjast á næsta ári. Eins er áformað öflugt samstarf Vinnumálastofnunar, sveitarfélaga og starfsendurhæfingarsjóðsins VIRK fyrir fólk úr þessum hópi sem getur nýtt sér atvinnutengda starfsendurhæfingu. Loks er stefnt að fjölgun Atvinnutorga í samstarfi Vinnumálastofnunar og sveitarfélaga fyrir ungmenni á aldrinum 16–25 ára sem þurfa mikinn stuðning til að komast í vinnu eða virkni.Þjóðarátak Ég er nokkuð viss um að hvergi annars staðar hafi þjóð sameinast jafn eindregið í aðgerðum til að fyrirbyggja alvarlegar afleiðingar langtímaatvinnuleysis. Stjórnvöld gáfu tóninn um þessar áherslur en ein hefðu þau ekki áorkað miklu. Hér hefur sýnt sig hve miklu er hægt að koma til leiðar með samtakamættinum. Ríki og sveitarfélög, samtök launafólks og atvinnurekenda, skólakerfið, félagasamtök og almenningur hafa lagst á eitt í sannkölluðu þjóðarátaki gegn atvinnuleysi. Þess vegna hefur fjöldi fólks átt kost á áhugaverðum störfum, tekið þátt í nýsköpunarverkefnum, stundað nám eða fengist við önnur uppbyggileg og áhugaverð verkefni, fólk sem annars hefði þurft að berjast eitt gegn lamandi áhrifum atvinnuleysis, afskiptaleysis og innihaldslausra daga. Ég treysti því að áfram verði sterk samstaða um þær aðgerðir sem hér eru kynntar. Allt sem gert er í þessum tilgangi mun gera samfélagið miklu sterkara og betra þegar upp er staðið en ella. Efling atvinnulífs og fjölgun starfa er þó ávallt mikilvægasta verkefnið. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Guðbjartur Hannesson Mest lesið Hörmulegur atburður í flugstöð Leifs Eiríkssonar Jón Pétursson Skoðun Ríkisstofnun forherðist við gagnrýni Björn Ólafsson Skoðun Kvótaverð, veiðigjald, fjárfesting og arðsemi í sjávarútvegi Ásgeir Daníelsson Skoðun Púslið sem passar ekki Ingibjörg Isaksen Skoðun Íslenski fáninn fyrir samstöðu ekki mismunun Ása Berglind Hjálmarsdóttir Skoðun Hinn óseðjandi Eiríkur Ólafsson Skoðun Eru smáþjóðir stikkfríar? Snæbjörn Guðmundsson Skoðun Getur Seljaskóli núna orðið símalaus skóli, Jóhanna? Kristín Jónsdóttir Skoðun Hvað er þetta MG? Júlíana Magnúsdóttir Skoðun Þér er boðið með, kæri félagi Trausti Breiðfjörð Magnússon Skoðun Skoðun Skoðun Það að þrá börn eða ekki Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Tímanna tákn? Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Hörmulegur atburður í flugstöð Leifs Eiríkssonar Jón Pétursson skrifar Skoðun Kvótaverð, veiðigjald, fjárfesting og arðsemi í sjávarútvegi Ásgeir Daníelsson skrifar Skoðun Getur Seljaskóli núna orðið símalaus skóli, Jóhanna? Kristín Jónsdóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og traust á raforkumarkaði Einar S Einarsson skrifar Skoðun Ef þetta er rétt – hvað er þá rangt? Anna Berg Samúelsdóttir skrifar Skoðun Hvað er þetta MG? Júlíana Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sjúkraþyrlu sem allra fyrst, kerfi sem veitir lífsbjörg Gunnar Svanur Einarsson skrifar Skoðun Ríkisstofnun forherðist við gagnrýni Björn Ólafsson skrifar Skoðun Bylting, bóla, bölvun - bull? Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Eru smáþjóðir stikkfríar? Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Ákall Valdimar Júlíusson skrifar Skoðun Á að leyfa eða halda áfram að banna? Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Íslenski fáninn fyrir samstöðu ekki mismunun Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Jafnlaunabarnið og baðvatnið Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Þér er boðið með, kæri félagi Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Púslið sem passar ekki Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Nei, það verður ekki að vera Ísrael, það er Ísrael Einar Ólafsson skrifar Skoðun Kemur þín háskólagráða úr kornflakes pakka? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Hinn óseðjandi Eiríkur Ólafsson skrifar Skoðun Þéttari byggð: Hver nýtur ábatans — og hver borgar brúsann? Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz skrifar Skoðun Ef þið þurfið að segja upphátt að þið séuð ekki rasistar... Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Hugleiðingar og skoðanaskipti um rasisma og útlendingahatur Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun 56.000 krónur í vasa Kópavogsbúa Ásdís Kristjánsdóttir skrifar Skoðun NordAN: Vegið að norrænni forvarnarstefnu Siv Friðleifsdóttir skrifar Skoðun Af hverju byggjum við innan gróinna hverfa? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Er stríðsglæpamaður í rútunni? Ragnhildur Hólmgeirsdóttir, Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Sjá meira
Ísland er þekkt fyrir mikla atvinnuþátttöku þjóðarinnar sem er meiri en þekkist í nokkru öðru ríki innan OECD. Við viljum öll vinna sem getum og gerum það ef vinnu er að fá. Missi fólk vinnuna hefst leit að nýju starfi og á það þá rétt til atvinnuleysisbóta. Þær fela hins vegar ekki í sér neina lausn heldur eru aðeins tímabundið fjárhagslegt úrræði þar til úr rætist.Framlenging bótaréttar ekki varanleg lausn fyrir atvinnuleitendur Réttur til atvinnuleysisbóta var í kjölfar efnahagshrunsins framlengdur tímabundið úr þremur árum í fjögur. Um áramótin verður hann aftur þrjú ár. Mikið hefur verið rætt um hvernig bregðast eigi við þessum aðstæðum. Þrennt var í stöðunni; að gera ekkert – að framlengja aftur bótatímabilið – eða ráðast í aðgerðir til að skapa þeim sem í hlut eiga tækifæri til að komast aftur inn á vinnumarkaðinn. Frá 1. september síðastliðnum til loka næsta árs er áætlað að um 3.700 atvinnuleitendur fullnýti rétt sinn innan atvinnuleysistryggingakerfisins. Þetta er mikill fjöldi og ljóst að án aðgerða myndi stór hópur fólks ekki eiga annars úrkosta en sækja um fjárhagsaðstoð sveitarfélaga, endurhæfingarlífeyri eða örorkubætur. Enginn þessara kosta er góður, því fólk vill vinna ef það getur, vera virkt, fá laun fyrir framlag sitt og leggja af mörkum til samfélagsins. Ríki, sveitarfélög og aðilar vinnumarkaðarins hafa setið á rökstólum síðustu vikur og unnið sleitulaust að sameiginlegri og skynsamlegri niðurstöðu um hvað skuli gera í málefnum fólks sem hefur fullnýtt eða fullnýtir á næstunni rétt sinn til atvinnuleysisbóta. Niðurstaða liggur fyrir í sannkölluðu tímamótasamkomulagi. Atvinnuleysistryggingasjóður leggur til um 2,7 milljarða króna sem að stærstum hluta nýtist sem mótframlag til launa í sex mánuði fyrir um 2.200 starfstengd vinnumarkaðsúrræði sem almenni vinnumarkaðurinn, sveitarfélögin og ríkið skuldbinda sig til að bjóða.Endurhæfing Fengin reynsla sýnir að allt að 25% atvinnuleitenda geta ekki nýtt sér starfstengd vinnumarkaðsúrræði og þurfa á endurhæfingu að halda. Því er miðað við að um 900 manns fái atvinnutengda endurhæfingu, að hluta til fólk með réttindi innan Atvinnuleysistryggingasjóðs en jafnframt um 520 einstaklingar sem hafa fullnýtt rétt sinn og verður þeim tryggður framfærslustyrkur úr Atvinnuleysistryggingasjóði.Samvinna Hluti þess hóps sem nýtur framfærslu sveitarfélaga er án efa vinnufær og því er í samkomulaginu lögð áhersla á að hann geti fengið ráðgjöf og annan stuðning hjá Vinnumálastofnun eða á vegum stéttarfélaga. Til þess er gott samstarf nauðsynlegt milli atvinnuráðgjafanna og félagsráðgjafa sveitarfélaganna. Markviss þjónusta við þennan hóp á að hefjast á næsta ári. Eins er áformað öflugt samstarf Vinnumálastofnunar, sveitarfélaga og starfsendurhæfingarsjóðsins VIRK fyrir fólk úr þessum hópi sem getur nýtt sér atvinnutengda starfsendurhæfingu. Loks er stefnt að fjölgun Atvinnutorga í samstarfi Vinnumálastofnunar og sveitarfélaga fyrir ungmenni á aldrinum 16–25 ára sem þurfa mikinn stuðning til að komast í vinnu eða virkni.Þjóðarátak Ég er nokkuð viss um að hvergi annars staðar hafi þjóð sameinast jafn eindregið í aðgerðum til að fyrirbyggja alvarlegar afleiðingar langtímaatvinnuleysis. Stjórnvöld gáfu tóninn um þessar áherslur en ein hefðu þau ekki áorkað miklu. Hér hefur sýnt sig hve miklu er hægt að koma til leiðar með samtakamættinum. Ríki og sveitarfélög, samtök launafólks og atvinnurekenda, skólakerfið, félagasamtök og almenningur hafa lagst á eitt í sannkölluðu þjóðarátaki gegn atvinnuleysi. Þess vegna hefur fjöldi fólks átt kost á áhugaverðum störfum, tekið þátt í nýsköpunarverkefnum, stundað nám eða fengist við önnur uppbyggileg og áhugaverð verkefni, fólk sem annars hefði þurft að berjast eitt gegn lamandi áhrifum atvinnuleysis, afskiptaleysis og innihaldslausra daga. Ég treysti því að áfram verði sterk samstaða um þær aðgerðir sem hér eru kynntar. Allt sem gert er í þessum tilgangi mun gera samfélagið miklu sterkara og betra þegar upp er staðið en ella. Efling atvinnulífs og fjölgun starfa er þó ávallt mikilvægasta verkefnið.
Skoðun Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz skrifar
Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir skrifar