Þrennra tónleika hylling 17. mars 2007 14:30 Caput-hópurinn flytur tónlist Gubaidulina í Langholtskirkju Tónskáldið nýtur mikillar hylli um þessar mundir. MYND/Heiða Rússnest tónskáld hefur á undanförnum mánuðum notið mikillar athygli á Bretlandseyjum og á Norðurlöndum. Hún heitir Sofia Gubaidulina og er talin með merkari tónskáldum okkar tíma. Nú beinir tónlistargeirinn á Íslandi augum sínum og listgæfni að verkum hennar. Frúin ætlaði að koma í heimsókn en ekki verður af því: aldraður bóndi hennar veiktist og hún afboðaði sig. Sjálf er hún 75 ára. Sofia Gubaidulina var leiðtogi nýbylgjunnar í rússneskri tónlist upp úr 1960 ásamt Edison Denizov og Alfred Schnittke. Tónlist þeirra var í andófi við þá opinberu aðila í Sovétríkjunum sem heimtuðu svokallað félagslegt raunsæi. Þau voru fordómalaus og forvitin um tilraunakenndar hefðir í tónlistarlífi Evrópu á liðinni öld. Sú forvitni og fordómaleysið reyndust Sofiu og skoðanabræðrum hennar dýrt. Oft var komið í veg fyrir flutning verka hennar eins og lítilmótlegu yfirvaldi er hægast til að tukta tónskáld til spektar. Flytjendum var hreinlega fyrirskipað að hætta við flutning, oft á síðustu stundu. Dmitrí Sjostakovítsj var öllum hnútum kunnugur í slíku kúgunarferli og gaf tónskáldinu unga mottó: Þræddu áfram þínar villigötur. Sofia Gubaiduina fæddist í október 1931 og ólst upp í Kazan, borg tataranna. Móðir hennar var rússnesk, faðir hennar tatari, tónlistarkennarar hennar komu allir úr hinu öfluga gyðingasamfélagi sem þreifst í Kazan. Í fyrstu var það Bach sem heillaði hið unga tónskáld, á eftir komu þeir Mozart, Haydn og Beethoven. Bach hefur alltaf fylgt henni – eins og mörgum tónlistarmönnum. Fiðlukonsert hennar „Offertorium“ byggir á hinu konunglega stefi meistarans úr Tónafórninni. Á efnisskrá Caput er Hugleiðing Gubaidulinu um kóral Bachs „Vor deinen Thron“. Tónlist hennar hefur verið lýst sem tilfinningaþrunginni og hlaðinni óræðri merkingu – hún er sögð dularfull, myrk einlæg og björt og bæði gamaldags og framúrstefnuleg.s Sofia Gubaidulina fór fyrst til Vesturlanda árið 1985, vakti strax mikla athygli og nýtur nú alþjóðlegrar viðurkenningar sem eitt helsta tónskáld samtímans. Hún býr nú skammt frá Hamborg í Þýskalandi. Tónlistarunnendur fá notið sköpunarverka hennar á þrennum tónleikum. Hinir fyrstu fara fram í Langholtskirkju á morgun kl. 17 en þar leikur CAPUT-hópurinn ásamt söngkonunni Ingibjörgu Guðjónsdóttur og Graduale-kórnum. Ingibjörg syngur hið viðamikla „Hommage à T. S. Eliot“ en textinn þess er sóttur í „Fjóra kvartetta“ skáldsins. Önnur verk á efnisskránni eru Concordanza fyrir kammersveit og Hugleiðing um „Vor deinen Thron“ fyrir strengjakvartett, kontrabassa og sembal eftir Gubaidulinu og frumflutningur á tónverki Elínar Gunnlaugsdóttur „…í laufinu“ við ljóð Matthíasar Johannessen úr „Sálmum á atómöld“. Stjórnandi á þessum tónleikum verður Guðni Franzson en stjórandi Graduale-kórsins er Jón Stefánsson. Á þriðjudaginn leikur Valgerður Andrésdóttir verk Gubaidulina á Tíbrártónleikum í Salnum en Sif Tulinius fiðluleikari leikur konsert eftir Gubaidulina, Offertorium, með Sinfóníuhljómsveit Íslands í Háskólabíói næstkomandi fimmtudag. Sif hefur unnið með Gubaidulinu og það er að frumkvæði hennar sem þessir tónleikar allir eru haldnir. Mest lesið Magnaðar myndir af lengstu á landsins Lífið Sjóðheitar og einhleypar inn í haustið Lífið Kristófer Helga í veikindaleyfi Lífið „Það eru komnir þrír mánuðir síðan pabbi minn sá fram á það að geta ekki lifað lengur“ Lífið Enginn súr í sætu teiti í Ásmundarsal Tónlist Seldu Kolbeini Sigþórs og keyptu í miðbænum Lífið Ebba Katrín og Oddur keyptu hús í miðbænum Lífið Segir Murphy gera lítið úr kynferðisofbeldi Bíó og sjónvarp Frumsýning á Vísi: Helga Braga í kolsvartri kómedíu Bíó og sjónvarp Lítill bróðir mættur: „Fullkominn, stór og sterkur“ Lífið Fleiri fréttir Enginn súr í sætu teiti í Ásmundarsal „Ég fæ morgnana til að vera bara ég“ Rokkþyrstir geta tekið gleði sína á ný Sigga Ózk verður Ariana Grande og flytur til Noregs Ávísun á eilíf vonbrigði að elta góða veðrið Frumsýning á Vísi: Landsliðsmaður gefur út lag með pabba sínum Taylor Swift jafnaði met Beyoncé á VMA Myndaveisla: Ofurfjör á Októberfest Sáu ekki fyrir sér vinsældirnar en fagna nú 36 árum Sergio Mendes höfundur Mas Que Nada látinn Gáfu tóndæmi af Barfly í beinni Aldrei séð annað eins: IceGuys seldi nítján þúsund miða Herra Hnetusmjör stoltur eftir tryllta afmælishelgi Samtalið órjúfanlegur hluti af sköpuninni Ótrúlega slakandi raftónlistarhátíð í fimmtánda skiptið Segir Marr hafa stöðvað endurkomu The Smiths Fjörutíu blaðamönnum boðið en enginn mætti Stormaði út með látum en gafst svo upp á skrifstofustarfinu Dásamar Charlie XCX þrátt fyrir orðróminn Slíðra sverðin og boða endurkomu sveitarinnar Snorri valinn á lista 20 undir 30 hjá tímaritinu IQ Valin á lista efstu tuttugu hjá Norðurlöndunum Helgi Björns með splunkunýtt tónlistarmyndband Chappell Roan biður um frið: „Konur skulda ykkur ekki skít“ Aron Can með stóra tónleika erlendis Haustinu fagnað með tónleikum á Kaffi Flóru Nýdönsk og ADHD fá hvorar tvær milljónirnar „Ég á mjög auðvelt með að standa með þessu öllu saman“ Pétur Jökull er Pj Glaze Tileinkar lagið trans fólki: „Hefur verið mikill tilfinningarússíbani“ Sjá meira
Rússnest tónskáld hefur á undanförnum mánuðum notið mikillar athygli á Bretlandseyjum og á Norðurlöndum. Hún heitir Sofia Gubaidulina og er talin með merkari tónskáldum okkar tíma. Nú beinir tónlistargeirinn á Íslandi augum sínum og listgæfni að verkum hennar. Frúin ætlaði að koma í heimsókn en ekki verður af því: aldraður bóndi hennar veiktist og hún afboðaði sig. Sjálf er hún 75 ára. Sofia Gubaidulina var leiðtogi nýbylgjunnar í rússneskri tónlist upp úr 1960 ásamt Edison Denizov og Alfred Schnittke. Tónlist þeirra var í andófi við þá opinberu aðila í Sovétríkjunum sem heimtuðu svokallað félagslegt raunsæi. Þau voru fordómalaus og forvitin um tilraunakenndar hefðir í tónlistarlífi Evrópu á liðinni öld. Sú forvitni og fordómaleysið reyndust Sofiu og skoðanabræðrum hennar dýrt. Oft var komið í veg fyrir flutning verka hennar eins og lítilmótlegu yfirvaldi er hægast til að tukta tónskáld til spektar. Flytjendum var hreinlega fyrirskipað að hætta við flutning, oft á síðustu stundu. Dmitrí Sjostakovítsj var öllum hnútum kunnugur í slíku kúgunarferli og gaf tónskáldinu unga mottó: Þræddu áfram þínar villigötur. Sofia Gubaiduina fæddist í október 1931 og ólst upp í Kazan, borg tataranna. Móðir hennar var rússnesk, faðir hennar tatari, tónlistarkennarar hennar komu allir úr hinu öfluga gyðingasamfélagi sem þreifst í Kazan. Í fyrstu var það Bach sem heillaði hið unga tónskáld, á eftir komu þeir Mozart, Haydn og Beethoven. Bach hefur alltaf fylgt henni – eins og mörgum tónlistarmönnum. Fiðlukonsert hennar „Offertorium“ byggir á hinu konunglega stefi meistarans úr Tónafórninni. Á efnisskrá Caput er Hugleiðing Gubaidulinu um kóral Bachs „Vor deinen Thron“. Tónlist hennar hefur verið lýst sem tilfinningaþrunginni og hlaðinni óræðri merkingu – hún er sögð dularfull, myrk einlæg og björt og bæði gamaldags og framúrstefnuleg.s Sofia Gubaidulina fór fyrst til Vesturlanda árið 1985, vakti strax mikla athygli og nýtur nú alþjóðlegrar viðurkenningar sem eitt helsta tónskáld samtímans. Hún býr nú skammt frá Hamborg í Þýskalandi. Tónlistarunnendur fá notið sköpunarverka hennar á þrennum tónleikum. Hinir fyrstu fara fram í Langholtskirkju á morgun kl. 17 en þar leikur CAPUT-hópurinn ásamt söngkonunni Ingibjörgu Guðjónsdóttur og Graduale-kórnum. Ingibjörg syngur hið viðamikla „Hommage à T. S. Eliot“ en textinn þess er sóttur í „Fjóra kvartetta“ skáldsins. Önnur verk á efnisskránni eru Concordanza fyrir kammersveit og Hugleiðing um „Vor deinen Thron“ fyrir strengjakvartett, kontrabassa og sembal eftir Gubaidulinu og frumflutningur á tónverki Elínar Gunnlaugsdóttur „…í laufinu“ við ljóð Matthíasar Johannessen úr „Sálmum á atómöld“. Stjórnandi á þessum tónleikum verður Guðni Franzson en stjórandi Graduale-kórsins er Jón Stefánsson. Á þriðjudaginn leikur Valgerður Andrésdóttir verk Gubaidulina á Tíbrártónleikum í Salnum en Sif Tulinius fiðluleikari leikur konsert eftir Gubaidulina, Offertorium, með Sinfóníuhljómsveit Íslands í Háskólabíói næstkomandi fimmtudag. Sif hefur unnið með Gubaidulinu og það er að frumkvæði hennar sem þessir tónleikar allir eru haldnir.
Mest lesið Magnaðar myndir af lengstu á landsins Lífið Sjóðheitar og einhleypar inn í haustið Lífið Kristófer Helga í veikindaleyfi Lífið „Það eru komnir þrír mánuðir síðan pabbi minn sá fram á það að geta ekki lifað lengur“ Lífið Enginn súr í sætu teiti í Ásmundarsal Tónlist Seldu Kolbeini Sigþórs og keyptu í miðbænum Lífið Ebba Katrín og Oddur keyptu hús í miðbænum Lífið Segir Murphy gera lítið úr kynferðisofbeldi Bíó og sjónvarp Frumsýning á Vísi: Helga Braga í kolsvartri kómedíu Bíó og sjónvarp Lítill bróðir mættur: „Fullkominn, stór og sterkur“ Lífið Fleiri fréttir Enginn súr í sætu teiti í Ásmundarsal „Ég fæ morgnana til að vera bara ég“ Rokkþyrstir geta tekið gleði sína á ný Sigga Ózk verður Ariana Grande og flytur til Noregs Ávísun á eilíf vonbrigði að elta góða veðrið Frumsýning á Vísi: Landsliðsmaður gefur út lag með pabba sínum Taylor Swift jafnaði met Beyoncé á VMA Myndaveisla: Ofurfjör á Októberfest Sáu ekki fyrir sér vinsældirnar en fagna nú 36 árum Sergio Mendes höfundur Mas Que Nada látinn Gáfu tóndæmi af Barfly í beinni Aldrei séð annað eins: IceGuys seldi nítján þúsund miða Herra Hnetusmjör stoltur eftir tryllta afmælishelgi Samtalið órjúfanlegur hluti af sköpuninni Ótrúlega slakandi raftónlistarhátíð í fimmtánda skiptið Segir Marr hafa stöðvað endurkomu The Smiths Fjörutíu blaðamönnum boðið en enginn mætti Stormaði út með látum en gafst svo upp á skrifstofustarfinu Dásamar Charlie XCX þrátt fyrir orðróminn Slíðra sverðin og boða endurkomu sveitarinnar Snorri valinn á lista 20 undir 30 hjá tímaritinu IQ Valin á lista efstu tuttugu hjá Norðurlöndunum Helgi Björns með splunkunýtt tónlistarmyndband Chappell Roan biður um frið: „Konur skulda ykkur ekki skít“ Aron Can með stóra tónleika erlendis Haustinu fagnað með tónleikum á Kaffi Flóru Nýdönsk og ADHD fá hvorar tvær milljónirnar „Ég á mjög auðvelt með að standa með þessu öllu saman“ Pétur Jökull er Pj Glaze Tileinkar lagið trans fólki: „Hefur verið mikill tilfinningarússíbani“ Sjá meira