Staðlað jafnrétti María Bjarnadóttir skrifar 7. júlí 2017 07:00 Nýleg lög frá Alþingi hafa vakið heimsathygli og verið fagnað sem enn einum stórslagaranum frá landinu sem er margfaldur og ríkjandi heimsmeistari í jafnrétti. Lög um jafnlaunastaðal hafa þó fengið misjafnari viðtökur heima fyrir. Af viðbrögðunum heima og heiman að dæma mætti halda að það að greiða konum og körlum sömu laun fyrir sömu vinnu væri byltingarkennd og ný hugmynd. Svo er hins vegar ekki. Árið 1920 ákvað sveitarfélagið Poplar í Englandi að greiða öllum starfsmönnum sínum sömu laun fyrir sömu vinnu, óháð kyni starfsmanna. Að auki skyldi þeim lægst launuðu greidd laun sem voru hærri en lágmarksframfærslukostnaður. Endurskoðandi sveitarfélagsins, sem þá var pólitískt skipaður, taldi sveitarfélagið með þessu hafa misfarið með skattfé almennings. Hann höfðaði dómsmál gegn sveitarstjórninni þar sem hann fór fram á að ákvarðanir um jöfn laun til karla og kvenna og launahækkanir þeirra lægstlaunuðu yrðu felldar úr gildi, enda hefði sveitarfélagið þarna farið gróflega út fyrir valdmörk sín. Sveitarfélagið taldi aðgerðina hins vegar rúmast innan lögbundins hlutverks síns sem veitti svigrúm til þess að „greiða laun eins og þau töldu rétt“. Dómstólar féllust á kröfu endurskoðandans. Atkinson lávarður hafði orð fyrir dóminum og taldi sveitarfélagið hafa „[…] leyft sér að láta stýrast við ákvarðanatöku af einhverjum sérviskulegum meginreglum um sósíalíska heimspeki, eða femínískum metnaði til þess að tryggja jafnrétti kynjanna þegar kemur að launum í heimi vinnumarkaðarins“. Það er víst ekkert nýtt undir sólinni. Ekki einu sinni glæný lög.Höfundur er pistlahöfundur Fréttablaðsins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu María Bjarnadóttir Mest lesið Opið hús fyrir útvalda Björn Brynjúlfur Björnsson Skoðun Norska leiðin hefur gefist vel – í Póllandi Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Af hverju hræðist fólk kynjafræði? Eydís Ásbjörnsdóttir Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson Skoðun Af hverju er Framsóknarfólk hamingjusamast? Árelía Eydís Guðmundsdóttir Skoðun Skjárinn og börnin Daðey Albertsdóttir,Silja Björk Egilsdóttir,Skúli Bragi Geirdal Skoðun Lausnin liggur fyrir – Landspítali þarf að stíga skrefið Sandra B. Franks Skoðun „Er stjúpmamma þín vond eins og í Öskubusku?“ Hafdís Bára Ólafsdóttir Skoðun Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann Skoðun
Nýleg lög frá Alþingi hafa vakið heimsathygli og verið fagnað sem enn einum stórslagaranum frá landinu sem er margfaldur og ríkjandi heimsmeistari í jafnrétti. Lög um jafnlaunastaðal hafa þó fengið misjafnari viðtökur heima fyrir. Af viðbrögðunum heima og heiman að dæma mætti halda að það að greiða konum og körlum sömu laun fyrir sömu vinnu væri byltingarkennd og ný hugmynd. Svo er hins vegar ekki. Árið 1920 ákvað sveitarfélagið Poplar í Englandi að greiða öllum starfsmönnum sínum sömu laun fyrir sömu vinnu, óháð kyni starfsmanna. Að auki skyldi þeim lægst launuðu greidd laun sem voru hærri en lágmarksframfærslukostnaður. Endurskoðandi sveitarfélagsins, sem þá var pólitískt skipaður, taldi sveitarfélagið með þessu hafa misfarið með skattfé almennings. Hann höfðaði dómsmál gegn sveitarstjórninni þar sem hann fór fram á að ákvarðanir um jöfn laun til karla og kvenna og launahækkanir þeirra lægstlaunuðu yrðu felldar úr gildi, enda hefði sveitarfélagið þarna farið gróflega út fyrir valdmörk sín. Sveitarfélagið taldi aðgerðina hins vegar rúmast innan lögbundins hlutverks síns sem veitti svigrúm til þess að „greiða laun eins og þau töldu rétt“. Dómstólar féllust á kröfu endurskoðandans. Atkinson lávarður hafði orð fyrir dóminum og taldi sveitarfélagið hafa „[…] leyft sér að láta stýrast við ákvarðanatöku af einhverjum sérviskulegum meginreglum um sósíalíska heimspeki, eða femínískum metnaði til þess að tryggja jafnrétti kynjanna þegar kemur að launum í heimi vinnumarkaðarins“. Það er víst ekkert nýtt undir sólinni. Ekki einu sinni glæný lög.Höfundur er pistlahöfundur Fréttablaðsins.