Fleiri spegla takk Fanney Birna Jónsdóttir skrifar 26. apríl 2014 07:00 Tímaritið Time hefur gefið út sinn árlega lista yfir 100 áhrifamestu einstaklinga heims. Svona listar eru gefnir út um hitt og þetta, þá auðugustu, áhrifamestu, fallegustu og svo mætti lengi telja. Íslendingar hafa ekki farið varhluta af þessum sið – síðasta tölublað af Séð og heyrt inniheldur einmitt þann forláta lista „Topp tíu – lagleg á lausu“. Öfugt við íslenska afbrigðið þá er listi Time þetta árið nokkuð áhugaverður. Ber þar fyrst að nefna að 41 kona er á listanum og hafa þær aldrei verið fleiri. Það sem vekur ekki síður athygli er að á listanum eru hvorki meira né minna en 27 listamenn. Ekkert annað svið eða atvinnugrein nær jafn mörgum á listann. Viðskiptajöfrar eru aðeins átján en næst listamönnunum komast stjórnmálamenn, sem eru 26. Þar á meðal eru Vladimir Pútín, Hillary Clinton, Angela Merkel og Kim Jong-un. Það hlýtur að segja sína sögu að áhrifamesti einstaki hópur heims sé listamenn. En það ætti kannski ekkert að koma á óvart. Góð list er spegill á samfélagið – gagnrýnin, óvægin og beitt. Og samfélagið okkar getur vissulega verið íhaldssamt, fordómafullt og ljótt í garð ýmissa hópa eða hugmynda – oft án þess að við gerum okkur grein fyrir því. Þá er spegill nauðsynlegur. Okkur líkar kannski ekki alltaf það sem við sjáum, enda stundum erfitt að sjá og viðurkenna eigin breyskleika. Það breytir því ekki að fyrsta skrefið í átt að jákvæðum breytingum er alltaf að horfast í augu við vandamálin. Það er áhugavert að á sama tíma og listi Time birtist snúist umræðan hér heima nánast eingöngu um réttmæti listamannalauna. Í stað þess að fjalla um þau jákvæðu og gagnrýnu áhrif sem listin hefur í okkar litla samfélagi þá er einblínt á meint sníkjulíferni listamanna. Það er erfitt að lýsa þessu öðruvísi en sem fullkomnu niðurrifi. Með þessu er samfélagið að draga úr kröftum listamanna til að sinna þeirri frumskyldu sinni að veita okkur hinum aðhald og gagnrýni. Kannski vegna þess að við þolum ekki það sem við sjáum í speglinum. Þetta er sorglegt. Í dag þurfum við einmitt færri „topp tíu – liðug á lausu“ lista en fleiri spegla. Miklu fleiri spegla. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fanney Birna Jónsdóttir Mest lesið Sjö staðreyndir í útlendingamálum Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun Sumarorlofið fór í baráttuna fyrir barni - er það sanngjarnt? Sigríður Auðunsdóttir Skoðun Sjálfstæðisstefnan og frelsið Helgi Áss Grétarsson Skoðun Svargrein: Ísland á víst að íhuga aðild að ESB Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Sumarfríinu aflýst Sigurður Helgi Pálmason Skoðun „Er allt í lagi?“ Olga Björt Þórðardóttir Skoðun Um mýkt, menntun og von Sigurður Árni Reynisson Skoðun Gerir háskólanám þig að grunnskólakennara? Davíð Már Sigurðsson Skoðun Einmanaleiki: Skortir þig tengsl við þig eða aðra? Sigrún Þóra Sveinsdóttir Skoðun Úr skotgröfum í netkerfin: Netárásir á innviði Vesturlanda Ýmir Vigfússon Skoðun
Tímaritið Time hefur gefið út sinn árlega lista yfir 100 áhrifamestu einstaklinga heims. Svona listar eru gefnir út um hitt og þetta, þá auðugustu, áhrifamestu, fallegustu og svo mætti lengi telja. Íslendingar hafa ekki farið varhluta af þessum sið – síðasta tölublað af Séð og heyrt inniheldur einmitt þann forláta lista „Topp tíu – lagleg á lausu“. Öfugt við íslenska afbrigðið þá er listi Time þetta árið nokkuð áhugaverður. Ber þar fyrst að nefna að 41 kona er á listanum og hafa þær aldrei verið fleiri. Það sem vekur ekki síður athygli er að á listanum eru hvorki meira né minna en 27 listamenn. Ekkert annað svið eða atvinnugrein nær jafn mörgum á listann. Viðskiptajöfrar eru aðeins átján en næst listamönnunum komast stjórnmálamenn, sem eru 26. Þar á meðal eru Vladimir Pútín, Hillary Clinton, Angela Merkel og Kim Jong-un. Það hlýtur að segja sína sögu að áhrifamesti einstaki hópur heims sé listamenn. En það ætti kannski ekkert að koma á óvart. Góð list er spegill á samfélagið – gagnrýnin, óvægin og beitt. Og samfélagið okkar getur vissulega verið íhaldssamt, fordómafullt og ljótt í garð ýmissa hópa eða hugmynda – oft án þess að við gerum okkur grein fyrir því. Þá er spegill nauðsynlegur. Okkur líkar kannski ekki alltaf það sem við sjáum, enda stundum erfitt að sjá og viðurkenna eigin breyskleika. Það breytir því ekki að fyrsta skrefið í átt að jákvæðum breytingum er alltaf að horfast í augu við vandamálin. Það er áhugavert að á sama tíma og listi Time birtist snúist umræðan hér heima nánast eingöngu um réttmæti listamannalauna. Í stað þess að fjalla um þau jákvæðu og gagnrýnu áhrif sem listin hefur í okkar litla samfélagi þá er einblínt á meint sníkjulíferni listamanna. Það er erfitt að lýsa þessu öðruvísi en sem fullkomnu niðurrifi. Með þessu er samfélagið að draga úr kröftum listamanna til að sinna þeirri frumskyldu sinni að veita okkur hinum aðhald og gagnrýni. Kannski vegna þess að við þolum ekki það sem við sjáum í speglinum. Þetta er sorglegt. Í dag þurfum við einmitt færri „topp tíu – liðug á lausu“ lista en fleiri spegla. Miklu fleiri spegla.