Góðir gestir og enn betri þýðingar Friðrika Benónýsdóttir skrifar 14. september 2013 12:00 Ewa Lipska Margir góðir gestir sækja Bókmenntahátíð í Reykjavík heim í ár. Auk þeirrar ánægju sem fylgir því að fá skemmtilega gesti þýða heimsóknir höfundanna erlendu að mikill kippur hefur hlaupið í íslenskar þýðingar á athyglisverðum bókmenntaverkum. Hér er stutt yfirlit yfir bækur gesta hátíðarinnar sem eru að koma út í íslenskum þýðingum þessa dagana. Ewa Lipska pólskt ljóðskáld Fædd árið 1945 í Kraká, er á meðal virtustu ljóðskálda Póllands og hefur unnið til alls kyns bókmenntaverðlauna. Ljóð hennar hafa verið þýdd á fjölda tungumála og birtust nokkur þeirra á íslensku í þýðingu Geirlaugs Magnússonar árið 1993. Í tilefni Bókmenntahátíðar koma út ljóð eftir Ewu í íslenskri þýðingu Óskars Árna Óskarssonar, Braga Ólafssonar og Magnúsar Sigurðssonar. Ljóðin eru úr ljóðabókinni Kæra frú Schubert… sem kom út árið 2012. Útgáfan er hluti af verkefninu ORT sem hefur það að markmiði að kynna íslenska ljóðlist í Póllandi og pólska ljóðlist á Íslandi. Rachel Joyce breskur skáldsagnahöfundur og leikskáld Hefur samið meira en 20 útvarpsleikrit fyrir BBC og hlotið verðlaun fyrir. Jafnframt hefur hún skrifað bæði leikgerðir og þætti fyrir sjónvarp. Fyrsta skáldsaga hennar, Hin ótrúlega pílagrímsganga Harolds Fry, kom út í fyrra og sló hressilega í gegn, bæði hérlendis og víða heim. Önnur skáldsaga hennar, Árið sem tvær sekúndur bættust við tímann, kom út hjá Bjarti í tilefni af komu Joyce á Bókmenntahátíðina. Það er Ingunn Snædal sem þýðir og væntanlega óhætt að lofa lesendum góðri skemmtun við lesturinn. Georgi Gospodinov búlgarskt ljóðskáld, rithöfundur og leikritaskáld Fæddur árið 1968. Hann þykir einhver merkasti höfundur Búlgara og er sá búlgarski höfundur sem er hvað mest þýddur á erlend tungumál eftir árið 1989. Fyrsta skáldsaga Gospodinovs var Estestven roman frá árinu 1999 og er hún hans best þekkta verk. Hún hefur komið út á 22 tungumálum og verið prentuð átta sinnum í Búlgaríu. Bókin inniheldur fjöldann allan af styttri frásögnum og hugleiðingum. Meginstefið er frásögn manns hvers hjónaband er í molum. Bókin er nú komin út á íslensku hjá Dimmu í þýðingu Aðalsteins Ásbergs Sigurðssonar og ber heitið Náttúruleg skáldsaga. Mazen Maarouf palestínskt ljóðskáld, rithöfundur og blaðamaður Fæddur í Beirút í Líbanon árið 1978. Maarouf er með háskólapróf í efnafræði og starfaði áður sem blaðamaður. Hann gaf út fyrstu ljóðabók sína árið 2000 og fjórum árum síðar fylgdi önnur bók í kjölfarið. Þriðja ljóðabókin, An Angel on Clothesline, kom út árið 2012 og komið er út hjá Dimmu úrval ljóða úr þeirri bók í tvímála útgáfu: á íslensku og arabísku. Bókin nefnist Ekkert nema strokleður og þýðendur eru Aðalsteinn Ásberg Sigurðsson, Kári Tulinius og Sjón. Kiran Desai indverskur/bandarískur skáldsagnahöfundur Fædd á Indlandi árið 1971 en býr í Bandaríkjunum. Fyrsta bók hennar, Hullaballoo in the Guava Orchard, kom út árið 1998 og hlaut góðar viðtökur. Frægasta verk Desai er bókin The Inheritance of Loss frá árinu 2006, en fyrir hana hlaut Desai mikið lof gagnrýnenda og lesenda og margvísleg verðlaun, til dæmis Man Booker-verðlaunin það sama ár. Bókin er komin út á íslensku hjá Múltíkúltí í þýðingu Kjartans Jónssonar og nefnist Horfin arfleifð. Sagan fjallar um indverskt samfélag, átökin á milli kynslóða, tveggja heima sýn, stöðu innflytjenda, hvað tapast og hvað varðveitist þegar flutt er á milli heimshluta. Madeline Miller bandarískur skáldsagnahöfundur Madeline er fædd í Bandaríkjunum árið 1978. Hún er klassískt menntuð og kennir grísku og latínu. Fyrsta og eina skáldsaga hennar er verðlauna- og metsölubókin The Song of Achilles sem kom út í september 2011. Fyrir hana hlaut Miller Orange-verðlaunin árið 2012, en þau eru veitt fyrir framúrskarandi skáldsögur kvenna af öllum þjóðernum. Bókin er nú komin út á íslensku hjá bókaforlaginu Sölku í þýðingu Þórunnar Hjartardóttur og nefnist Söngur Akkillesar. Sagan er byggð á Ilíonskviðu Hómers og segir frá ástarsambandi Akkillesar og Patróklosar en þeir voru kappar sem börðust í Trójustríðinu í liði Grikkja. Menning Mest lesið „Það eru komnir þrír mánuðir síðan pabbi minn sá fram á það að geta ekki lifað lengur“ Lífið Janet Jackson biðst afsökunar á undarlegum ummælum Lífið Var talin vera hommi og lögð í einelti Lífið Borðar það sem alltaf hefur verið til og léttist og léttist Lífið Ísland með auga fuglsins Lífið „Það er alveg hægt að vinna rifrildið, en þá tapar sambandið“ Makamál Ein lausn er að liggja hlið við hlið og fróa sér Lífið Aldrei litið betur út þrátt fyrir alvarlegt slys Lífið Ný plata frá Birgi Hákoni: „Ég er ekki lengur þessi gaur nema í tónlistinni“ Lífið Eignaðist alvöru pungsa með alvöru pungsa Lífið Fleiri fréttir Opna fyrstu umboðsstofuna í eigu leikara Baráttan innra með manni eins og ljós og skuggar Bein útsending: Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Bong Joon Ho verður stafrænn heiðursgestur á RIFF Ævar Þór Benediktsson hlýtur verðlaun Guðrúnar Helgadóttur Ráðinn markaðs- og kynningarstjóri Tónlistarmiðstöðvar Verk Arnhildar og félaga valið framlag Íslands á Feneyjatvíæringnum í arkitektúr Lyfjameðferð við meðvirkni: „Æ, ég væri bara til í að taka eina töflu“ „Mann- og listfjandsamleg þvæla“ Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Þarf ekkert að þvælast fyrir sjálfri sér „Smá eins og maður sé allsber fyrir framan alþjóð“ Forstöðumaðurinn fannst í Salnum Óður til kvenlíkamans í öllu sínu veldi Óli Egils snýr sér að Ladda eftir Bubba Snæbjörn nýr leikhússtjóri í Tjarnarbíói Sjá meira
Margir góðir gestir sækja Bókmenntahátíð í Reykjavík heim í ár. Auk þeirrar ánægju sem fylgir því að fá skemmtilega gesti þýða heimsóknir höfundanna erlendu að mikill kippur hefur hlaupið í íslenskar þýðingar á athyglisverðum bókmenntaverkum. Hér er stutt yfirlit yfir bækur gesta hátíðarinnar sem eru að koma út í íslenskum þýðingum þessa dagana. Ewa Lipska pólskt ljóðskáld Fædd árið 1945 í Kraká, er á meðal virtustu ljóðskálda Póllands og hefur unnið til alls kyns bókmenntaverðlauna. Ljóð hennar hafa verið þýdd á fjölda tungumála og birtust nokkur þeirra á íslensku í þýðingu Geirlaugs Magnússonar árið 1993. Í tilefni Bókmenntahátíðar koma út ljóð eftir Ewu í íslenskri þýðingu Óskars Árna Óskarssonar, Braga Ólafssonar og Magnúsar Sigurðssonar. Ljóðin eru úr ljóðabókinni Kæra frú Schubert… sem kom út árið 2012. Útgáfan er hluti af verkefninu ORT sem hefur það að markmiði að kynna íslenska ljóðlist í Póllandi og pólska ljóðlist á Íslandi. Rachel Joyce breskur skáldsagnahöfundur og leikskáld Hefur samið meira en 20 útvarpsleikrit fyrir BBC og hlotið verðlaun fyrir. Jafnframt hefur hún skrifað bæði leikgerðir og þætti fyrir sjónvarp. Fyrsta skáldsaga hennar, Hin ótrúlega pílagrímsganga Harolds Fry, kom út í fyrra og sló hressilega í gegn, bæði hérlendis og víða heim. Önnur skáldsaga hennar, Árið sem tvær sekúndur bættust við tímann, kom út hjá Bjarti í tilefni af komu Joyce á Bókmenntahátíðina. Það er Ingunn Snædal sem þýðir og væntanlega óhætt að lofa lesendum góðri skemmtun við lesturinn. Georgi Gospodinov búlgarskt ljóðskáld, rithöfundur og leikritaskáld Fæddur árið 1968. Hann þykir einhver merkasti höfundur Búlgara og er sá búlgarski höfundur sem er hvað mest þýddur á erlend tungumál eftir árið 1989. Fyrsta skáldsaga Gospodinovs var Estestven roman frá árinu 1999 og er hún hans best þekkta verk. Hún hefur komið út á 22 tungumálum og verið prentuð átta sinnum í Búlgaríu. Bókin inniheldur fjöldann allan af styttri frásögnum og hugleiðingum. Meginstefið er frásögn manns hvers hjónaband er í molum. Bókin er nú komin út á íslensku hjá Dimmu í þýðingu Aðalsteins Ásbergs Sigurðssonar og ber heitið Náttúruleg skáldsaga. Mazen Maarouf palestínskt ljóðskáld, rithöfundur og blaðamaður Fæddur í Beirút í Líbanon árið 1978. Maarouf er með háskólapróf í efnafræði og starfaði áður sem blaðamaður. Hann gaf út fyrstu ljóðabók sína árið 2000 og fjórum árum síðar fylgdi önnur bók í kjölfarið. Þriðja ljóðabókin, An Angel on Clothesline, kom út árið 2012 og komið er út hjá Dimmu úrval ljóða úr þeirri bók í tvímála útgáfu: á íslensku og arabísku. Bókin nefnist Ekkert nema strokleður og þýðendur eru Aðalsteinn Ásberg Sigurðsson, Kári Tulinius og Sjón. Kiran Desai indverskur/bandarískur skáldsagnahöfundur Fædd á Indlandi árið 1971 en býr í Bandaríkjunum. Fyrsta bók hennar, Hullaballoo in the Guava Orchard, kom út árið 1998 og hlaut góðar viðtökur. Frægasta verk Desai er bókin The Inheritance of Loss frá árinu 2006, en fyrir hana hlaut Desai mikið lof gagnrýnenda og lesenda og margvísleg verðlaun, til dæmis Man Booker-verðlaunin það sama ár. Bókin er komin út á íslensku hjá Múltíkúltí í þýðingu Kjartans Jónssonar og nefnist Horfin arfleifð. Sagan fjallar um indverskt samfélag, átökin á milli kynslóða, tveggja heima sýn, stöðu innflytjenda, hvað tapast og hvað varðveitist þegar flutt er á milli heimshluta. Madeline Miller bandarískur skáldsagnahöfundur Madeline er fædd í Bandaríkjunum árið 1978. Hún er klassískt menntuð og kennir grísku og latínu. Fyrsta og eina skáldsaga hennar er verðlauna- og metsölubókin The Song of Achilles sem kom út í september 2011. Fyrir hana hlaut Miller Orange-verðlaunin árið 2012, en þau eru veitt fyrir framúrskarandi skáldsögur kvenna af öllum þjóðernum. Bókin er nú komin út á íslensku hjá bókaforlaginu Sölku í þýðingu Þórunnar Hjartardóttur og nefnist Söngur Akkillesar. Sagan er byggð á Ilíonskviðu Hómers og segir frá ástarsambandi Akkillesar og Patróklosar en þeir voru kappar sem börðust í Trójustríðinu í liði Grikkja.
Menning Mest lesið „Það eru komnir þrír mánuðir síðan pabbi minn sá fram á það að geta ekki lifað lengur“ Lífið Janet Jackson biðst afsökunar á undarlegum ummælum Lífið Var talin vera hommi og lögð í einelti Lífið Borðar það sem alltaf hefur verið til og léttist og léttist Lífið Ísland með auga fuglsins Lífið „Það er alveg hægt að vinna rifrildið, en þá tapar sambandið“ Makamál Ein lausn er að liggja hlið við hlið og fróa sér Lífið Aldrei litið betur út þrátt fyrir alvarlegt slys Lífið Ný plata frá Birgi Hákoni: „Ég er ekki lengur þessi gaur nema í tónlistinni“ Lífið Eignaðist alvöru pungsa með alvöru pungsa Lífið Fleiri fréttir Opna fyrstu umboðsstofuna í eigu leikara Baráttan innra með manni eins og ljós og skuggar Bein útsending: Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Bong Joon Ho verður stafrænn heiðursgestur á RIFF Ævar Þór Benediktsson hlýtur verðlaun Guðrúnar Helgadóttur Ráðinn markaðs- og kynningarstjóri Tónlistarmiðstöðvar Verk Arnhildar og félaga valið framlag Íslands á Feneyjatvíæringnum í arkitektúr Lyfjameðferð við meðvirkni: „Æ, ég væri bara til í að taka eina töflu“ „Mann- og listfjandsamleg þvæla“ Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Þarf ekkert að þvælast fyrir sjálfri sér „Smá eins og maður sé allsber fyrir framan alþjóð“ Forstöðumaðurinn fannst í Salnum Óður til kvenlíkamans í öllu sínu veldi Óli Egils snýr sér að Ladda eftir Bubba Snæbjörn nýr leikhússtjóri í Tjarnarbíói Sjá meira