Stóll frá afa og ömmu í öndvegi á heimilinu gun@frettabladid.is skrifar 20. nóvember 2012 06:00 sagnfræðingurinn "Sem betur fer áttar fólk sig fljótlega á því að þó að könnunin taki smá tíma er svona upprifjun skemmtileg,” segir dr. Sigurður Gylfi.fréttablaðið/gva „Mig langar að varpa ljósi á ýmsa þætti í hversdagslífi fólks á síðustu öld, til dæmis hvaða munir voru fólki kærir og eftirminnilegir á uppvaxtarheimilinu. Líka hvort eitthvað af þeim hlutum hafi fylgt fólki inn í samtímann," segir dr. Sigurður Gylfi um rannsókn sína á samspili efnis og tilfinningalífs fólks. Spurningalistar sem Þjóðminjasafnið hefur sent út nýlega undir yfirskriftinni Híbýli, húsbúnaður og hversdagslíf eru eitt af því sem hann notar við þá rannsókn. „Við erum að fá fólk til að lýsa æskuheimili sínu í almennum orðum, jafnvel rissa það upp og færa inn húsgögn og helstu kennileiti í íbúðinni. Spurt er um ýmis heimilisáhöld, til dæmis í eldhúsi, og um salerni. Það hljómar kannski undarlega fyrir nútímamanninn að spá í það hvort rennandi vatn hafi verið í húsinu, en það var ekki alveg borðleggjandi á fyrri hluta 20. aldar. Svo er óskað eftir því í síðasta hlutanum að fólk búi til ímyndaðan dag í lífi fjölskyldunnar á æskuheimilinu þar sem lýst er bæði vinnu og tómstundum, sem sagt hversdagslegum athöfnum fólks." Hóparnir sem fá spurningalistana eru fastir heimildarmenn þjóðháttadeildar sem eru 240 talsins, að sögn Sigurðar Gylfa. „Síðan sendum við 300 manns yfir sjötugu og 300 manns á aldrinum 50-55 ára, sem valdir eru með slembiúrtaki, svona lista. Þótt þetta séu viðmiðunarhóparnir bjóðum við öllum sem vilja, á hvaða aldri sem er, að taka þátt. Fólk getur sótt sér spurningalista inn á heimasíðu Þjóðminjasafnsins," tekur hann fram. Listinn er þrjár síður með spurningum, að sögn Sigurðar Gylfa, sem á von á góðum heimtum. „Sem betur fer áttar fólk sig fljótlega á því að þó að könnunin taki smá tíma er svona upprifjun skemmtileg," segir hann og er sannfærður um að hlutir sem gengið hafi mann fram af manni skipti máli. „Við þekkjum það að stóll frá afa og ömmu er hafður í öndvegi á heimilum í dag því nútímafólk er farið að sækjast eftir gripum úr fortíðinni." Fréttir Menning Mest lesið Var orðið að spurningu um líf og dauða Lífið Mömmustrákur skýtur uppvakningum ref fyrir rass Gagnrýni Aron Kristinn orðinn pabbi Lífið Quarashi á Lopapeysunni: „Við erum synir Akraness“ Tónlist Fréttatía vikunnar: Andlát, fyllerí og fiskur Lífið Norah Jones: Tíminn stóð í stað þar til ljóskastarinn vakti mann Gagnrýni Komu Balmain Hair Couture í Hagkaup fagnað með glæsilegum viðburði Lífið samstarf „Þvílíkur fílingur bara“ Lífið Einbýli í Breiðholti úr smiðju Rutar Kára Lífið Vonbrigði að aðeins tvær konur komi fram á Kótelettunni Lífið Fleiri fréttir Nýjum listaverkum komið upp á Héðinsreitnum „Ég er sáttur við það dagsverk“ Glatkistunni lokað Laxveiði í net á góðum sumardegi 1993 í Óseyrarnesi Ragga Gísla er borgarlistamaður Reykjavíkur Stórstjörnur úr dansheiminum í Tjarnarbíói Ráðin nýr forstöðumaður Gunnarsstofnunar á Skriðuklaustri „Er ég ekki nóg nema ég sé í gervi einhvers annars?“ Dularfull glæpasaga fær bókafólk til að klóra sér í kolli Ungfrú Ísland og Hringir Orfeusar og annað slúður með flest verðlaun á Grímunni Frægasti ástarþríhyrningur sögunnar fær nýtt líf Ljóð Lomma reyndist vera skáldskapur gervigreindarinnar Eva Fretheim hlaut Glerlykilinn Listamaðurinn sem gleymdist gjörsamlega „Ekkert gengið að casha út á pabba“ Hildur í aðalhlutverki á Listahátíð í Reykjavík Skjaldborg í átjánda sinn: „Ef maður býr á svona stað og vill eitthvað þá verður maður að hafa fyrir því sjálfur“ Verðlaunaleikstjóri leikstýrir jólasýningu Þjóðleikhússins Krimmi Elizu Reid á toppnum annan mánuðinn í röð Áslaug Arna, Dóri DNA og Frikki Dór í listapartýi Sjá meira
„Mig langar að varpa ljósi á ýmsa þætti í hversdagslífi fólks á síðustu öld, til dæmis hvaða munir voru fólki kærir og eftirminnilegir á uppvaxtarheimilinu. Líka hvort eitthvað af þeim hlutum hafi fylgt fólki inn í samtímann," segir dr. Sigurður Gylfi um rannsókn sína á samspili efnis og tilfinningalífs fólks. Spurningalistar sem Þjóðminjasafnið hefur sent út nýlega undir yfirskriftinni Híbýli, húsbúnaður og hversdagslíf eru eitt af því sem hann notar við þá rannsókn. „Við erum að fá fólk til að lýsa æskuheimili sínu í almennum orðum, jafnvel rissa það upp og færa inn húsgögn og helstu kennileiti í íbúðinni. Spurt er um ýmis heimilisáhöld, til dæmis í eldhúsi, og um salerni. Það hljómar kannski undarlega fyrir nútímamanninn að spá í það hvort rennandi vatn hafi verið í húsinu, en það var ekki alveg borðleggjandi á fyrri hluta 20. aldar. Svo er óskað eftir því í síðasta hlutanum að fólk búi til ímyndaðan dag í lífi fjölskyldunnar á æskuheimilinu þar sem lýst er bæði vinnu og tómstundum, sem sagt hversdagslegum athöfnum fólks." Hóparnir sem fá spurningalistana eru fastir heimildarmenn þjóðháttadeildar sem eru 240 talsins, að sögn Sigurðar Gylfa. „Síðan sendum við 300 manns yfir sjötugu og 300 manns á aldrinum 50-55 ára, sem valdir eru með slembiúrtaki, svona lista. Þótt þetta séu viðmiðunarhóparnir bjóðum við öllum sem vilja, á hvaða aldri sem er, að taka þátt. Fólk getur sótt sér spurningalista inn á heimasíðu Þjóðminjasafnsins," tekur hann fram. Listinn er þrjár síður með spurningum, að sögn Sigurðar Gylfa, sem á von á góðum heimtum. „Sem betur fer áttar fólk sig fljótlega á því að þó að könnunin taki smá tíma er svona upprifjun skemmtileg," segir hann og er sannfærður um að hlutir sem gengið hafi mann fram af manni skipti máli. „Við þekkjum það að stóll frá afa og ömmu er hafður í öndvegi á heimilum í dag því nútímafólk er farið að sækjast eftir gripum úr fortíðinni."
Fréttir Menning Mest lesið Var orðið að spurningu um líf og dauða Lífið Mömmustrákur skýtur uppvakningum ref fyrir rass Gagnrýni Aron Kristinn orðinn pabbi Lífið Quarashi á Lopapeysunni: „Við erum synir Akraness“ Tónlist Fréttatía vikunnar: Andlát, fyllerí og fiskur Lífið Norah Jones: Tíminn stóð í stað þar til ljóskastarinn vakti mann Gagnrýni Komu Balmain Hair Couture í Hagkaup fagnað með glæsilegum viðburði Lífið samstarf „Þvílíkur fílingur bara“ Lífið Einbýli í Breiðholti úr smiðju Rutar Kára Lífið Vonbrigði að aðeins tvær konur komi fram á Kótelettunni Lífið Fleiri fréttir Nýjum listaverkum komið upp á Héðinsreitnum „Ég er sáttur við það dagsverk“ Glatkistunni lokað Laxveiði í net á góðum sumardegi 1993 í Óseyrarnesi Ragga Gísla er borgarlistamaður Reykjavíkur Stórstjörnur úr dansheiminum í Tjarnarbíói Ráðin nýr forstöðumaður Gunnarsstofnunar á Skriðuklaustri „Er ég ekki nóg nema ég sé í gervi einhvers annars?“ Dularfull glæpasaga fær bókafólk til að klóra sér í kolli Ungfrú Ísland og Hringir Orfeusar og annað slúður með flest verðlaun á Grímunni Frægasti ástarþríhyrningur sögunnar fær nýtt líf Ljóð Lomma reyndist vera skáldskapur gervigreindarinnar Eva Fretheim hlaut Glerlykilinn Listamaðurinn sem gleymdist gjörsamlega „Ekkert gengið að casha út á pabba“ Hildur í aðalhlutverki á Listahátíð í Reykjavík Skjaldborg í átjánda sinn: „Ef maður býr á svona stað og vill eitthvað þá verður maður að hafa fyrir því sjálfur“ Verðlaunaleikstjóri leikstýrir jólasýningu Þjóðleikhússins Krimmi Elizu Reid á toppnum annan mánuðinn í röð Áslaug Arna, Dóri DNA og Frikki Dór í listapartýi Sjá meira
Skjaldborg í átjánda sinn: „Ef maður býr á svona stað og vill eitthvað þá verður maður að hafa fyrir því sjálfur“